Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự hội giảng
Giáo viên thực hiện: Lê Hà Giang
Trường THCS Thành Nhân - Ninh Giang
Kiểm tra bài cũ
? Đọc đoạn thơ mà bức tranh này minh họa? Nêu ý nghĩa của bài thơ ?
Thứ tư ngày 11 tháng 11 năm 2009
Ngữ văn. Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung
1) Tác giả
- Phạm Tiến Duật (1941 – 2007)
- Quê: Thanh Ba – Phú Thọ
- Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ.
- Thơ ông tập trung vào thế hệ trẻ trong kháng chiến trên đường Trường Sơn.
Thứ tư ngày 11 tháng 11 năm 2009
Ngữ văn. Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung
1) Tác giả
2) Tác phẩm
Vầng trăng
quầng lửa
- Bài thơ đạt giải nhất cuộc thi thơ trên báo Văn nghệ năm 1969.
Được in trong tập thơ
Vầng trăng - quầng lửa.
Thứ tư ngày 11 tháng 11 năm 2009
Ngữ văn. Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung
1) Tác giả
2) Tác phẩm
Vầng trăng
quầng lửa
II. Đọc - hiểu văn bản
1) Đọc và tìm hiểu chú thích
- Bếp Hoàng Cầm
- Tiểu đội: đơn vị gồm từ 10 đến 12 người.
Thứ tư ngày 11 tháng 11 năm 2009
Ngữ văn. Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung
1) Tác giả
2) Tác phẩm
II. Đọc - hiểu văn bản
1) Đọc và tìm hiểu chú thích
2) Nhan đề bài thơ
? Nhan đề bài thơ có gì khác lạ?
 Chất thơ của hiện thực xe không kính.
? Bài thơ có mấy hình ảnh đựơc khắc họa?
? Vậy có thể chia đoạn bài thơ theo hai hình ảnh này được không?
3) Phân tích
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính.
Bài thơ
về tiểu đội xe không kính
Bài thơ
Hình ảnh
những
Chiếc xe
không
kính
Hình ảnh
những
người
lính
lái xe
Thứ tư ngày 11 tháng 11 năm 2009
Ngữ văn. Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung
1) Tác giả
2) Tác phẩm
II. Đọc - hiểu văn bản
1) Đọc và tìm hiểu chú thích
2) Nhan đề bài thơ
3) Phân tích
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính.
? Tìm những câu thơ trực tiếp miêu tả hình ảnh những chiếc xe?
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Câu thơ gần văn xuôi, giọng ngang tàng, lý sự với những động từ mạnh
Nêu được hoàn cảnh hoạt động của những chiếc xe..
? Hai câu thơ này có giọng điệu thư thế nào? Mục đích của tác giả là gì?
Giải thích, thanh minh lý do khiến xe không kính.
? Những chiếc xe không kính còn được miêu tả cụ thể hơn qua những câu thơ nào?
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả những chiếc xe? Tác dụng?
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
 Liệt kê.
 Hình ảnh những chiếc xe méo mó, biến dạng,đầy thương tích.
Sự khốc liệt của chiến tranh ở Trường Sơn.
? Miêu tả hình ảnh những chiếc xe bị hư hỏng đến mức trần trụi thế này, tác giả muốn nói điều gì về chiến tranh?
? Lý do nào khiến những chiếc xe như thế này vẫn tiến về phía trước?
? Tác giả miêu tả những chiếc xe nhằm mục đích gì?
Thứ tư ngày 11 tháng 11 năm 2009
Ngữ văn. Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung
1) Tác giả
2) Tác phẩm
II. Đọc - hiểu văn bản
1) Đọc và tìm hiểu chú thích
2) Nhan đề bài thơ
3) Phân tích
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính.
b. Hình ảnh những người chiến sỹ lái xe.
? Tư thế của người lính lái xe được miêu tả qua câu thơ nào?
Tư thế
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
? Nhận xét về dấu hiệu nghệ thuật được sử dụng trong hai câu thơ này?
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
 Đảo ngữ, điệp ngữ
? Nhà thơ muốn diễn tả tư thế như thế nào của người lính?
 bình tĩnh, tự tin, hiên ngang
? Lái những chiếc xe không kính, người lính gặp phải những khó khăn nào?
…Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
…Bụi phun tóc trắng như người già
…Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
…Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
…Bụi phun tóc trắng như người già
…Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
? Nhận xét về biện pháp nghệ thuật sử dụng trong những câu thơ này? Tác dụng?
 So sánh, động từ mạnh
 Khó khăn chồng chất bởi điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
? Gió, bụi, mưa tác động như thế nào đến người lái xe?
…Bụi phun tóc trắng như người già
…Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
? Trước những khó khăn này, người lính có thái độ và hành động thế nào?
