Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

`
Về dự giờ ngữ văn lớp 9
Chào mừng các thầy giáo , cô giáo
Đường Trường Sơn những năm kháng chiến chống Mĩ
Đường Hồ Chí Minh Đường 559
Con đường máu lửa
Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Tiết 49
Phạm Tiến Duật
Phạm Tiến Duật
Ph¹m TiÕn DuËt trong kháng chiến chống Mĩ
- Phạm Tiến Duật (1941 - 2007)
Quê: Thanh Ba, Phú Thọ.


- Là nhà thơ trưởng thành trong
thời ki kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
1) Tác giả
Phạm Tiến Duật
- Thơ ông thường tập trung viết về thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ (người lính và cô thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn).

- Phong cách thơ : sôi nổi, trẻ trung, tinh nghịch mà sâu sắc.
- Trường Sơn Dông - Trường Sơn Tây
- Lửa đèn
- Gửi em cô thanh niên xung phong
- BT về tiểu đội xe không kính
- Sáng tác năm 1969
- Được giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ
- In trong tập "Vầng trăng quầng lửa"
- Thể thơ: tự do

2) Tác phẩm
Bếp Hoàng Cầm
Là loại bếp dã chiến, mang tên đồng chí Hoàng Cầm (1916-1996), quê ở thị trấn Tam Đảo, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc, nguyên là Tiểu đội trưởng nuôi quân thuộc Đội điều trị 8 Sư đoàn 308, sáng tạo ra từ chiến dịch Hoà Bình năm 1951.
Anh nuôi Hoàng Cầm
Tôi phải thêm “ Bài thơ về…”, để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ, chứ không phải một khúc văn xuôi. Bài thơ về tiểu đội xe không kính là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung. (Phạm Tiến Duật)
* Nhan đề bài thơ
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
* Xe không có kính
không có đèn
không có mui xe
thùng xe có xước
xe vẫn chạy
3. Hình ảnh những chiếc xe không kính
*Nguyên nhân của những chiếc xe không kính
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn. Hai bên đường
không có lá xanh . Chỉ có những thân cây bị tước khô cháy. Một
vài cái thùng xăng hoặc thành ô tô méo mó, han gỉ nằm trong đất.
( Những ngôi sao xa xôi- Lê Minh Khuê)
* Tư thế:
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất/ nhìn trời/ nhìn thẳng
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa,/ như ùa/ vào buồng lái
4. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
* Tinh thần
Không có kính ừ thì có bụi
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha
Không có kính ừ thì ướt áo
Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi
* Tình đồng chí đồng đội:
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt chặng đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Thảo luận nhóm
Em hãy chỉ ra đặc sắc nghệ thuật trong khổ thơ cuối và cho biết tác dụng của các biện pháp nghệ thuật ấy? (Khổ thơ giúp em hiểu thêm điều gì về phẩm chất cao đẹp của người chiến sĩ lái xe ?)
Nghệ thuật:
Liệt kê: Không kính, không đèn, không có mui
Điệp từ: Không có
Đối lập: không Có
(kính, đèn, mui, thùng xe xước) > < Có trái tim
(Vật chất) (Tinh thần)

Hoán dụ, tượng trưng: Trái tim người lính nồng nàn yêu nước, sôi trào ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam

Quyết tâm cao độ, niềm tin sắt đá, chiến đấu vì miền Nam thân yêu ...
Đáp án





Tư thế
ung
dung,
hiên
ngang
Tinh
thần
dũng
cảm,
lạc quan
Tình
cảm
đồng đội
yêu
thương
sôi nổi
ý chí
quyết
tâm
vì
miền Nam
Bài thơ về tiểu đội xe
không kính
Hình ảnh những
chiếc xe không kính
Hình ảnh người
chiến sĩ lái xe
5. Tổng kết, ghi nhớ
Nội dung
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Nghệ thuật

- Lựa chọn chi tiết độc đáo, hình ảnh đậm chất hiện thực
- Giọng điệu ngang tàng.
- Đảo ngữ, điệp từ, nhân hóa, hoán dụ.
- Ngôn ngữ tự nhiên, gần với khẩu ngữ.
Hình ảnh độc đáo: những chiếc xe không kính.
Khắc họa hình ảnh những chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn thời kì đánh Mỹ với tư thế hiên ngang, lạc quan, dũng cảm.
Giống nhau:
Vượt qua khó khăn
Tình đồng đội keo sơn gắn bó
ý chí chiến đấu và tinh thần lạc quan
So sánh hình ảnh người lính trong "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" với người lính trong bài thơ "Đồng chí" (Chính Hữu)
b. Khác nhau:
"Đồng chí": Những người nông dân mặc áo lính giản dị, chân thành, chất phác.
`Bài thơ về tiểu đội xe không kính": Những chiến sĩ trẻ hồn nhiên, hóm hỉnh, tươi tắn, trẻ trung
Bài tập
Học thuộc lòng bài thơ
Học ghi nhớ
Soạn bài: Tổng kết từ vựng
Dặn dò
Trân trọng cảm ơn các thầy cô
đã đến dự giờ thăm lớp !