Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Hoàng Thị Tiêng
Ngu?i thực hiện:
TRƯỜNG THCS CAO MINH
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.

Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái.

Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mắt lấm cười ha ha.

Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chua cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.


Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.

Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.

Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
VĂN BẢN
1969
(Phạm Tiến Duật, Vầng trăng quầng lửa,
NXB Văn học, Hà Nội, 1970)
-Thể thơ tự do: Câu thơ dài, nhịp điệu linh hoạt như câu văn xuôi, ít vần,
4 câu một khổ.
- Bài thơ viết năm 1969, in trong tập “Vầng trăng quầng lửa”.
Nhan đề của bài thơ độc đáo mới lạ :
+ Hình ảnh độc đáo : Những chiếc xe không kính.
Là hình ảnh thực, thực đến trần trụi, thường gặp trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
+ Là hình ảnh khơi dậy cảm xúc của Phạm Tiến Duật.
Xe không kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
…………………………………………..........
Những chiếc xe từ trong bom rơi
………………………………………………...
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy…
Giọng thơ như lời văn xuôi, cách tả thực, hơi hướng ngang ngang.
Cách sử dụng từ ngữ : động từ mạnh, một loạt các từ phủ định kết hợp với từ khẳng định.
Giới thiệu về hình ảnh những chiếc xe không kính, lí do xe không có kính, không khí ác liệt của chiến tranh, sức sống mãnh liệt của những chiếc xe không có kính.

Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
……………………………….
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái.

Nghệ thuật : - Đảo ngữ.
- Điệp từ.
- Các động từ mạnh .
* Nội dung : Tư thế hiên ngang, bình tĩnh tự tin, niềm lạc quan, bất chấp mọi khó khăn gian khổ của người lính lái xe.
…………………………………………
Bụi phun tóc trắng như người già
………………………………………..
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
- Biện pháp nghệ thuật so sánh diễn tả làm nổi bật những khó khăn gian khổ mà người lính lái xe phải đối mặt và chấp nhận .
Không có kính, ừ thì có bụi
……………………………..
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
………………………………………….
Không có kính, ừ thì ướt áo
………………………………………….
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.
-Lặp cấu trúc câu
- Điệp từ, giọng điệu thơ ngang tàn, têu tếu tạo cho khổ thơ có giọng điệu mới mẻ, trẻ trung góp phần làm nổi bật tinh thần dũng cảm, niềm lạc quan phơi phới, coi thường khó khăn gian khổ của những người lính lái xe không kính.
Bụi phun tóc trắng như người người già
………………………………………..
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
- Biện pháp nghệ thuật so sánh diễn tả làm nổi bật những khó khăn gian khổ mà người lính lái xe phải đối mặt và chấp nhận .
Không có kính, ừ thì có bụi
……………………………..
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
………………………………………….
Không có kính, ừ thì ướt áo
………………………………………….
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.
-Lặp cấu trúc câu
Nghệ thuật : Điệp từ, giọng điệu thơ ngang tàng, têu tếu tạo cho khổ thơ có giọng điệu mới mẻ, trẻ trung góp phần làm nổi bật tinh thần dũng cảm, niềm lạc quan phơi phới, coi thường khó khăn gian khổ của những người lính lái xe không kính.
- Cuộc sống sinh hoạt của người lính lái xe ở Trường Sơn : ăn, ngủ, nghỉ diễn ra khẩn trương, tạm thời, bí mật nhưng ấm áp tình đồng đội, đồng chí
Không có kính ,rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thùng xe có xước
Xe vẫn chạy vì Miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
-Chiến tranh càng ngày càng ác liệt nhưng ý trí chiến đấu giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước tạo cho các anh sức mạnh kì diệu để tiếp tục lên đường.
*CHỌN ĐÁP ÁN ĐÚNG:
1.Nghệ thuật tiêu biểu của bài thơ:
Nhiều chi tiết thực
b. Nhiều câu văn xuôi tạo sự phóng khoáng, ngang tàng phù hợp diễn tả tính cách của người lính lái xe.
c. Nhịp thơ sôi nổi, trẻ trung.

2. Nội dung của bài thơ:
Viết về những chiếc xe không kính.
b. Ca ngợi những người lính lái xe: tư thế hiên ngang, phẩm chất dũng cảm, niềm lạc quan yêu đời, ý chí chiến đấu giải phóng Miền Nam.
c. Ca ngợi thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước .

d. Kết hợp cả a, b và c.
d. Kết hợp cả a, b, và c.
* Hướng dẫn về nhà:
- Học thuộc lòng bài thơ.
Làm bài tập: So sánh điểm giống và khác nhau về hình ảnh người lính (Anh bộ đội Cụ Hồ) qua hai bài thơ : Đồng chí và bài thơ về Tiểu đội xe không kính.
NGƯỜI THỰC HIỆN : Hoµng ThÞ Tiªng
TRƯỜNG THCS CAO MINH