ừ thì có bụi
ừ thì ướt áo
Chưa cần rửa
Chưa cần thay
Phì phèo châm điếu thuốc/ cười ha ha
Lái trăm cây số nữa/ khô mau thôi
? Cách diễn đạt như thế này cho em biết gì về tinh thần của người lính?
Tinh thần lạc quan, yêu đời vượt lên mọi gian khổ khó khăn.
Thứ tư ngày 11 tháng 11 năm 2009
Ngữ văn. Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung
1) Tác giả
2) Tác phẩm
II. Đọc - hiểu văn bản
1) Đọc và tìm hiểu chú thích
2) Nhan đề bài thơ
3) Phân tích
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính.
b. Hình ảnh những người chiến sỹ lái xe.
? Tìm câu thơ thể hiện tình đồng đội giữa những người lính?
…Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi
…Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy…
? Nhận xét về hình ảnh thơ được sử dụng và tác dụng của nó?
 Hình ảnh thơ chân thực gợi tả tình đồng đội gắn bó thân thiết.
Chất lính: ngang tàng, tinh nghịch và trẻ trung.
…Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi
…Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy…
Tư thế: bình tĩnh tự tin, hiên ngang.
Tinh thần: lạc quan, yêu đời
Tình đồng đội: gắn bó thân thiết
? Nhà thơ đã lý giải những phẩm chất trên đây của người lính qua câu thơ nào?
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
Phẩm chất
cao đẹp
….Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
So sánh hai cặp câu
thơ để phát hiện ra biện pháp nghệ thuật được sử dụng?
….Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
Không vật chất
Có tinh thần
Đối lập
Nhiều
Một
12
6
9
3
11
10
8
7
5
4
2
1
Thảo luận
Em hiểu như thế nào về hình ảnh:
trong xe có một trái tim?
Hình ảnh hoán dụ
 Tượng trưng cho ý chí quyết chiến quyết thắng
với mục đích cao đẹp:
tất cả vì miền Nam thân yêu.
Trái tim
cầm lái
Sức mạnh không phải ở phương tiện kỹ thuật hiện đại
Sức mạnh ở tinh thần con người.
12
6
9
3
11
10
8
7
5
4
2
1
Thảo luận
Nhà thơ Phạm Tiến Duật từng nói: đặt nhan đề Bài thơ về tiểu đội xe không kính là ông muốn nói đến chất thơ của hiện thực ấy.
Em hiểu như thế nào về chất thơ trong bài thơ này?
Thứ tư ngày 11 tháng 11 năm 2009
Ngữ văn. Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung
1) Tác giả
2) Tác phẩm
II. Đọc - hiểu văn bản
1) Đọc và tìm hiểu chú thích
2) Nhan đề bài thơ
3) Phân tích
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính.
b. Hình ảnh những người chiến sỹ lái xe.
III. Tổng kết:
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật:
2. Nội dung:
Ngôn ngữ : giản dị, khẩu khí gần với văn xuôi
Hình ảnh : độc đáo, gây ấn tượng
Giọng điệu trẻ trung, tinh nghịch pha chút ngang tàng
Qua hình ảnh chiếc xe không kính tác giả ca ngợi vẻ đẹp người lính lái xe Trường Sơn hiên ngang, dũng cảm, lạc quan yêu đời có ý chí quyết tâm chiến đấu vì miền Nam ruột thịt ? Hình ảnh tiêu biểu của lớp trẻ anh hùng trong kháng chiến chống Mỹ
Hình ảnh
những chiếc xe không kính
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Tư thế
ung dung
hiên ngang
Hình ảnh
những chiến sĩ lái xe
Tình đồng chí đồng đội keo sơn gắn bó
Tinh thần
lạc quan
dũng cảm
ý chí quyết tâm chiến đấu
1/ Hai tác phẩm Đồng chí và Bài thơ tiểu đội xe không kính giống nhau ở điểm nào?
A/ Cùng viết về đề tài người lính.
B/ Cùng viết theo thể thơ tự do.
C/ Cả A và B đều đúng.
2/ Những chiến sĩ lái xe Trường Sơn có phẩm chất gì?
A/ Lạc quan, dũng cảm,tinh thần đồng đội sâu sắc
B/ Lạc quan, coi thường hiểm nguy, liều lĩnh
C/ Vui nhộn ,tinh nghịch, dũng cảm
Luyện tập
- H?c thu?c b�i tho
- Vi?t m?t do?n van phỏt bi?u c?m nghi c?a em v? hỡnh ?nh ngu?i lớnh trong b�i tho?
- So?n b�i: Do�n thuy?n dỏnh cỏ
Bài tập về nhà
chân thành cảm ơn thầy cô và các em!