Bài 10 - Đồng chí

Quận Tân Phú
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ BỘ MÔN NGỮ VĂN
TỔ NGỮ VĂN TRƯỜNG THCS LÊ LỢI
Quận Tân Phú - Tp HCM
ỨNG DỤNG CNTT TRONG DẠY HỌC NGỮ VĂN
CHƯƠNG TRÌNH THAO GIẢNG & BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ
???
Tuyên bố lý do - Giới thiệu thành phần tham dự (Cô Thanh / 7g45 - 7g55).
Thao giảng văn bản "Đồng chí" của Chính Hữu. (Cô Trần Thu Thủy / 8g00 - 8g45).
Báo cáo chuyên đề Ứng dụng CNTT trong dạy học Ngữ Văn (Cô Nguyễn Thị Bích Loan / 9g00 - 9g15).
Đóng góp ý kiến tiết dạy minh họa và nội dung chuyên đề (9g15 - 9g45).
Phát biểu tổng kết (Thầy Sơn Sinh).
ĐỒNG CHÍ
VĂN BẢN
(Chính Hữu)
Tiết: 46
Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu,
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.
Đồng chí!
Đồng chí
Đồng chí
Ruộng nương anh gởi bạn thân cày
Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.
1948
Chính Hữu
(Đầu súng trăng treo)
Đồng chí
I. Đọc - tìm hiểu chú thích:
1. Tác giả:
- Chính Hữu (1926 - 2007) tên Trần Đình Đắc, quê Hà Tĩnh. Ông hoạt động trong quân đội suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
- Thơ ông viết về người lính và chiến tranh.
- Tập thơ Đầu súng trăng treo (1966)
Em hãy trình bày hiểu biết của mình về tác
giả bài thơ?
I. Đọc - tìm hiểu chú thích:
2. Tác phẩm:
- Thơ tự do.
- Bài thơ Đồng chí
được sáng tác 1948, khi ông tham gia chiến đấu trong chiến dịch Việt Bắc (1947).
- Trích tập thơ "Đầu súng trăng treo".

Bài thơ viết theo thể loại nào? Nêu hoàn cảnh sáng tác? Trích trong tập thơ nào?
Quê anh: nước mặn đồng chua
Làng tôi: đất cày lên sỏi đá
- Thành ngữ,
câu thơ sóng đôi.
Xuất thân từ
nông dân nghèo khó.
Chia sẻ đôi bạn học tập
Qua hai câu thơ đầu:
"Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá".
Tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật gì? Qua đó em hiểu thế nào về hoàn cảnh xuất thân của người lính CM?
II. Đọc - tìm hiểu văn bản:
1. Cơ sở của tình đồng chí:
a.
Anh với tôi . xa lạ
Súng bên súng, đầu sát bên đầu
Tự phương trời . quen nhau
Đêm rét . tri k�
- Điệp từ
? Cùng mục đích, cùng lí tưởng.

Suy nghĩ cá nhân
Sự hòa hợp, gắn bó giữa những người lính CM được thể hiện trong những câu thơ nào? Em có nhận xét về biện pháp nghệ thuật trong câu thơ "Súng bên . bên đầu".
Điều gì đã khiến các anh tập hợp trong hàng ngũ CM?
II. Đọc - tìm hiểu văn bản:
1. Cơ sở của tình đồng chí:
b.
Đồng chí !
- Câu đặc biệt
? Cùng chí hướng
Chia sẻ nhóm 4 bạn
Câu thơ "Đồng chí!", có gì đặc biệt về cú pháp, em cảm nhận như thế nào về ý nghĩa của câu thơ đó?
II. Đọc - tìm hiểu văn bản:
1. Cơ sở của tình đồng chí:
c.
Ruộng nương anh. bạn thân cày
Gian nhà . mặc kệ . lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
( từ gợi hình, nhân hoá)
? Sự cảm thông, chia sẻ.

