Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

ngữ văn 9
Trường THCS thụy liên
Giáo viên: Vũ Thị Tuyết Mai
thái thụy
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Tác giả :
2. Tác phẩm : sáng tác 1969, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ đang ở giai đoạn ác liệt
Sự xuất hiện của Phạm Tiến Duật với giải nhất cuộc thi thơ báo văn nghệ (1969 - 1970) đã tạo đà cho sự khởi sắc của thơ hiện đại Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ. Ông được coi là nhà thơ mặc áo lính tiêu biểu cho một thời oanh liệt
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Tác giả :
2. Tácphẩm
II. Đọc hiểu văn bản :
1. Cấu trúc của văn bản :
Có ý kiến cho rằng : Nhan đề bài thơ rất độc đáo, ý kiến của em như thế nào ? Hãy lý giải ?
- Nhan đề làm nổi bật hình ảnh toàn bài - hình ảnh những chiếc xe không kính. Đây là phát hiện lý thú của nhà thơ
- Thêm chữ "bài thơ" ? Cách khai thác hiện thực của tác giả độc đáo không chỉ viết về hiện thực gian khổ mà còn thể hiện chất thơ của hiện thực ấy

Bài thơ có cảm xúc liền mạch tập trung làm nổi bật cảm xúc và suy nghĩ của tác giả về những chiếc xe không kính và người lính lái xe Trường Sơn
Em có nhận xét gì về giọng điệu của bài thơ:
A.Trữ tình, tha thiết, sâu lắng
B.Ngang tàng, phóng khoáng pha chút tinh nghịch
C,Hào hùng, mạnh mẽ, sôi nổi
B.Ngang tàng, phóng khoáng pha chút tinh nghịch
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Nội dung văn bản :
Hình ảnh những chiếc xe
không kính :
II. Đọc hiểu văn bản :
b. Hình ảnh người lính lái xe Trường Sơn :
Không có kính không phải vì không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Bom đạn chiến tranh làm những chiếc xe bị biến dạng, càng gây ra sự chú ý về vẻ khác lạ của nó
Hoàn cảnh ác liệt của chiến tranh bom đạn Mỹ ngày đêm dội xuống
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Nội dung văn bản :
Hình ảnh những chiếc xe không kính :
II. Đọc hiểu văn bản :
b. Hình ảnh người lính lái xe Trường Sơn :
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất nhìn trời nhìn thẳng
/
/
/
/
/
/
* Tư thế chủ động tự tin của người lính
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Nội dung văn bản :
Hình ảnh những chiếc xe không kính :
II. Đọc hiểu văn bản :
b. Hình ảnh người lính lái xe Trường Sơn :
* Tư thế chủ động tự tin của người lính
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái
__________________
________________________
_______
_______
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Nội dung văn bản :
Hình ảnh những chiếc xe không kính :
II. Đọc hiểu văn bản :
b. Hình ảnh người lính lái xe Trường Sơn :
* Tư thế chủ động tự tin của người lính
Em hiểu hình ảnh " Thấy con đường chạy thẳng vào tim" có ý nghĩa tượng trưng nào trong các ý sau ?
Người lính Trường Sơn rất yêu con đường ra trận
Cảm thấy con đường ra trận thật đẹp
C.Con đường vào chiến trường Miền Nam là cái đích đến của trái tim người lính
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Nội dung văn bản :
Hình ảnh những chiếc xe không kính :
II. Đọc hiểu văn bản :
b. Hình ảnh người lính lái xe Trường Sơn :
* Tư thế chủ động tự tin của người lính
Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha

