Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Môn văn 9 tiết 47 tuần 10
Trường THCS phú lương
Giáo viên : Phạm Thị Thuỷ
Văn Bản:
tiểu
đội
xe
không
kính
bài thơ về
Phạm Tiến Duật
I. Đọc tìm hiểu chú thích:
1. Tác giả:
* Phạm Tiến Duật sinh ngày 14 tháng 01 năm 1941. Quê quán : thị xã Phú Thọ tỉnh Phú Thọ. Tốt nghiệp khoa Văn Đại học Sư phạm Hà Nội. Nhập ngũ, công tác tại Ban tuyên huấn binh đoàn 559. ông sống và viết trong chiến tranh chống Mỹ trên đường mòn Hồ Chí Minh. Nhiều năm là biên tập viên thơ báo Văn nghệ. Hiện là tổng biên tập tạp chí Văn chương Việt Nam - Hội nhà văn Việt Nam.
* Đã xuất bản: Vầng trăng quầng lửa (1970) ; Thơ một chặng đường (1971); ở hai đầu núi (1981) ; Vầng trăng và những quầng lửa (1983) ; Thơ một chặng đường (Tuyển tập, 1994) ; Nhóm lửa (1996).
2. Tác phẩm:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính nằm trong chùm thơ Phạm Tiến Duật được tặng giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1969 và được đưa vào tập thơ Vầng trăng quầng lửa cuả tác giả.
3. Giải nghĩa từ khó:
-Tiểu đội
Bếp Hoàng Cầm
II/ Đọc tìm hiểu văn bản
1. Đọc văn bản
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái.
Không có kính ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Hướng dẫn đọc: Giọng đọc tự nhiên, ngang tàng, sôi nổi của tuổi trẻ bất chấp khó khăn nguy hiểm
Không có kính, rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
2. Tìm hiểu văn bản:
a. Tìm hiểu chung về bài thơ:
+ Ngôn ngữ và giọng điệu: Ngôn ngữ thơ gần với lời nói thường, lời đối thoại, giọng điệu tự nhiên, ngang tàng sôi nổi
+ Nhan đề bài thơ:
Độc đáo khác lạ
Làm nổi bật rõ hình ảnh toàn bài: những chiếc xe không kính
- Thể hiện chất thơ của hiện thực, chất thơ của tuổi trẻ hiên ngang dũng cảm
b. Hình ảnh những chiếc xe không kính
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
................
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước.
Hình ảnh thơ thật đến trần trụi gây sự chú ý
Đây là hình tượng thơ độc đáo của Phạm Tiến Duật và của thời kỳ chiến tranh chống Mĩ
c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe trường sơn.
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái.
+ Hoàn cảnh: Ngồi trên xe không có kính vì "bom giật bom rung kính vỡ đi rồi"
+ ấn tượng và cảm giác: "Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng", gió vào xoa mắt đắng con đường chạy thẳng vào tim, sao trời, cánh chim như sa như ùa vào buồng lái
+ Thái độ đón nhận: ung dung ngồi, nhìn

Những chiễn sĩ lái xe hiên ngang bình tĩnh gan góc
Không có kính ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.
+ Khó khăn: "bụi phun tóc trắng", "mưa tuôn mưa xối"
+ Thái độ đón nhận: "ừ thì có bụi","ừ thì ướt áo", "chưa cần rửa","chưa cần thay"," cười ha ha"
Những chiến sĩ lái xe bình tĩnh, dũng cảm hơn, lạc quan hóm hỉnh bất chấp mọi khó khăn nguy hiểm.
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
+ Hoàn cảnh: Gặp gỡ vui vầy,"họp thành tiểu đội", "gặp bạn bè, "chung bát đũa"
+ ấn tượng: "Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi", "là gia đình đấy"
Những người lái xe gắn bó chia sẻ ngọt bùi trong tình đồng chí đồng đội
Không có kính, rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
+ Khó khăn dồn dập: "Không có kính", "không có đèn", "không có mui", "thùng xe có xước"
+Sức mạnh vượt qua khó khăn: "Xe vẫn chạy", "chỉ cần trong xe có một trái tim"
Hình ảnh người kính lái xe kiên cường giàu bản lĩnh chan chứa tình yêu tổ quốc vượt khó khăn gian khổ lạc quan bình tĩnh nắm chắc tay lái
Trái tim người lính
Hiên ngang bình tĩnh gan góc
Dũng cảm, lạc quan hóm hỉnh bất chấp mọi khó khăn nguy hiểm.
Gắn bó chia sẻ ngọt bùi trong tình đồng chí đồng đội
Kiên cường giàu bản lĩnh chan chứa tình yêu tổ quốc
Phẩm chất người lính, anh bộ đội cụ Hồ
Ghi nhớ:
Luyện tập:
Hình ảnh nào là hình ảnh độc đáo trong bài thơ.
A. Những chiếc xe không kính
B. Hình ảnh chiếc võng
C. Hình ảnh con đường
D. Hình ảnh sao trời
2. Hình ảnh những chiếc xe không kính được diễn tả bằng những câu thơ như thế nào?
Câu thơ gần với câu văn xuôi, lại có giọng thản nhiên
Câu thơ mượt mà óng ả, chau chuốt
Câu thơ như một lời phát hiện lời khẳng định
3. Nguồn cội sức mạnh của cả đoàn xe tích tụ và đọng kết ở.
Trái tim người lính
Chiếc vô lăng
Những bữa cơm thân mật
Những cái bắt tay
A
A
A
Học thuộc lòng bài thơ.
Những cảm giác ấn tượng của người lái xe trong chiếc xe không kính trên đường ra trận đã được tác giả diễn tả cụ thể, sinh động. Em hãy phân tích khổ thơ thứ hai để thấy rõ điều ấy.
Bài tập về nhà
Văn Bản:
tiểu
đội
xe
không
kính
bài thơ về
Phạm Tiến Duật
I. Đọc tìm hiểu chú thích:
II/ Đọc tìm hiểu văn bản
1. Đọc văn bản
2. Tìm hiểu văn bản:
a. Tìm hiểu chung về bài thơ:
b. Hình ảnh những chiếc xe không kính
c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe Trường Sơn.
* Ghi nhớ:
III/ Luyện tập:

chúc các em lớp 9A học tốt