Chia sẻ đôi bạn học tập
Qua 3 câu thơ :
"Ruộng nương anh gởi bạn thân cày
Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính".
Tình cảm của những người lính CM đối với nhau như thế nào khi nói về gia đình, làng quê?
Hình ảnh "giếng nước, gốc đa" được sử dụng bằng biện pháp nghệ thuật nào ?Nhà thơ muốn diễn đạt điều gì?
II. Đọc - tìm hiểu văn bản:
2. Biểu hiện của tình đồng chí:
a.
Biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người
Áo rách vai
Quần vài mảnh vá
Miệng cười buốt giá
Chân không giày
(Liệt kê)
? Tuy thiếu thốn, gian khổ nhưng lạc quan .

Trong 6 câu thơ:
"Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
.
Chân không giày"
Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Qua đó, em hình dung về cuộc sống chiến đấu của các anh như thế nào?
II. Đọc - tìm hiểu văn bản:
2. Biểu hiện của tình đồng chí:
b.
Tay nắm lấy bàn tay
? Tình cảm keo sơn, gắn bó
Suy nghĩ cá nhân
Hình ảnh "Tay nắm lấy bàn tay" thể hiện tình cảm gì của những người lính CM?
II. Đọc - tìm hiểu văn bản:
2. Biểu hiện của tình đồng chí:
c.
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau ch? gi?c t?i
Đầu súng trăng treo
(Hình ảnh vừa hiện
thực, vừa lãng mạn )
Bức tranh đẹp về
tình đồng chí.
Thảo luận nhóm
Hãy trình bày cảm nhận của các em qua 3 câu thơ cuối:
"Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo."
II. Đọc - tìm hiểu văn bản:
3. Bức tranh về tình đồng chí:
- Tình d?ng chí c?a ngu?i lính d?a tr�n co s? c�ng chung c?nh ng? v� lí tu?ng chi?n d?u... Nĩ gĩp ph?n quan tr?ng t?o n�n s?c m?nh v� v? d?p tinh th?n c?a ngu?i lính c�ch m?ng.
- Nh?ng chi ti?t, hình ?nh, ngơn ng? gi?n d?, ch�n th?c, cơ d?ng, gi�u s?c bi?u c?m.
Ghi nhớ (SGK trang 131)
III. Tổng kết:
1. Người lính đã gặp những khó khăn nào khi chiến đấu?
A. Thiếu vũ khí.
B. Thiếu thuốc chữa bệnh.
C. Thiếu quần áo, giày dép.
D. Tất cả các ý trên.
Luy?n t?p
2. Bài thơ “Đồng chí” ra đời vào thời kỳ nào?
A. Trong kháng chiến chống Pháp.
B. Trước cách mạng Tháng tám.
C. Trong kháng chiến chống Mỹ.
D. Sau đại thắng mùa xuân năm 1975.
Luy?n t?p
3. Nhận định nào nói đúng nghĩa gốc của từ “đồng chí”?
A. Là những ngưồi cùng một nòi giống.
B. Là những người sống cùng một thời đại.
C. Là những người cùng một chí hướng chính trị.
D. Là những người cùng theo một tôn giáo.
Luy?n t?p
4. Từ “Đồng chí!” được tách thành một câu thơ riêng, điều đó có ý nghĩa gì?
A. Là sự phát hiện, lời khẳng định tình cảm của những người lính trong 6 câu thơ đầu.
B. Nâng cao ý thơ của đoạn trước và mở ra ý thơ của đoạn sau.
C. Tạo nên sự độc đáo trong giọng điệu cho bài thơ.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Luy?n t?p
Bài tập về nhà
5. Viết đoạn văn trình bày cảm nhận của em về hình ảnh người lính cách mạng được thể hiện trong bài thơ: "Đồng chí" (10 dòng).
Dặn dò: Học thuộc tác giả, bài thơ.
Chuẩn bị: Soạn "Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Chân thành cám ơn Quý thầy cô đã tham dự buổi thao giảng & báo cáo chuyên đề.