Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Tiết 47 Văn bản
BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE
KHÔNG KÍNH ( TT)
(Phạm Tiến Duật)
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
( Phạm Tiến Duật )
Không có kính không phải vì xe không có kính Không có kính ừ thì ướt áo
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Ung dung buồng lái ta ngồi Chư a cần thay lái trăm cây số nữa
Nhìn đất ,nhìn trời ,nhìn thẳng . Mư a ngừng gió lùa khô mau thôi .

Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng Những chiếc xe từ trong bom rơi
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim Đã về đây họp thành tiểu đội
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Như sa như ùa vào buồng lái . Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi

Không có kính ,ừ thì có bụi, Bếp Hoàng Cầm ta dựng giưa trời
Bụi phun tóc trắng như người già Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha . Lại đi lại đi trời xanh thêm

Không có kính, rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thùng xe có xước
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
Tiết 47 – BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
(Phạm Tiến Duật)
I/ Đọc -tìm hiểu chú thích
1- Đọc
2- Chú thích
a. Tác giả:




b- Tác phẩm:
-Sinh năm 1941,quê Huyện Thanh Ba, Tỉnh Phú Thọ .
-Là nhà thơ tiêu biểu trong cuộc kháng chiến chống Mỹ
-Giọng thơ ngang tàng hóm hỉnh mang hơi thở cuộc sống
In trong tập: " Vầng trăng quầng lửa"
Tiết 47 – BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
( Phạm Tiến Duật)

I/ Đọc -tìm hiểu chú thích
II/ Tìm hiểu văn bản
1- Kiểu văn bản :





Biểu cảm
Thể thơ tự do
Tiết 47 – BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
(Phạm Tiến Duật)
I/ Đọc -tìm hiểu chú thích
II/ Tìm hiểu văn bản
3- Phân tích:
a. Nhan đề và hình ảnh những chiếc xe không kính:
Tiết 47 – BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
(Phạm Tiến Duật)
I/ Đọc -tìm hiểu chú thích
II/ Tìm hiểu văn bản
3- Phân tích:
a. Nhan đề và hình ảnh những chiếc xe không kính:
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Không có kính, rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thùng xe có xước
Xe v?n ch?y vỡ mi?n Nam phớa tru?c

Tả thực câu thơ gần với văn xuôi giọng điệu thản nhiên
Hồn thơ ngang tàng pha chút tinh nghịch của người Lính
Nói lên những khó khăn vất vả của người lính trong chiến tranh
Tiết 47 - BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE
KHÔNG KÍNH ( TT)
(Phạm Tiến Duật)
Bom giật bom rung
gió vào xoa mắt đắng
bụi phun tóc trắng như người già
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Hoàn cảnh vô cùng khó khăn
gian khổ, ác liệt, của cuộc kháng chiến

I/ Đọc -tìm hiểu chú thích
II/ Tìm hiểu văn bản
3- Phân tích:
a-Hình ảnh những chiếc xe không kính:
b. Hình ảnh những người chiến sĩ lái xe:
* Hoàn cảnh:
Tiết 47 - BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE
KHÔNG KÍNH ( TT)
(Phạm Tiến Duật)
I/ Đọc -tìm hiểu chú thích
II/ Tìm hiểu văn bản
3- Phân tích:
a-Hình ảnh những chiếc xe không kính:
b. Hình ảnh những người chiến sĩ lái xe:
* Hoàn cảnh:
* Tư thế:

Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái.
Đảo ngữ, điệp từ…Tư thế ung dung chủ động, hiên ngang anh dũng
Tiết 47 - BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE
KHÔNG KÍNH ( TT)
(Phạm Tiến Duật)
I/ Đọc -tìm hiểu chú thích
II/ Tìm hiểu văn bản
3- Phân tích:
a-Hình ảnh những chiếc xe không kính:
b. Hình ảnh những người chiến sĩ lái xe:
* Hoàn cảnh:
* Tư thế:
* Tinh thần:


Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.
 Những câu thơ có cấu trúc khá cân đối,gợi cảm giác nhẹ nhàng,sảng khoái, trẻ trung, tinh thần dũng cảm, lạc quan
Tiết 47 - BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE
KHÔNG KÍNH ( TT)
(Phạm Tiến Duật)
I/ Đọc -tìm hiểu chú thích
II/ Tìm hiểu văn bản
3- Phân tích:
a-Hình ảnh những chiếc xe không kính:
b. Hình ảnh những người chiến sĩ lái xe:
* Hoàn cảnh:
* Tư thế:
* Tinh thần:
*Tình cảm đồng chí đồng đội:
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy

