Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Các thầy cô giáo về dự hội giảng
Kiểm tra bài cũ
Câu1:Đọc thuộc lòng khổ thơ sau:
"Quê hương anh nước mặn, đồng chua
..............................................................
Đồng chí!"
Câu 2: Theo em từ "Đồng chí!"được tác riêng thành một dòng thơ ở giữa mạch bài thơ có ý nghĩa gì?
A. Là tên gọi của một mối quan hệ có ý nghĩa thời đại, có ý nghĩa thiêng liêng.
B. Là sự kết tinh của mọi cảm xúc, tình cảm (tình bạn,tình người).
C. Là cao trào của bài thơ, vừa kết lại một đoạn thơ, vừa như bản lề để mở ra mạch thơ mới.
D. Tất cả đáp án A, B, C đều đúng.
NGỮ VĂN 9
Bài 10
Thứ năm ngày 12 tháng 11 năm 2009
Ngữ văn: Tiết 47:
Văn bản:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
I.Giới thiệu chung:
1.Tác giả:
Phạm Tiến Duật
- Cuộc đời
- Sự nghiệp sáng tác
- Phong cách thơ.

Bài thơ về tiểu đội xe không kính
I.Giới thiệu chung:
1.Tác giả: (1941-2007).
- Ông là gương mặt tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ thời chống Mĩ.
- Sáng tác của ông chủ yếu viết về đề tài người lính, và cô thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn.
- Phong cách thơ: sôi nổi, trẻ trung, hồn nhiên, tinh nghịch mà sâu sắc.
- Các tác phẩm tiêu biểu: Vầng trăng quầng lửa,
Ở hai đầu núi, Tuyển tập thơ Phạm Tiến Duật, Nhóm lửa...
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
I.Giới thiệu chung:
1.Tác giả:
Phạm Tiến Duật
2.Bài thơ:
- Sáng tác năm 1969 khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang vào giai đoạn gay go ác liệt nhất.
- In trong tập thơ"Vầng trăng quầng lửa".
* Hoàn cảnh sáng tác:

Bài thơ về tiểu đội xe không kính
I.Giới thiệu chung:
1.Tác giả:
2.Bài thơ:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc:
Phạm Tiến Duật
* Yêu cầu đọc:
- Giọng đọc vui tươi, khỏe khoắn, pha chút ngang tàng, nghịch ngợm.
Tiểu đội: đơn vị gồm 12 người.
- Tiểu đội xe không kính: Tên do những chiến sĩ lái xe Trường Sơn gọi đơn vị mình một cách bông đùa, tếu táo, ngộ nghĩnh.
- Tiểu đội?
- Bếp Hoàng Cầm?
2.Chú thích:

Bếp Hoàng Cầm
Là loại bếp dã chiến, mang tên đồng chí Hoàng Cầm (1916-1996), quê ở thị trấn Tam Đảo, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc, nguyên là Tiểu đội trưởng nuôi quân thuộc Đội điều trị 8 Sư đoàn 308, sáng tạo ra từ chiến dịch Hoà Bình năm 1951.
Anh nuôi Hoàng Cầm
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
I.Giới thiệu chung:
1.Tác giả:
2.Bài thơ:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc.
3.Thể thơ:
4.Phân tích:
a) Hình ảnh những chiếc xe không kính:
Tự do
2.Chú thích:

Bài thơ về tiểu đội xe không kính
I.Giới thiệu chung:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
4.Phân tích:
a) Hình ảnh những chiếc xe không kính:
Không có mui, thùng xe có xước.
Chiến tranh khốc liệt, chiếc xe bị biến dạng mình đầy thương tích.
b) Hình ảnh người chiến sĩ lái xe:
+ Động từ mạnh, điệp từ, tả thực, giọng thản nhiên pha chút ngang tàng.
kính vỡ đi rồi
bom
rung
Bom
giật
Không có kính
không phải vì xe
không có kính
không có đèn
Không có kính, rồi xe

=>
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
I.Giới thiệu chung:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
4.Phân tích:
a) Hình ảnh những chiếc xe không kính:
b) Hình ảnh người chiến sĩ lái xe:
* Hoàn cảnh:
- Bom giật, rung
=> Chiến tranh ác liệt.Nguy hiểm đến tính mạng.

- Gió, bụi phun, mưa tuôn xối xả
=> Thiên nhiên dữ dội khắc nghiệt,
ảnh hưởng đến sức khỏe.
+ Động từ mạnh, điệp từ, ẩn dụ.
Vô cùng khó khăn,
gian khổ,nguy hiểm.
* Vẻ đẹp:
gió
giật
rung
Bụi
Mưa
mưa
tuôn
xối
Bom
bom
kính vỡ đi rồi
Nhìn thấy
vào xoa mắt đắng
phun tóc trắng như người già
như ngoài trời .

Bài thơ về tiểu đội xe không kính
4.Phân tích:
a) Hình ảnh những chiếc xe không kính:
b) Hình ảnh người chiến sĩ lái xe:
* Hoàn cảnh:
* Vẻ đẹp:
+ Tư thế:
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa , như ùa vào buồng lái.
Ung dung, hiên ngang, làm chủ hoàn cảnh.

