Bài 10. Đồng chí

Nhà thơ Chính Hữu (1926 – 2007)
Bộ đội với Bác Hồ tại Đền Hùng
Bộ đội Cụ Hồ trong kháng chiến chông thực dân Pháp
Quê hương anh nước mặn đồng chua 
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá 
Anh với tôi đôi người xa lạ 
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau. 
Súng bên súng, đầu sát bên đầu 
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỷ 
Đồng chí! 


+ Đoạn 1: Bảy câu thơ đầu
-> Cơ sở của tình đồng chí
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày 
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay 
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính. 
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh, 
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi. 

Áo anh rách vai 
Quần tôi có vài mảnh vá 
Miệng cười buốt giá 
Chân không giày 
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay! 

+ Đoạn 2: Mười câu thơ tiếp
-> Biểu hiện của tình đồng chí
Đêm nay rừng hoang sương muối 
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới 
Đầu súng trăng treo.
+ Đoạn 3: Ba câu thơ cuối
-> Hình ảnh hai người lính trong phiên gác.
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
“nước mặn đồng chua”
“đất cày lên sỏi đá”
-> Cùng là những người nông dân ở các miền quê nghèo.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau
-> Là những người xa lại, không hề có ý định gặp nhau.
Súng bên súng, đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
- Cùng lí tưởng chiến đấu chống kẻ thù xâm lược -> họ đã gặp nhau.
Sát cánh bên nhau cùng chiến đấu, cùng san sẻ những khó khăn
> họ trở thành tri kỉ.
Đồng chí !
Nghĩa gốc: đồng: cùng, chí: lí tưởng phấn đấu.
(Trong cách mạng, những người Cộng sản hoặc đấu tranh cho lí tưởng Cộng sản gọi nhau là “đồng chí”).
Quê hương anh nước mặn đồng chua 
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá 
Anh với tôi đôi người xa lạ 
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau. 
Súng bên súng, đầu sát bên đầu 
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỷ 
Đồng chí! 

Ruộng nương anh gửi bạn thân cày 
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay 
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính. 
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh, 
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi. 

Áo anh rách vai 
Quần tôi có vài mảnh vá 
Miệng cười buốt giá 
Chân không giày 
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay! 

Đêm nay rừng hoang sương muối 
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới 
Đầu súng trăng treo.
Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gói lung lay
“mặc kê”
-> Làm cho câu thơ trở nên ngang tàng, (thể hiện chất của người quân nhân xưa: Khi nghe lệnh vua thì phải quên nhà, khi nhận quân lệnh phải quên cha mẹ, khi nghe trống giục phải quên thân mình) -> đã ra chiến trường phải quên tất cả những gì là riêng tư
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính
-> Hình ảnh ẩn dụ, thể hiện họ không thể quên được nguồn gốc, quê hương.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh, 
Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi. 

Áo anh rách vai 
Quần tôi có vài mảnh vá 
Miệng cười buốt giá 
Chân không giày 

-> Hình ảnh thực sóng đôi
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay
Đêm nay rừng hoang sương muối 
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới 
Đầu súng trăng treo.
rừng hoang,sương muối 
chờ giặc tới
->Hình ảnh thực
Đầu súng trăng treo
->Hình ảnh lãng mạn
“Đầu súng trăng treo” (minh họa)
“Đầu súng trăng treo” (minh họa)
“Đầu súng trăng treo” (minh họa)