Bài 10. Biến trở - Điện trở dùng trong kĩ thuật

Bài 10: Biến trở
Điện trở dùng trong kỹ thuật
sử dụng biến trở có thể làm cho một bóng đèn từ từ sáng dẫn lên hoặc từ từ tối dần đi . Cũng nhờ biến trở mà ta có thể điều chỉnh tiếng của rađiô hay của tivi to dần lên hay nhỏ dần đi ……vậy biến trở cps cấu tạo và hoạt động như thế nào ?
Trường THCS §Þnh C«ng
Vật Lý 9
Giáo viên : Vò TiÕn DuÈn
I. Biến trở
1. tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở
C1: sgk
Có 3 loại : biến trở con chạy , biến trở tay quay , biến trở than
C2: sgk
Biến trở không có tác dụng thay đổi điện trở vì dòng điện vẫn chạy qua toàn bộ cuộn dây
C3 : sgk
Điện trở của mạch điện có thay đổi . Vì khi đó nếu dịch chuyển con chạy sẽ làm thay đổi chiều dài của phần cuộn dây có dòng điện chạy qua và do đó làm thay đổi điện trở của biến trở và của đoạn mạch
C4: sgk
Khi dịch chuyển con chạy thì sẽ làm thay đổi chiều dài của phần cuộn dây có dòng điện chạy qua và do đó làm thay đổi điện trở của biến trở
Kết luận : Biến trở có cấu tạo gồm 2 bộ phận chính là cuộn dây và con chạy
Biến trở hoạt động dựa trên nguyên tắc thay đổi chiều dài cuộn dây để thay đổi điện trở của đoạn mạch
Kí hiệu biến trở trên sơ đồ mạch điện

sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện
C5: sgk

C6: sgk
Thí nghiệm :
Mạch điện
C
N
M
3. kết luận : Biến trở có thể được dùng để thay điều chỉnh cường độ dòng điện trong mạch khi thay đổi trị số điện trở của nó
II . Các điện trở dùng trong kỹ thuật
C7: sgk
Lớp than hay lớp kim loại mỏng đó có thể có điện trở lớn vì tiết diện s của chúng có thể rất nhỏ theo công thức R = ρl / S thì khi S rất nhỏ thì R rất lớn
C8: sgk
Kết luận :
Biến trở dùng trong kỹ thuật là những loại biến trở có giá trị điện trở lớn và có cấu tạo nhỏ gọn gàng thuận lợi cho việc lắp đặt trong các thiết bị điện tử
III . Vận dụng
C9: sgk
C10: sgk
Chiều dài của dây hợp kim là
từ công thức R = ρl / S
ta có l = R . S / ρ
= 20 . 0,5 . 10-6 : 1,1 . 10-6 = 9,091 m
Ta lại có chiều dài của 1 vòng dây là
l/ = 2 π r = π . D = 3,14 . 0.02
Do đó số vòng dây của biến trở là
N = l : l/ = 9,091 : 0,0628 = 145 vòng