Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

chào mừng các thầy cô giáo
về dự giờ dạy thực nghiệm
Người dạy: Vũ Thị Xuân
Trường THCS Ngọc Liên
Trường Sơn Đông nắng, Tây mưa
Ai chưa đến đó như chưa rõ mình
Văn học: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết 47
- Phạm Tiến Duật( 1941-2007)
- Quê: Phú Thọ
- Thơ ông thường viết về thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mỹ với giọng điệu trẻ trung, sôi nổi, tinh nghich, sâu sắc.
Văn học: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết 47
- Ra đời năm 1969, nằm trong tập "Vầng trăng quầng lửa"
Sự xuất hiện của Phạm Tiến Duật với giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ (1969 - 1970) đã tạo đà cho sự khởi sắc của thơ hiện đại Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ. Ông được coi là nhà thơ mặc áo lính tiêu biểu cho một thời oanh liệt
Văn học: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết 47
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc:
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Không có kính ,rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
Văn học: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết47
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Chú thích (SGK)
3. Phân tích:
a) Nhan đề bài thơ và hình ảnh những chiếc xe không kính:
- Xe không kính: là hiện thực đời sống chiến tranh.
+ Nhan đề bài thơ:
- Bài thơ: Chất thơ toát lên từ hiện thực khốc liệt ấy.
+ Hình ảnh những chiếc xe không kính:
Văn học: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết47
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Chú thích (SGK)
3. Phân tích:
a) Nhan đề bài thơ và hình ảnh những chiếc xe không kính:
- Xe không kính: là hiện thực đời sống chiến tranh.
+ Nhan đề bài thơ:
- Bài thơ: Chất thơ toát lên từ hiện thực khốc liệt ấy.
+ Hình ảnh những chiếc xe không kính:
-Nguyên nhân: Bom giật, bom rung
-Xe không có kính, không có đèn, không có mui xe, thùng xe có xước.
Văn học: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết47
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Chú thích (SGK)
3. Phân tích:
a) Nhan đề bài thơ và hình ảnh những chiếc xe không kính:
- Xe không kính: là hiện thực đời sống chiến tranh.
+ Nhan đề bài thơ:
- Bài thơ: Chất thơ toát lên từ hiện thực khốc liệt ấy.
+ Hình ảnh những chiếc xe không kính:
-Nguyên nhân: Bom giật, bom rung
-Xe không có kính, không có đèn, không có mui xe, thùng xe có xước.
-Bom đạn còn hủy hoại cả môi trường tự nhiên
Hoàng loạt các từ phủ định "không" khơi gợi sự khốc liệt của cuộc chiến tranh chống Mỹ. Đó là hình ảnh thực, thực đến trần trụi.
Văn học: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết47
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Chú thích (SGK)
3. Phân tích:
a) Nhan đề bài thơ và hình ảnh những chiếc xe không kính:
Thái độ bất chấp khó khăn, tinh thần lạc quan của người lính lái xe.
Ngôn ngữ văn xuôi đời thường làm cho thơ có giọng điệu mới mẻ, trẻ trung, tinh nghịch.
- Xe không có ... không phải vì không có ...
Giọng điệu ngang tàng, lý sự như tranh cãi với ai
- Ung dung ... ta ngồi
Nhip thơ 2/2, thể hiện tư thế hiên ngang.
- ... ừ thì có bụi/ chưa cần rửa
- Sa, ùa: Cảm giác đột ngột do xe phóng nhanh
b) Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
- Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
- Con đường chạy thẳng vào tim: Cảm giác xúc động, khoan khoái
- ... ừ thì ướt áo/ chưa cần thay
- Bếp ...dựng giữa trời
- Chung ... nghĩa là gia đình
- Võng mắc chông chênh
- Thể hiện tính cách vui đùa, tếu táo của những người lính lái xe.
Văn học: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết47
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Chú thích (SGK)
3. Phân tích:
a) Nhan đề bài thơ và hình ảnh những chiếc xe không kính:
Thái độ bất chấp khó khăn, tinh thần lạc quan của người lính lái xe.
Ngôn ngữ văn xuôi đời thường làm cho thơ có giọng điệu mới mẻ, trẻ trung, tinh nghịch.
