Bài 10. Đồng chí

Văn Hán, tháng 11 năm 2014
PHÒNG GD&ĐT ĐỒNG HỶ
TRƯỜNG THCS VÂN HÁN
BÀI GIẢNG
ĐỒNG CHÍ
Tiết 43-44: Chương trình Ngữ Văn 9

SẢN PHẨM THAM DỰ CUỘC THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP
Tóm tắt truyện “Cây trứng gà bất tử”. Phân tích hình tượng cây trứng gà?
- HS tóm tắt cốt truyện
Hình tượng cây trứng gà :mọi tình tiết đều xoay quanh hình tượng cây trứng gà: cây trứng gà được coi như một thành viên trong gia đình; cây trứng gà là “phép chia” đầu tiên mẹ dạy cho các con; cây trứng gà trở thành “phép cộng” đầy ích kỉ của kẻ xấu…
=>Thông qua hình tượng cây trứng gà nói lên tinh thần vị tha luôn bất tử và trường tồn trong tâm hồn người Việt.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Kiến thức: Thông qua nội dung bài học giáo viên sẽ giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp chân thực, giản dị của tình đồng chí đồng đội và hình ảnh người lính cách mạng được thể hiện trong bài thơ. Nắm được đặc sắc nghệ thuật của bài thơ: chi tiết chân thực, hình ảnh gợi cảm và cô đúc giàu ý nghĩa biểu tượng.
Kĩ năng: Bài học này sẽ giúp các em rèn năng lực cảm thụ và phân tích các chi tiết nghệ thuật, các hình ảnh trong một tác phẩm thơ giàu cảm hứng hiện thực và không thiếu sức bay bổng
3. Thái độ: Qua bài học giáo dục cho các em lòng kính yêu cảm phục và biết ơn các anh bộ đội.
TIẾT 43-44: ĐỒNG CHÍ
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Tích hợp kiến thức của bộ môn âm nhạc
Cho hs lắng nghe bài hát “Tình đồng chí”
Yêu cầu học sinh cảm nhận nội dung bài hát
Từ cảm nhận của hs giáo viên giới thiệu vào bài mới
Tình đồng chí đồng đội là một trong những thứ tình cảm thiêng liêng của mỗi con người. Nhà thơ Chính Hữu đã viết về tình đồng chí đồng đội của những người nông dân mặc áo lính trong thời kì kháng chiến chống Pháp hết sức chân thực và cảm động trong bài thơ “Đồng chí”. Đây cũng chính là bài thơ đã được phổ nhạc thành bài hát “Tình đồng chí” mà chúng ta vừa được nghe.
Tiết 43-44. Văn bản
ĐỒNG CHÍ
CHÍNH HỮU
Tác giả Chính Hữu
Tác phẩm chính của Chính Hữu
Năm 1947 Pháp đã mở chiến dịch Việt Bắc –Thu Đông nhằm tiêu diệt cơ quan đầu não kháng chiến và quân chủ lực của Việt Minh, lập ngụy quyền toàn quốc đặt ách thống trị thực dân trên toàn bộ nước Việt Nam đồng thời khóa chặt biên giới Việt Trung ngăn chặn đường liên lạc giữa Việt Nam và quốc tế.
Trước tình hình đó Trung ương Đảng và chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra chỉ thị phải phá tan cuộc tiến công mùa đông của giặc Pháp. Khi chiến dịch tấn công của quân Pháp bắt đầu chiến dịch phản công của quân ta tại Việt Bắc cũng bắt đầu.
Chính Hữu đã trực tiếp cùng đồng đội tham gia chiến dịch Việt Bắc. Đơn vị của Chính Hữu ở Thái Nguyên có nhiệm vụ bảo vệ cơ quan đầu não kháng chiến bám sát địch không cho chúng tiến sâu vào căn cứ của ta. Vì truy kích địch thường phải cắt rừng đi tắt nên cấp dưỡng không theo kịp nhiều khi nhịn đói đành ăn củ quả rừng. Chính Hữu bị sốt rét ác tính nhưng không có thuốc men gì cả đội vẫn hành quân và để lại một đồng chí chăm sóc Chính Hữu. Chính Hữu đã nói: không có đồng chí ấy thì có lẽ ông đã bỏ mạng. Sự ân cần của đồng chí đó khiến ông nhớ đến những lần ốm đau được mẹ chăm sóc. Đấy là những gợi ý đầu tiên cho bài thơ “Đồng chí” và năm 1948 bài thơ “Đồng chí” đã ra đời
Vận dụng kiến thức môn Lịch sử để làm rõ thời điểm và hoàn cảnh ra đời của bài thơ.
Tác phẩm
Tác phẩm
Chính Hữu đã từng nói suy nghĩ về bài thơ của mình:
“ Tôi cùng đơn vị tham gia trong chiến dịch Việt Bắc thu đông năm 1947. Tôi khi ấy là chính trị viên đại đội thuộc Trung đoàn thủ đô. Trong chiến dịch ấy cũng như những năm đầu của cuộc kháng chiến bộ đội ta còn hết sức thiếu thốn, gian khổ nhưng nhờ tinh thần yêu nước, tình đồng chí đồng đội họ đã vượt qua tất cả để làm nên chiến thắng. Sau chiến dịch Việt Bắc tôi viết bài thơ “Đồng chí” vào đầu năm 1948 để tặng bạn tôi, tại nơi tooi phải nằm điều trị.
Bài thơ là sự thể hiện những tình cảm tha thiết sâu sắc của tôi với những người đồng chí, đồng đội của mình.”
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau
Súng bên súng đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Rét run người vầng trán ướt mồ hôi
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Văn bản: Đồng chí
Bố cục của bài thơ
7câu đầu: cơ sở của tình đồng chí
10 câu tiếp: biểu hiện cụ thể của tình đồng chí
3 câu còn lại: biểu tượng giàu chất thơ về người lính
ĐẦU SÚNG TRĂNG TREO
THẢO LUẬN ( 3 phút )
Tình cảm đồng chí của những người lính được thể hiện rất cụ thể và sâu sắc. Hãy tìm những câu thơ chứng minh những biểu hiện đó?
Nhóm 1,2. Những điểm chung để hình thành nên tình đồng chí đồng đội.
Nhóm 3,4. Biểu hiện cụ thể của tình đồng chí đồng đội.
Nhóm 5,6. Biểu tượng của tình đồng chí.
Cơ sở hình thành của tình đồng chí:
* “Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá”
=> Cùng xuất thân từ nông dân, ở những vùng quê nghèo
* “Súng bên súng đầu sát bên đầu”
=> Cùng chung một mục đích lí tưởng, đánh giặc cứu nước.
* “Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ”
=> Cùng nhau chia ngọt sẻ bùi.


