Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

THCS LINH TRUNG
Bài thuyết trình của nhóm 2
BÀI THƠ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
Phạm Tiến Duật
I/ MO BAI
Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
- Phạm Tiến Duật là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ thời chống Mĩ cứu nước.
- Thơ ông có giọng điệu sôi nổi, trẻ trung, hồn nhiên , tinh nghịch mà sâu sắc.
- Năm 1964, ông gia nhập quân đội, hoạt động trên tuyến đường Trường Sơn. Và trong khoảng thời gian đó thì "bài thơ tiểu đội xe không kính" đã ra đời.
Giới thiệu về tên tác phẩm
Tại sao tác giả lại không đặt tên bài thơ là "Tiểu đội xe không kính" mà là "Bài thơ tiểu đội xe không kính"?
Các từ "tiểu đội xe không kính" gợi ra cho chúng ta một không gian chiến tranh khốc liệt, vì thế nhà thơ muốn trung hoà lại không khí nặng nề đó bằng từ "bài thơ". Ông muốn thêm chút lãng mạn vào hiện thực khốc liệt ấy nhằm làm cho tác phẩm thêm phầm mềm mỏng hơn.
II. THAN BAI:

Không có kính không phải vì xe không có kính
Bơm giật bơm rung kính vỡ đi rồi
Lời kể hay lời giới thiệu đoàn xe? Ngôi ngữ mộc mạc, nhịp điệu khoan thai giới thiệu rõ nét. Cứ y như một đoàn xe đang lừng lững tiến lại. Những chiếc xe kì lạ "không có kính chắn gió" - mà thật anh hùng, đang vượt qua chặng đường nguy hiểm, quân thù đánh phá ác liệt: "Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi". Trên những chiếc xe ấy, các chiến sĩ đang vững tay lái.
1. Phân tích khổ thơ đầu
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất nhìn trời nhìn thẳng
Phong thái ung dung, không ngại nguy hiểm, khó khăn được thể hiện rất rõ qua 2 câu thơ này. Đó là những người chiến sĩ hiên ngang, oai hùng, can đảm, vuợt lên trên những thử thách đầy khốc liệt của cuộc sống nơi chiến trường. Nhịp 2/2/2 thể hiện sự thăng bằng của chiếc xe đang lăn bánh , sự than thản, bình tĩnh, tự tin của người lái.
2. Phân tích khổ thơ thứ 2
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Con đường ở đây phải chăng chính là sự tự do thống nhất của miền Nam và đất nước. Vì thế, con đường này rất quan trọng, nó đã chạy thẳng vào tim của người chiến sĩ như một lời kêu gọi phải quyết tâm chiến đấu vì sự tự do của dân tộc.
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vaò buồng lái

Chiếc xe không có kính nhưng đã cho người lính cảm nhận được khung cảnh của thiên nhiên, của đất trời. Ơ� đây là sao trời vào ban đêm và một cánh chim đột ngột bay đến. Cánh chim này có thể được hiểu như sự tự do, độc lập của dân tộc mà tác giả đã lồng vào bài thơ nhằm nêu cao tinh thần chiến đầu nhiệt huyết của tuổi tre.�
3. Phân tích khổ 3 & 4

Buïi phun toùc traéng nhö ngöôøi giaø
...
Möa tuoân möa xoái nhö ngoaøi trôøi

Ôû ñaây, ngöôøi lính ngoaøi söï ñoái ñaàu vôùi chieán tranh taøn baïo coøn phaûi ñoái ñaàu vôùi thieân nhieân khaéc nghieät cuûa mieàn Trung. Chính nhöõng thöû thaùch treân ñaõ tu luyeän cho ngöôøi chieán só nhöõng baûn chaát, ñöùc tính kieân cöôøng, baát khuaát, khoâng ngaïi nhöõng khoù khaên, nguy hieåm; ñeå roài coù theå kieân trì ñaáu tranh vì moät muïc tieâu chung laø giaûi phoùng danâ toäc, giaûi phoùng ñaát nöôùc Vieät Nam
...Khoâng coù kính öø thì coù buïi
...Khoâng coù kính öø thì öôùt aùo

Lôøi thô giaûn dò, hình aûnh trung thöïc, nhòp thô nhö gioïng keå. Tieáng “öø” vang leân nhö moät lôøi thaùch thöùc chuû ñoäng chaáp nhaän gian khoå, gioïng ñieäu ngang taøn töï tin.
Chöa caàn röûa phí pheøo chaâm ñieáu thuoác
Nhìn nhau maët laám cöôøi ha ha
..Chöa caàn thay, laùi traêm caây soá nöõa
Möa ngöøng, gioù luøa mau khoâ thoâi
Theå hieän söï baát chaáp khoù khaên, xem thöôøng gian nguy cuûa ngöôøi chieán só. Tuy nhieân hoï vaãn coá gaéng vöôït qua khoù khaên, gian khoå vaø laïc quan tin töôûng ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï. Döôøng nhö chính nhaø thô cuõng ñang caàm laùi hay ngoài trong buoàng laùi cuûa nhöõng chieác xe khoâng kính neân caâu chöõ môùi sinh ñoäng, cuï theû, aán töôïng , gôïi ñöôïc caûm giaùc chaân thaät ñeán theá.
4. Phân tích khổ 5 & 6
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cưả kính vỡ rồi
...Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Những sự vật trên đều gợi lên hình ảnh tả thật. Nói lên tình đồng đội giữa các chiến sĩ vô cùng sâu đậm. Mặc dù trong hoàn cảnh vô cùng khắc nghiệt và khó khăn nhưng ta có thể thấy được sự gắn bó giữa họ khăng khít như thế nào.
Lại đi lại đi trời xanh thêm

Điệp ngữ "lại đi" gợi tả nhịp hành quân khẩn trương của tiểu đội xe không kính . Từ "trời xanh" ý nói lên sự chiến thắng không xa sẽ về với quân đội của ta, càng đi bầu trời càng xanh ngụ ý thiên nhiên cũng muốn cỗ vũ và tiếp sức, giúp đỡ cho những người chiến sĩ để họ có thêm ý chí chiến đấu với quân thù
5. Phân tích khổ cuối
Không có kính rồi xe không đèn
Không có mui xe, thùng xe có xước
Xe vẫn chạy về miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim

Hình ảnh chiếc xe không kính, không đèn, không mui xe, thùng xe có xước là môt hình ảnh thực. Bom đạn làm biến dạng đi những vật thể nhưng không bao giờ làm mòn đi ý chí của những người chiến sĩ trong đó. Chiếc xe vẫn tiến về phía trước, tiến về miền Nam va tiến về một nền hoà bình của dân tộc. Trái tim ở đây là trái tim yêu thương, nồng nàn đối với đất nước. Một trái tim dũng cảm để đương đầu với bao nhiêu khó khăn.
Iii/ ket bai
Cảm nghĩ của em về tinh thần bất khuất của các anh chiến sĩ.
Qua đó liên hệ bản thân về tinh thần yêu nước.
Gợi ý:
Trong khó khăn các anh chiến sĩ vẫn bình tĩnh, tự tin, nêu cao tinh thần trách nhiệm, quyết tâm đưa hàng ra tiền tuyến. Không có kính chắn gió các anh vẫn cho đoàn xe lăn bánh bình thường. Bởi trong con người các anh có một trái tim yêu nước, mang lý tưởng cao đẹp quyết tâm thống nhất nước nhà.
the end