Bài thơ về tiểu đội xe không kính
4.Phân tích:
a) Hình ảnh những chiếc xe không kính:
b) Hình ảnh người chiến sĩ lái xe:
* Hoàn cảnh:
* Vẻ đẹp:
+ Tư thế:
Dũng cảm, lạc quan, bất chấp khó khăn, coi thường gian khổ hiểm nguy.
+ Tinh thần:
Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
Không có kính ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.

=>
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
4.Phân tích:
a) Hình ảnh những chiếc xe không kính:
b) Hình ảnh người chiến sĩ lái xe:
* Hoàn cảnh:
* Vẻ đẹp:
+ Tư thế:
Tình cảm gắn bó, cởi mở chân thành, nồng ấm.
+ Tinh thần:
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
+ Tình đồng đội:

=>
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
4.Phân tích:
a) Hình ảnh những chiếc xe không kính:
b) Hình ảnh người chiến sĩ lái xe:
* Hoàn cảnh:
* Vẻ đẹp:
+ Tư thế:
+ Tinh thần:
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
+ Tình đồng đội:
+ Ý chí chiến đấu:

+ Từ phủ định, điệp từ.
Chiến tranh ngày càng ác liệt.
tổn thất ngày càng nặng nề.
Có một trái tim
Hoán dụ
Lòng yêu nước, căm thù giặc,
ý chí quyết tâm giải phóng miền Nam.
Quyết tâm giải phóng miền Nam.
5. Tổng kết:
a. Nghệ thuật:
b. Nội dung:
- Thể thơ:
-Hình ảnh :
- Giọng điệu:
độc đáo, gây ấn tượng
t? nhiờn, kho? kho?n.
A. Bài thơ miêu tả cuộc hành quân của các anh lính Trường Sơn.
B. Miêu tả những chiếc xe không kính.
Khắc hoạ hình ảnh anh lính Trường Sơn hiên ngang, dũng cảm, lạc quan mang tầm vóc thời đại.
C
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
I.Giới thiệu chung:
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Đọc
2.Chú thích:
3.Thể thơ:
4. Phân tích:
a.Hình ảnh những chiếc xe không kính
- Chiến tranh ác liệt.
b.Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
* Hoàn cảnh : Khó khăn, nguy hiểm.
* Vẻ đẹp:
+ Tư thế: Ung dung, hiên ngang.
+ Tinh thần: dũng cảm, lạc quan.
+ Tình đồng chí, đồng đội gắn bó.
+ Ý chí quyết tâm giải phóng miền Nam.
tự do.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
4.Phân tích:
a) Hình ảnh những chiếc xe không kính:
b) Hình ảnh người chiến sĩ lái xe:
* Hoàn cảnh: Nguy hiểm, khó khăn
* Vẻ đẹp:
+ Tư thế:
+ Tinh thần:
+ Tình đồng đội:
+ Ý chí chiến đấu:
5.Tổng kết:
* Ghi nhớ:(SGK/133)
III.Luyện tập:
I.Giới thiệu chung:
II. Đọc - Hiểu văn bản:

Bài 1: Em có suy nghĩ gì về nhan đề bài thơ? Có cần thay đổi cho gọn hơn không?
tiểu đội xe không kính
Bài thơ về
Chất thơ.
Hiện thực gian khổ
Độc đáo: chất thơ nảy nở trong hiện thực gian khổ ác liệt.
Khắc hoạ hình ảnh người lính giản dị, có vẻ đẹp lí tưởng mang tầm vóc thời đại.
Tên bài thơ độc đáo,ấn tượng mang phong cách riêng của nhà thơ Phạm Tiến Duật.
Giống nhau:
Vượt qua khó khăn
Tình đồng đội keo sơn gắn bó
ýchí chiến đấu và tinh thần lạc quan
So sánh hình ảnh người lính trong bài "Đồng chí" của Chính Hữu và "Bài thơ về tiểu đội xe không kính". của Phạm Tiến Duật.
b. Khác nhau:
"Đồng chí": Những người nông dân mặc áo lính giản dị, chân thành, chất phác.
`Bài thơ về tiểu đội xe không kính": Những chiến sĩ trẻ hồn nhiên, hóm hỉnh, tươi tắn, trẻ trung,tinh nghịch.
Bài 2:
* Những mạch chính về nội dung bài thơ:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Hình ảnh chiếc xe không kính
Tư thế
Ung dung,
hiên ngang
Tinh thần
Dũng cảm
lạc quan
Tình cảm
Đồng đội
yêu thương
gắn bó
Ý chí
Quyết tâm
giải phóng
miền Nam
Hình ảnh người chiến sĩ lái xe
về nhà :
- Học thuộc lòng bài thơ
- Viết đoạn văn từ 10-12 câu nêu cảm nhận của em về hình ảnh người chiến sĩ lái xe Trường Sơn
Chuẩn bị bài mới :
- Soạn bài Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận).
- Phân tích cảnh hoàng hôn trên biển và đoàn thuyền đánh cá khởi hành.
- Cảnh đánh cá và cảnh biển đêm.
- Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về trong bình minh.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây

Thơ : Phạm Tiến Duật
Nhạc: Hoàng Hiệp
Trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh. Kính chúc các thầy giáo cô giáo mạnh khoẻ, hạnh phúc ; Chúc các em học sinh chăm ngoan học giỏi !
Đường Hồ Chí Minh
III. Tổng kết
Tượng đài nghĩa trang Liệt sĩ Trường Sơn
CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC GIỎI
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ GIÁO ĐÃ THAM DỰ