Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Nhiệt liệt chào mừng
quý thầy cô đến dự giờ lớp 9A1
GV: Vũ Thị Thúy Mùi
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Trong bài thơ “Đồng chí”, nhà thơ Chính Hữu đã có phát hiện gì về tình đồng chí của những người lính trong kháng chiến chống Pháp?
Cơ sở: cùng chung cảnh ngộ, lí tưởng.
Biểu hiện: tự nhiên, bình dị, sâu sắc trong mọi hoàn cảnh.
Vẻ đẹp của sức mạnh và ý chí, tinh thần.
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2: Em thích nhất hình ảnh nào trong bài thơ? Vì sao?
“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai.”
Tiết 48:
BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
Phạm Tiến Duật
I/ GiỚI THIỆU CHUNG:
1/ Tác giả: (1941-2007)

- Là chiến sĩ Trường Sơn, tiêu biểu cho các nhà thơ trẻ thời chống Mĩ.

- Thô oâng coù gioïng ñieäu soâi noåi, treû trung, tinh ngòch maø saâu saéc.








Tiết 48:
BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
Phạm Tiến Duật
I/ GiỚI THIỆU CHUNG:
1/ Tác giả:
- Là chiến sĩ Trường Sơn, tiêu biểu cho các nhà thơ trẻ thời chống Mĩ.
- Thơ ông có giọng điệu sôi nổi, trẻ trung, tinh nghịch mà sâu sắc.

2/ Tác phẩm:
Sáng tác vào cuối những năm 60, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra ác liệt.
Đạt giải nhất cuộc thi thơ trên báo Văn nghệ năm 1969.
In trong tập “Vầng trăng quầng lửa”.
- Thể thơ: Tự do
II/ ĐỌC VÀ TÌM HIỂU VĂN BẢN
1/ Đọc:
2/ Phân tích:
2.1. Nhan đề bài thơ:
Tôi phải thêm “Bài thơ về…” để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ, chứ không phải một khúc văn xuôi. Bài thơ về tiểu đội xe không kính là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung.
(Tác giả nói về tác phẩm)
II/ ĐỌC VÀ TÌM HIỂU VĂN BẢN
1/ Đọc:
2/ Phân tích:
2.1. Nhan đề bài thơ:
Cách đưa hiện thực chiến tranh vào thơ.
2.2. Hình ảnh những chiếc xe không kính.
Xe không kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi.
/ cách nói lí sự, giọng điệu thản nhiên, điệp ngữ.
- “Bom giật bom rung.”
Xem phim tư liệu
2.2. Hình ảnh những chiếc xe không kính.
Xe không kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi.
/ cách nói lí sự, giọng điệu thản nhiên, điệp ngữ.

Hiện thực khốc liệt của cuộc chiến tranh chống Mĩ.
2.3.Hình ảnh người lính lái xe.
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
/ nhịp thơ 2/2, điệp từ
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim.
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái.
/ điệp ngữ, hình ảnh lãng mạn
Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.

Không có kính ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng gió lùa khô mau thôi.
/
/ Điệp ngữ, điệp cấu trúc, ngôn ngữ
văn xuôi đời thường, tự nhiên, đùa tếu.
Tư thế ung dung hiên ngang, thái độ bất chấp
hiểm nguy, tinh thần lạc quan, phẩm chất dũng cảm.

Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.

Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.

Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
=>Tình đồng chí, đồng đội ấm áp, thắm thiết, keo sơn, tràn đầy niềm vui.
Khổ thơ cuối:

Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
=>Dự báo chiến tranh còn khốc liệt hơn nữa nhưng khẳng định có những người lính với trái tim cháy bỏng yêu thương, sôi nổi nhiệt thành , thông minh, dũng cảm, ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam, chúng ta sẽ dành thắng lợi.
/ hình ảnh thơ lặp lại và tăng tiến, hình ảnh
hoán dụ.
Tư liệu chiến tranh
III/TỔNG KẾT:

1/ Nghệ thuật:
Chất liệu hiện thực – chất thơ (khắc họa hình ảnh độc đáo)
Giọng điệu và ngôn ngữ mang đậm phong cách thơ Phạm Tiến Duật (giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, khỏe khoắn, ngang tàng…)
2/ Nội dung:
Từ hình ảnh chiếc xe không kính, làm nổi bật hình ảnh
những người lính lái xe của Trường Sơn trong thời
chống Mĩ (tư thế hiên ngang, thái độ bất chấp khó khăn,
nguy hiểm, tinh thần lạc quan, dũng cảm, tình đồng đội,
ý chí chiến đấu, lòng yêu nước…)



Trường Sơn đông nắng tây mưa
Ai chưa đến đó như chưa rõ mình.
IV/ LUYỆN TẬP:
1/ Câu 1: Hai tác phẩm “Đồng chí “và “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” giống nhau ở điểm nào?
Cùng viết về đề tài người lính
Cùng viết theo thể thơ tự do.

2/ Câu 2: Viết đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về hai câu thơ cuối:
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
4. Hu?ng d?n v? nhà
- Học:+ Làm bài tập phần Luyện tập (sgk/133)
+ Ghi nhớ nội dung, nghệ thuật bài thơ.
- Soạn: Bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” – Huy Cận.
Trân trọng cảm ơn quý Thầy cô !
1