Tình cảm yêu thương, sôi nổi, gắn
bó, sẻ chia
Tiết 47 - BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
(Phạm Tiến Duật)
I/ Đọc -tìm hiểu chú thích
II/ Tìm hiểu văn bản
3- Phân tích:
a-Hình ảnh những chiếc xe không kính:
b. Hình ảnh những người chiến sĩ lái xe:
* Hoàn cảnh:
* Tư thế:
* Tinh thần:
*Tình cảm đồng chí
đồng đội:
*Ý chí chiến đấu vì
miền nam:
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
Hàng loạt cái “không” thuộc về vật chất được nhấn mạnh để làm nổi bật cái “có”duy nhất. Đó là trái tim yêu nước luôn hướng về miền nam ruột thịt. Câu thơ cuối là linh hồn của cả bài thơ, làm tỏa sáng hình tượng người chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn .
d
Tiết 47 - BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
(Phạm Tiến Duật)
I/ Đọc -tìm hiểu chú thích
II/ Tìm hiểu văn bản
3- Phân tích:
4- Tổng kết
Nghệ thuật
Nội dung
- Thể thơ tự do , điệp từ , điệp cấu trúc câu .
- Ngôn ngữ giọng điệu giàu tính khẩu ngữ , tự nhiên khoẻ khoắn
Hình ảnh người lính lái xe trường Sơn với tư thế hiên ngang, tinh thần lạc quan dũng cảm , bất chấp khó khăn nguy hiểm với ý chí quyết tâm xông lên phía trước giải phóng miền Nam.
12
6
9
3
11
10
8
7
5
4
2
1
Thảo luận nhóm
Các hình ảnh “ trời xanh” và
“ một trái tim” có ý nghĩa gì?
Hình ảnh: “một trái tim”
nghệ thuật hoán dụ :
Giàu nhiệt huyết.
Say mê lý tưởng cách mạng.
Sống hiên ngang, coi thường gian khổ, vui tươi, ý chí chiến đấu vì
Miền nam .
Hình ảnh “ Trời xanh”
phép tu từ ẩn dụ” biểu tượng cho lòng lạc quan, niềm tin tưởng vào sự thắng lợi của cách mạng

Ca ngợi lý tưởng sống cao đẹp của người lính - có tầm vóc thời đại: Ý chí giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.
ĐÁP ÁN
III. Tổng kết
Tượng đài nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn
Ghi nhớ : SGK
1/ Hai tác phẩm Đồng chí và Bài thơ tiểu đội xe không kính giống nhau ở điểm nào?
A/ Cùng viết về đề tài người lính.
B/ Cùng viết theo thể thơ tự do.
C/ Cả A và B đều đúng.
2/ Những chiến sĩ lái xe Trường Sơn có phẩm chất gì?
A/ Lạc quan, dũng cảm, tinh thần đồng đội sâu sắc
B/ Lạc quan, coi thường hiểm nguy, liều lĩnh
C/ Vui nhộn ,tinh nghịch, dũng cảm
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
1/ Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ trên là gì?
A/ Ngôn ngữ chân thực, giàu tính khẩu ngữ, nhiều hình ảnh thơ đẹp
B/ Giọng điệu trẻ trung, sôi nổi
C/ Bao gồm cả A và B
2/Hình ảnh Những chiếc xe không kính nói lên điều gì?
A/ Tinh thần bất chấp khó khăn của người chiến sĩ lái xe
B/ Sự khó khăn, thiếu thốn của bộ đội ta thời chống Mỹ
C/ Sự khốc liệt của chiến trường thời chống Mỹ
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
về nhà :
- Học thuộc lòng bài thơ
- Viết đoạn văn từ 10-12 câu nêu cảm nhận của em về hình ảnh người chiến sĩ lái xe Trường Sơn
Chuẩn bị bài mới :
- Soạn bài Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận).
- Phân tích cảnh hoàng hôn trên biển và đoàn thuyền đánh cá khởi hành.
- Cảnh đánh cá và cảnh biển đêm.
- Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về trong bình minh.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC GIỎI
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ GIÁO ĐÃ THAM DỰ