- Xe không có ... không phải vì không có ...
Giọng điệu ngang tàng, lý sự như tranh cãi với ai, thể hiện tính cách vui đùa, tếu táo của những người lính lái xe.
- Ung dung ... ta ngồi
Nhip thơ 2/2, thể hiện tư thế hiên ngang.
- ... ừ thì có bụi/ chưa cần rửa
- Sa, ùa: Cảm giác đột ngột do xe phóng nhanh
b) Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
- Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
- Con đường chạy thẳng vào tim: Cảm giác xúc động, khoan khoái
- ... ừ thì ướt áo/ chưa cần thay
- Bếp ...dựng giữa trời
- Chung ... nghĩa là gia đình
- Võng mắc chông chênh
Tình đồng chí, đồng đội gắn bó thắm thiết
Văn học: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết47
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Chú thích (SGK)
3. Phân tích:
a) Nhan đề bài thơ và hình ảnh những chiếc xe không kính:
b) Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
- Không kính, không đèn, không mui, thùng xe xước ...
Khẳng định những gian khổ khó khăn nguy hiểm ngày càng tăng tiến nhưng nhiệm vụ là trên hết.
Em hiểu như thế nào về hình ảnh "một trái tim" trong câu kết? Khổ thơ cuối giúp em hiểu thêm điều gì về phẩm chất cao đẹp của người chiến sĩ lái xe?

Câu hỏi thảo luận
Văn học: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết47
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Chú thích (SGK)
3. Phân tích:
a) Nhan đề bài thơ và hình ảnh những chiếc xe không kính:
Họ là những người lính sống có lý tưởng cao đẹp, có lòng yêu nước nồng nàn, mang tầm vóc thời đại.
- .... một trái tim: Hình ảnh hoán dụ
b) Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
- Không kính, không đèn, không mui, thùng xe xước ...
Khẳng định những gian khổ khó khăn nguy hiểm ngày càng tăng tiến nhưng nhiệm vụ là trên hết.
Tổng kết
- Giọng điệu, ngôn ngữ thơ: thể hiện phong cách thơ Phạm Tiến Duật: TrÎ trung, tinh nghÞch
2. Nội dung:
1. Nghệ thuật :
Bài thơ miêu tả nổi bật nét độc đáo của hình tượng những chiếc xe không kính cùng hình ảnh những chiến sĩ lái xe Trường Sơn hiên ngang,dũng cảm và tràn đầy niềm lạc quan.
- Chất hiện thực/chất thơ: Khả năng tái hiện những trang sử hào hùng của một thế hệ, một thời kỳ
Văn học: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết47
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Chú thích (SGK)
3. Phân tích:
a) Nhan đề bài thơ và hình ảnh những chiếc xe không kính:
b) Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
- Thái độ bất chấp khó khăn, tinh thần lạc quan của người lính lái xe.
- Tình đồng chí, đồng đội gắn bó thăn thiết
- Họ là những người lính sống có lý tưởng cao đẹp, có lòng yêu nước nồng nàn, mang tầm vóc thời đại.
*) Ghi nhớ (SGK)
Tôi phải thêm “ Bài thơ về…”, để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ, chứ không phải một khúc văn xuôi. Bài thơ về tiểu đội xe không kính là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung.
(Tác giả nói về tác phẩm.)
Văn học: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
Tiết47
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Đọc:
2. Chú thích (SGK)
3. Phân tích:
a) Nhan đề bài thơ và hình ảnh những chiếc xe không kính:
b) Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
- Thái độ bất chấp khó khăn, tinh thần lạc quan của người lính lái xe.
- Tình đồng chí, đồng đội gắn bó thăn thiết
- Họ là những người lính sống có lý tưởng cao đẹp, có lòng yêu nước nồng nàn, mang tầm vóc thời đại.
*) Ghi nhớ (SGK)
III. Luyện tập:
Em có cảm nghĩ gì về thế hệ thanh niên thời chống Mỹ qua hình ảnh người chiến sĩ lái xe trong bài thơ?
Câu hỏi
- Đó là những con người có tinh thần dũng cảm, lạc quan, yêu đời, sôi nổi, vui tươi, sẵn sàng vượt qua mọi gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ.