Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

1
Phòng giáo dục Đức Thọ
Trường: THCS Đức Lâm
Người thực hiện: Trần Thị Thành
2
Trường Sơn Đông nắng, Tây mưa
Ai chưa đến đó như chưa rõ mình.
3
Phạm Tiến Duật
I. Đọc - Hiểu chú thích:
Tác giả:( 1941 – 2007)
- Quê: Thanh Ba - Phú Thọ.
1964: Gia nhập quân đội hoạt động trên tuyến đường Trường Sơn.
Nhà thơ trẻ tiêu biểu thời kì chống Mỹ.
Đặc điểm thơ: Giọng sôi nổi trẻ trung, hồn nhiên, tinh nghịch mà sâu sắc
Đề tài chính: Người lính và những cô gái TNXP trên tuyến đường Trường Sơn.
2. Tác phẩm:
Sáng tác năm 1969 - giai đoạn ác liệt trên tuyến đường Trường Sơn.
3. Đọc văn bản
4
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Nhan đề bài thơ khác lạ:
2. Hình ảnh những chiếc xe không kính:
-…xe không có kính
không có đèn
không có mui
Thùng bị xây xước
- Bom giật bom rung…
- Hình ảnh trần trụi, biến dạng
 Phản ánh hiện thực khốc liệt của cuộc chiến tranh.
- hình ảnh thơ tăng tiến
5
3. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
Ung dung, hiên ngang…
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
- nhịp thơ 2/2
-…ừ thì có bụi /
…ừ thì ướt áo /
lặp cấu trúc câu
…cười ha ha
- tinh thần
Bắt tay qua cửa kính vỡ…
Chung…nghĩa là gia đình…
- tình đồng đội
 Giọng điệu ngang tàng, làm nổi bật hình ảnh những người lính lái xe dũng cảm, trẻ trung, sôi nổi.
- tư thế
chưa cần rửa
chưa cần thay
- thái độ
hiên ngang
bất chấp khó khăn
lạc quan
thắm thiết
6
7
- Dũng cảm, lạc quan, bất chấp khó khăn gian khổ:
“ừ thì”, “ chưa cần”-> ngôn ngữ văn xuôi, đời thường; giọng điệu mới mẽ, trẻ trung, tinh nghịch.
- Vui vẻ, sôi nổi trong niềm vui ấm áp của tình đồng chí.
- Mục đích chính: “ lại đi, lại đi”-> ý chí chiến đấu vì miền Nam.
9
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một
hình ảnh hoán dụ
- đối lập
 Họ là những người lính sống có lý tưởng cao đẹp – mang tầm vóc thời đại.
trái tim
10
III.Tổng kết:

- Chất hiện thực - chất thơ / Khả năng tái tạo những trang sử hào hùng của một thế hệ, một thời kỳ.
Giọng điệu, ngôn ngữ thơ giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, khoẻ khoắn.
Thể thơ tự do.
2. Nội dung:
1. Nghệ thuật :
Bài thơ đã khắc hoạ một hình ảnh độc đáo: những chiếc xe không kính. Qua đó tác giả khắc hoạ nổi bật hình ảnh những người lính lái xe ở Trường Sơn thời chống Mĩ, với tư thế hiên ngang, tinh thần lạc quan, dũng cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm và ý chí chiến đấu giải phióng miền Nam.
11
IV. Luyện tập:
1. Hai tác phẩm Đồng chí và Bài thơ tiểu đội xe không kính giống nhau ở điểm nào?
a. Cùng viết về đề tài người lính.
b. Cùng viết theo thể thơ tự do.
c. Cả a và b đều đúng.
2. Phân tích khổ thơ thứ hai để thấy rõ cảm giác, ấn tượng của người lính lái xe trên đường ra trận?
Gợi ý : + Về từ ngữ: “ùa”,” nhìn” …
+ Chi tiết tưởng tượng: - con đường chạy thẳng
- chạy thẳng vào tim
12
Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai.
13
Nội dung chính
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
II. Đọc hiểu văn bản:
1.Nhan đề bài thơ.
2.Hình ảnh những chiếc xe không kính.
3.Hình ảnh những chiến sĩ lái xe.
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật.
2. Nội dung.
IV. Luyện tập:
V. Củng cố- dặn dò:
14
Tôi phải thêm “ Bài thơ về…”, để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ, chứ không phải một khúc văn xuôi. Bài thơ về tiểu đội xe không kính là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung.
(Tác giả nói về tác phẩm.)

15