Biểu hiện cụ thể của tình đồng chí, đồng đội
* “Ruộng nương………..nhớ người ra lính”
=> Hiểu, cảm thông sâu sắc và cùng sẻ chia nỗi nhớ quê hương
* “Anh với tôi………..chân không giày”
=> Gắn bó keo sơn cùng chia sẻ những gian lao thiếu thốn.
* “Thương nhau tay nắm lấy bàn tay”
=> Động viên nhau, truyền cho nhau hơi ấm và niềm tin nơi chiến trường.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
Biểu tượng của tình đồng chí, đồng đội
(Vẻ đẹp của tình đồng chí)
* Hình ảnh người lính đứng bên nhau tượng trưng cho sức mạnh của tình đồng đội, nó sưởi ấm lòng họ giúp họ vượt lên tất cả những khắc nghiệt của thời tiết và gian
* Hình ảnh khẩu súng tượng trưng cho hành động chiến đấu tinh thần quyết chiến vì đất nước.
* Hình ảnh vầng trăng: tượng trưng cho vẻ đẹp bình yên thơ mộng.
Ca ngợi vẻ đẹp của người lính cụ Hồ thời chống Pháp
III. TỔNG KẾT
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. H?c thu?c lũng b�i tho
2. Vi?t m?t do?n van trỡnh b�y c?m nh?n c?a em v? kh? cu?i b�i tho " D?ng chớ".
3. Suu t?m nh?ng b�i tho vi?t v? ngu?i lớnh trong th?i kỡ khỏng chi?n ch?ng Phỏp.