Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Giáo viên dạy :Ho�ng Th? Tám.
Trường Sơn Đông nắng, Tây mưa
Ai chưa đến đó như chưa rõ mình.
Phạm Tiến Duật
I. Giíi thiÖu chung:
1. Tác giả:
- Là chiến sĩ Trường Sơn, tiêu biểu cho các nhà thơ trẻ thời chống Mỹ.
2. Tác phẩm:
,
- Thơ ông có giọng điệu sôi nổi, trẻ trung, tinh nghịch mà sâu sắc.
-Viết năm 1969.
-Trích tập thơ: "Vầng trăng quầng lửa".Giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ 1970.

Ti?t 48
II. Đọc, t×m hiÓu chuù thích.
III-Tìm hiểu chi tiết
1. Hình ảnh những chiếc xe không kính:
-…xe không có kính
không có đèn
không có mui
thïng xe cã x­íc
- Bom giật bom rung…
- giọng điệu thản nhiên
 Phản ánh hiện thực khốc liệt của cuộc chiến tranh.
- hình ảnh thơ tăng tiến
2. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
Ung dung…ta ngåi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng

- nhịp thơ 2/2
-…ừ thì có bụi /
…ừ thì ướt áo /
lặp cấu trúc câu
- tinh thần
- tư thế
chưa cần rửa
chưa cần thay
- thái độ
hiên ngang
bất chấp khó khăn
lạc quan
-Gió xoa mắt đắng.
-Bụi phun tóc trắng.
-Mưa tuôn ,mưa xối.
Mưa ướt áo.
Bắt tay qua cửa kính vỡ…
BÕp… dùng gi÷a trêi
Chung…nghĩa là gia đình…
Vâng m¾c ch«ng chªnh…
- tình đồng đội
thắm thiết
-Khoâng kính,khoâng ñeøn,khoâng mui…
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một traùi tim
hình ảnh hoán dụ
- đối lập
 Họ là những người lính sống có lý tưởng cao đẹp,víi lßng yªu n­íc nång nµn– mang tầm vóc thời đại.
Hình ảnh trái tim cầm lái có sức toả
sáng cả bài thơ, là cái chân đế để nâng toàn bộ bài thơ lên. Hình ảnh này mang chiều sâu triết lý: sức mạnh không phải ở phương tiện kỹ thuật hiện đại mà chính là sức mạnh tinh thần của con người
VI.Tổng kết:

- Chất hiện thực - chất thơ / Khả năng tái tạo những trang sử hào hùng của một thế hệ, một thời kỳ.
- Giọng điệu, ngôn ngữ thơ thể hiện phong cách thơ Phạm Tiến Duật: TrÎ trung, tinh nghÞch
2. Nội dung:
1. Nghệ thuật :
-Bài thơ miêu tả nổi bật nét độc đáo của hình tượng những chiếc xe không kính cùng hình ảnh những chiến sĩ lái xe Trường Sơn hiên ngang,dũng cảm và tràn đầy niềm lạc quan.
Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai.
Xe ta đi trong đêm Trường Sơn
Những đêm Trường sơn
Ta đã đi qua bao chặng đường vất vả
Đạn réo,bom rơi,mưa rừng xối xả
Những đêm Trường sơn
Đường tiền tuyến uốn quanh co
Mây trời đẹp quá,
Vỡ kính rồi,trăng tràn cả vào xe!
Tay lái thân yêu đã cùng ta
Bao chuyến đi về vượt từng hố bom
Từng ngọn cây vách đá
Tay lái thân yêu vẫn cùng ta
Đinh ninh trong dạ
Chi viện tiền phuơng xe lăn hối hả,
Mang lửa nhiệt tình đi giải phóng quê hương.
(Tân Huyền)

Xe ta đi trong đêm Trường Sơn
Những đêm Trường sơn
Ta đã đi qua bao chặng đường vất vả
Đạn réo,bom rơi,mưa rừng xối xả
Những đêm Trường sơn
Đường tiền tuyến uốn quanh co
Mây trời đẹp quá,
Vỡ kính rồi,trăng tràn cả vào xe!
Tay lái thân yêu đã cùng ta
Bao chuyến đi về vượt từng hố bom
Từng ngọn cây vách đá
Tay lái thân yêu vẫn cùng ta
Đinh ninh trong dạ
Chi viện tiền phuơng xe lăn hối hả,
Mang lửa nhiệt tình đi giải phóng quê hương.
(Tân Huyền)
IV. Luyện tập:
1. Hai tác phẩm Đồng chí và Bài thơ tiểu đội xe không kính giống nhau ở điểm nào?
a. Cùng viết về đề tài người lính.
b. Cùng viết theo thể thơ tự do.
c. Cả a và b đều đúng.
2. Qua hai baøi thô “Ñoàng chí” vaø”Baøi thô veà tieåu ñoäi xe khoâng kính” em coù suy nghó gì veà theá heä treû VN trong söï nghieäp ñaáu tranh giaûi phoùng daân toäc?
Hướng dẫn về nhà
Tôi phải thêm “ Bài thơ về…”, để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ, chứ không phải một khúc văn xuôi. Bài thơ về tiểu đội xe không kính là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung.
(Tác giả nói về tác phẩm.)

Câu hỏi thảo luận
Em hiểu như thế nào về hình ảnh "một trái tim" trong câu kết? Khổ thơ cuối giúp em hiểu thêm điều gì về phẩm chất cao đẹp của người chiến sĩ lái xe?

Sự xuất hiện của Phạm Tiến Duật với giải nhất cuộc thi thơ báo văn nghệ (1969 - 1970) đã tạo đà cho sự khởi sắc của thơ hiện đại Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ. Ông được coi là nhà thơ mặc áo lính tiêu biểu cho một thời oanh liệt
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính :
b. Hình ảnh người lính lái xe Trường Sơn :

Hoàn cảnh chiến đấu
Thái độ tình cảm của người lính
Bom đạn ác liệt
Địa hình hiểm trở
Thời tiết khắc nghiệt

Phương tiện kỹ thuật thiếu thốn
Khó khăn chồng chất
Ung dung, hiên ngang, tự tin vào tay lái
Tìm thấy niềm vui trong gian khổ
Không thèm để ý không chút bận tâm đến khó khăn, lạc quan phơi phới
Có tình đồng chí gắn bó keo sơn
ý chí quyết tâm chiến đấu nhiệt tình yêu nước cháy bỏng
Hình ảnh anh hùng cao cả