Không có kính / ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi
/
/
/
________
____________________
Người lính thật trẻ trung, tếu táo, lạc quan
* Giàu ý chí, bất chấp mọi hiểm nguy, trẻ trung pha chút ngang tàng
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Nội dung văn bản :
Hình ảnh những chiếc xe
không kính :
II. Đọc hiểu văn bản :
b. Hình ảnh người lính lái xe
Trường Sơn :
Những cuộc gặp gỡ sum họp của người lính trên đường ra trận
* Giàu ý chí, bất chấp mọi hiểm nguy, trẻ trung pha chút ngang tàng
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Cái bắt tay thật đặc biệt chứa chan tình cảm, một không khí thắm tình gia đình ruột thịt,tất cả gợi lên cái ung dung thanh thản đến không ngờ.
* Tư thế chủ động tự tin của người lính
* Tình đồng chí, đồng đội gắn bó, chia ngọt xẻ bùi.Đây chính là vẻ đẹp truyền thống của người lính cách mạng
Lại đi, lại đi trời xanh thêm
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Nội dung văn bản :
Hình ảnh những chiếc xe
không kính :
II. Đọc hiểu văn bản :
b. Hình ảnh người lính lái xe
Trường Sơn :
* Giàu ý chí, bất chấp mọi hiểm nguy, trẻ trung pha chút ngang tàng
* Tư thế chủ động tự tin của người lính
* Tình đồng chí, đồng đội gắn bó, chia ngọt xẻ bùi.Đây chính là vẻ đẹp truyền thống của người lính cách mạng
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước :
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
Những mất mát khó khăn do quân địch gieo xuống => chiến trường ngày càng khốc liệt
một trái tim.
Nghệ thuật hoán dụ hình ảnh trái tim.Trái tim chính là người lính luôn hướng về Miền Nam
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Nội dung văn bản :
Hình ảnh những chiếc xe
không kính :
II. Đọc hiểu văn bản :
b. Hình ảnh người lính lái xe
Trường Sơn :
* Giàu ý chí, bất chấp mọi hiểm nguy, trẻ trung pha chút ngang tàng
* Tư thế chủ động tự tin của người lính
* Tình đồng chí, đồng đội gắn bó, chia ngọt xẻ bùi.Đây chính là vẻ đẹp truyền thống của người lính cách mạng
Hình ảnh "trái tim cầm lái "có sức toả sáng cả bài thơ, là cái chân đế để nâng toàn bộ bài thơ lên. Hình ảnh này mang chiều sâu triết lý: sức mạnh để chiến thắng không phải ở phương tiện kỹ thuật hiện đại mà chính là sức mạnh tinh thần của con người.
Thế hệ trẻ việt Nam đã hi sinh cuộc đời riêng để bảo vệ Tổ Quốc, cống hiến cả tuổi thanh xuân cho sự trường tồn của dân tộc.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Nội dung văn bản :
Hình ảnh những chiếc xe
không kính :
II. Đọc hiểu văn bản :
b. Hình ảnh người lính lái xe
Trường Sơn :
* Giàu ý chí, bất chấp mọi hiểm nguy, trẻ trung pha chút ngang tàng
* Tư thế chủ động tự tin của người lính
* Tình đồng chí, đồng đội gắn bó, chia ngọt xẻ bùi.Đây chính là vẻ đẹp truyền thống của người lính cách mạng
Chọn từ điền vào bảng sau cho hợp lý : Giản dị, độc đáo, khẩu khí, tếu táo, trẻ trung, ấn tượng, ngang tàng
A . Ngôn ngữ :
B . Hình ảnh:
C. Giọng điệu:
...............................................
...............................................
giản dị, khẩu khí
độc đáo, ấn tượng
tếu táo trẻ trung, ngang tàng
............................................
3. ý nghĩa văn bản :
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Nội dung văn bản :
Hình ảnh những chiếc xe
không kính :
II. Đọc hiểu văn bản :
b. Hình ảnh người lính lái xe
Trường Sơn :
* Giàu ý chí, bất chấp mọi hiểm nguy, trẻ trung pha chút ngang tàng
* Tư thế chủ động tự tin của người lính
* Tình đồng chí, đồng đội gắn bó, chia ngọt xẻ bùi.Đây chính là vẻ đẹp truyền thống của người lính cách mạng
3. ý nghĩa văn bản :
Nghệ thuật :
+Ngôn ngữ : giản dị, khẩu khí gần với văn xuôi
+Hình ảnh : độc đáo, gây ấn tượng
+Giọng điệu trẻ trung, tinh nghịch pha chút
ngang tàng
2. Nội dung : Qua hình ảnh chiếc xe không kính ca ngợi vẻ đẹp người lính lái xe Trường Sơn hiên ngang, dũng cảm, lạc quan yêu đời có ý chí quyết tâm chiến đấu vì miền Nam ruột thịt ? Hình ảnh tiêu biểu của lớp trẻ anh hùng trong kháng chiến chống Mỹ
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Đọc hiểu chú thích :
1. Cấu trúc của văn bản :
2. Nội dung văn bản :
Hình ảnh những chiếc xe
không kính :
II. Đọc hiểu văn bản :
b. Hình ảnh người lính lái xe
Trường Sơn :
* Giàu ý chí, bất chấp mọi hiểm nguy, trẻ trung pha chút ngang tàng
* Tư thế chủ động tự tin của người lính
* Tình đồng chí, đồng đội gắn bó, chia ngọt xẻ bùi.Đây chính là vẻ đẹp truyền thống của người lính cách mạng
3. ý nghĩa văn bản :
III.Luyện tập
1.Vì sao bài thơ được viết bằng chất liệu hiện thực của chiến trường và ngôn ngữ giàu tính khẩu ngữ mà vẫn ăm ắp chất thơ?
A.Chất thơ bắt nguồn từ sức trẻ, từ tâm hồn phơi phới của thế hệ trẻ Việt Nam mà nhà thơ đã sống, đã trải nghiệm.
B.Chất thơ tỏa ra từ thực tế chiến đấu khắc nghiệt, từ niềm vui cuộc sống.
C.Chất thơ ấy đi từ sự giản dị của ngôn từ, sự linh hoạt của nhạc điệu.
D.Cả 3 ý A, B, C.
D.Cả 3 ý A, B, C.
2.Đọc diễn cảm bài thơ
Chúc các thầy cô giáo và các em mạnh khoẻ, hạnh phúc.