Bài 10. Biến trở - Điện trở dùng trong kĩ thuật

GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ
MÔN : VẬT LÝ - 9
TIẾT PPCT: 10

Bµi 10: BiÕn trë – BiÕn trë dïng trong kü thuËt
Kiểm Tra bài cũ
Câu 1:
Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào? Phụ thuộc như thế nào? Viết công thức.
Câu 2:
Từ công thức trên, theo em có những cách nào để làm thay đổi điện trở của dây dẫn ?
ĐÁP ÁN
của dây dẫn, tỉ lệ nghịch với tiết diện S của dây dẫn và phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn:
Công thức: R = ?l/S
Câu 2:Từ công thức tính R ở trên , muốn thay đổi trị số điện trở của dây dẫn ta có các cách sau:
?.Thay đổi chiều dài l của dây dẫn.
?.Hoặc thay đổi tiết diên S của dây dẫn.
Cách thay đổi chiều dài dây dẫn dễ thực hiện được

Vậy biến trở là gì ? Biến trở có cấu tạo
và hoạt động như thế nào ?
Bài 10. Biến trở - Biến trở dùng trong kĩ thuật
I.Biến trở:
1.Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở:
a)Cấu tạo:
-Ba loại : Biến trở con chạy; biến trở tay quay; biến trở than (chiết áp).
-Bộ phận chính: Con chạy C; một cuộn dây dẫn có ? lớn cuốn đều quanh lõi sứ hai đầu ra chốt A, B.
b)Hoạt động:
Mắc nối tiếp biến trở vào mạch từ chốt A và N; dịch chuyển con chạy C, điện trở mạch điện thay đổi.
2.Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện:

a)Vẽ sơ đồ mạch điện H10.3:
M C N

K Đ
b)Thí nghiệm:
+Mắc mạch điện theo sơ đồ, đẩy C sát điểm N.
+Đóng K, dịch chuyển C để đèn sáng hơn.
+Muốn đèn sáng mạnh nhất phải dịch C tới ...
Thí nghiệm ảo kiểm tra trên máy tính
Lưu ý: Vì biến trở mắc nối tiếp với bóng đèn vào hai cực của một nguồn điện nên phải chọn đèn có Um đúng bằng U nguồn để khi biến trở có điện trở bằng 0 thì đèn sáng bình thường.
M C N
A + - B
3.Kết luận:
+Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số.
+Biến trở có thể được sử dụng để điều chỉnh cường độ dòng điện trong mạch khi thay đổi trị số điện trở.
II. Các điện trở dùng trong kĩ thuật:
1.Cấu tạo:
Một lớp than hay lớp kim loại mỏng (S rất nhỏ nên R rất lớn) phủ ngoài một lõi cách điện.
2.Nhận dạng:
+Loại 1: Trị số được ghi trên điện trở.

+Loại 2: trị số thể hiện bằng các vòng màu.
680k?
III.Vận dụng:
C9: Đọc trị số điện trở theo nhóm
BT 10.2:
Biến trở (50? - 2,5A)
? = 1,1.10-6 ? m
l = 50m .
a) ý nghĩa các con số.
b)Umax = ?
c)S = ?
Bài giải:
a)ý nghĩa:
50? là điện trở lớn nhất của biến trở
2,5A là cường độ dòng điện lớn nhất mà biến trở chịu được.
b)Hiệu điện thế lớn nhất được phép đặt vào hai đầu biến trở là
Umax= Imax.Rmax = 2,5.50 = 125(V)
c)áp dụng R = ?l/S ? S = ? l/R
S = 1,1.10-6(50/50) = 1,1.10-6m2 = 1,1mm2.
Tiết diện của dây dẫn làm biến trở là 1,1mm2.

Hướng dẫn về nhà:
1.Học thuộc:
Nêu được biến trở là gì? và nguyên tắc hoạt động của biến trở
Cách mắc biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cường độ dòng điện (kí hiệu trên sơ đồ mạch điện).
2.Hướng dẫn làm bài tâp:
-BTVN: BT 10.1, 10.3,10.5, 10.6 SBT.
-C10.tr 30 SGK: Tính l của sợi dây điện trở; tính chiều dài một vòng dây cuốn quanh lõi; từ đó tính số vòng dây của biến trở.
Bài học đến đây là hết.
Xin chân thành cảm ơn các th?y cô giáo và các em học sinh.
-----?????-----