Bài 10. Biến trở - Điện trở dùng trong kĩ thuật

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1 Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào các yếu tố nào? Phụ thuộc như thế nào? Viết công thức biểu diễn sự phụ thuộc đó .
Câu 2: Từ công thức trên, theo em có những cách nào để làm thay đổi điện trở của dây?
1) Thay đổi chiều dài dây dẫn.
2) thay đổi tiết diện dây dẫn.
Trong hai cách trên, theo em cách nào dễ thực hiện hơn
* Cách thay đổi chiều dài dễ thực hiện hơn
điện trở có thể thay đổi trị số được gọi là biến trở
Một số biến trở:
*Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số
Ch? d?:
BI?N TR? - DI?N TR? D�NG TRONG K? THU?T
I. Bi?n tr?
.
a)
b)
c)
Bi?n tr? con ch?y
Bi?n tr? tay quay
Bi?n tr? than
Nếu mắc hai đầu A,B của cuộn dây này nối tiếp vào mạch điện thì khi dịch chuyển con chạy C, biến trở có tác dụng làm thay đổi điện trở không ? Vì sao ?
Không có tác dụng làm thay đổi điện trở.
+
_
Mắc vào điểm A và N khi dịch chuyển con chạy ( hoặc tay quay C) thì điện trở của mạch điện có thay đổi không? Vì sao ?
a) Biến trở con chạy
b) Biến trở tay quay
Điện trở của mạch điện có thay đổi.
+
_
+
A
B
N
C
_
B
A
C
M
N
B
A
C
M
N
+
+
_
_
A
B
N
C
a)
b)
c)
các kí hiệu sơ đồ của biến trở:
Ch? d?:
BI?N TR? - DI?N TR? D�NG TRONG K? THU?T
I. Bi?n tr?
B
A
C
M
N
Ắc qui
+
_
Thay đổi vị trí C, Độ sáng của đèn như thế nào?
Biến trở được sử dụng để làm gì?
B
A
C
M
N
Ắc qui
+
_
+ Để đèn sáng mạnh nhất thì phải dịch con chạy của biến trở tới vị trí nào ? Vì sao ?
B
A
C
M
N
Ắc qui
+
_
di chuyển con chạy C đến N, thì đèn sáng như thế nào?
Ch? d?:
BI?N TR? - DI?N TR? D�NG TRONG K? THU?T
I. Bi?n tr?: Rb
Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số và được dùng để điều chỉnh cường độ dòng diện trong mạch.
II. Điện trở dùng trong kỹ thuật:
Kí hiệu Rb :
Trong kĩ thuật ngưuời ta sử dụng các điện trở có kích thuước nhỏ với các trị số khác nhau có thể lớn tới vài trăm mêgaôm (1M? = 106?). Các điện trở này đưuợc chế tạo bằng một lớp than hoặc một lớp kim loại mỏng phủ ngoài một lõi cách điện (thuường bằng sứ). Hãy giải thích tại sao lớp than hay lớp kim loại mỏng đó lại có điện trở lớn.
Lớp than hay lớp kim loại mỏng có thể có điện trở lớn vì tiết diện S của chúng có thể rất nhỏ, theo công thức
thì khi S rất nhỏ R có thể rất lớn.

hai cách ghi trị số các điện trở kĩ thuật .
Cách 1 : Trị số đưu?c ghi trên điện trở
Cách 2 : Trị số đưu?c thể hiện bằng các vòng màu sơn trên điện trở
II- ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT

25 x 107 Ω ± 1%
= 250 MΩ ± 1%

Nâu – Đen – Da cam – Vàng ánh kim
R = 10 x 103 ± 5% = 10000 Ω ± 500 Ω
*Dùng bảng qui định trị số điện trở theo vòng màu để đọc trị số điện trở sau
C10: Một biến trở con chạy có điện trở lớn nhất là 20?. Dây điện trở của biến trở là dây hợp kim nicrom có tiết diện 0,5mm2 và đu?c quấn đều xung quanh một lõi sứ tròn đưu?ng kính 2cm. tính số vòng dây của biến trở này.
Giải:+ chiều dài của dây hợp kim là :
+ Số vòng dây của biến trở là :
V? nh�:
H?c v� l�m b�i t?p 10.2, 10.3, 10.5, 10.6 , 10.10 SBT