Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Chia sẻ bởi Dương Đình Thanh |
Ngày 08/05/2019 |
30
Chia sẻ tài liệu: Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính thuộc Ngữ văn 9
Nội dung tài liệu:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
NGữ văn-Tiết 47:
(Phạm TiếnDuật)
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
I.Tìm hiểu chung:
1.Tác giả:
-Phạm Tiến Duật (1941-2007).
-Quê Thanh Ba, Phú Thọ.
-Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ.Thơ ông tập trung vào hình ảnh thế hệ trẻ trong chiến đấu trên tuyến đường Trường Sơn.
Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
Các tập thơ chính:
- Vầng trăng quầng lửa.
- ở hai đầu núi.
- Thơ một chặng đường.
- Nhóm lửa.
- Tiếng bom và tiếng chuông chùa.
-Tuyển tập Phạm Tiến Duật.
.
Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
Tư liệu :
Ông được ca tụng là "con chim lửa của Trường Sơn huyền thoại", "cây săng lẻ của rừng già”, "nhà thơ lớn nhất thời chống Mỹ”. Thơ ông thời chống Mỹ từng được đánh giá là "có sức mạnh của một sư đoàn.
Chúng tôi tựa vào những câu thơ của Phạm Tiến Duật để đi vào mặt trận”. Và như thế, ông đã hoàn thành trọn vẹn sứ mệnh của một người lính và của một nhà thơ trong chiến tranh.
Phạm Tiến Duật được coi là viên ngọc Trường Sơn.
Nếu Tố Hữu là cánh chim đầu đàn của thi ca cách mạng thì Phạm Tiến Duật chính là cánh chim đại bàng tung bay trên Trường Sơn rực lửa.
Có một thời ông là thần tượng của tất cả những người lính phơi phới khí thế ra chiến trường. Trong hành trang của họ không mấy ai lại không có vài bài thơ của ông.
Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
Tư liệu :
Ngày 19/11/2007, ông được tặng
Huân chương Lao động hạng Nhì
Anh ra đi trái tim xin ở lại
Đừng mang theo, khoảng trống lấp không đầy
Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Bài thơ :
-Sáng tác năm 1969, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra ác liệt.
Nằm trong số những bài thơ được giải Nhất cuộc thi thơ của Báo Văn Nghệ năm 1970.
In trong tập "Vầng trăng quầng lửa".
- .
II. Đọc - Hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu từ khó:
-Từ khó:
Tiểu đội,
bếp Hoàng Cầm.
- Giọng điệu :
Trẻ trung, khoẻ khoắn, sôi nổi .
- Nhan đề :
Dài
, lạ, ấn tượng
+ "Tiểu đội xe không kính"
-> Hiện thực sinh động của
kháng chiến.
+ "Bài thơ"-> Nhấn mạnh khai thác chất thơ trong hiện thực.
Tôi phải thêm "Bài thơ về..." để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ chứ không phải một khúc văn xuôi. "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ. Những câu thơ "đặc" văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung.
(Tác giả nói về bài thơ của mình).
2.Phân tích:
a.Hình ảnh những chiếc xe không kính:
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi.
Câu thơ gần văn xuôi, giọng điệu ngang tàng,
lí sự với những động từ mạnh.
Giải thích,
thanh minh lí do
khiến xe không kính
Nêu hoàn cảnh
hoạt động
của những chiếc xe
Tư liệu:
Mỹ trút xuống Việt nam 15.350 tấn bom đạn gấp 3,9 lần chiến tranh thế giới thứ 2. Lượng bom mìn chưa nổ đang vùi trong lòng đất còn nhiều ( khoảng 5- 10%). ở Việt Nam 64 tỉnh, thành phố đều bị ảnh hưởng do hậu quả của bom mìn. Những 6 tỉnh bị ô nhiễm nặng: Nghệ An, Hà Tình, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng. Nhiều nạn nhân chất độc màu da cam. Bom mìn còn sót lại ảnh hưởng đến tâm lí, sức khoẻ, kinh tế của đất nước, của người dân.
Không có kính rồi xe không có đèn
Không có mui xe thùng xe có xước.
Liệt kê diễn tả hình ảnh những chiếc xe bị méo mó biến dạng đầy thương tích.
Sự khốc liệt của chiến tranh Trường Sơn.
Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
b. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
*Tư thế:
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời , nhìn thẳng.
Nghệ thuật: đảo ngữ, điệp
ngữ, liệt kê và
ngắt nhịp đều đặn.
-> Tư thế bình tĩnh, tự tin,
hiên ngang.
*Tinh thần thái độ:
Không có kính:
+ Ừ thì có bụi
+Ừ thì ướt áo
Chưa cần rửa, chưa cần thay
Phì phèo điếu thuốc, cười ha ha
Lặp cấu trúc, giọng điệu hãm hØnh gần với văn xuôi.
Tinh thần lạc quan, dũng cảm, bÊt chÊp mäi khã kh¨n nguy hiÓm.
Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
b. Hình ảnh những
chiến sĩ lái xe
*Tình đồng chí:
Họp thành tiểu đội
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi
- Chung bát đĩa, là gia đình.
-> Hình ảnh thơ chân thực gợi tả tình đồng đội gắn bó, thân thiết của người lính.
Chất lính ngang tàng tinh nghịch và trẻ trung.
Lại đi , lại đi trời xanh thêm.
* Ý chí chiến đấu:
Xe vÉn ch¹y v× miÒn Nam phÝa tríc
ChØ cÇn trong xe cã mét tr¸i tim
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
C©u hái th¶o luËn:
Em hiểu như thế nào về hình ảnh trong xe "có một trái tim" ?
* Là hình ảnh ẩn dụ chỉ tình yêu của các anh dành cho miền Nam, cho Tổ quốc.
"Một trái tim":
*Là hình ảnh hoán dụ chỉ người lính lái xe
Không có kính rồi xe không có đèn
Không có mui xe thùng xe có xước
Hình ảnh đối lập giữa vật chất và tinh thần nhằm:
Nhấn mạnh sức mạnh tinh thần ,ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam của người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn ác liệt.
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ còn trong xe có một trái tim
Con đường trường Sơn vẫn nối liền hậu phương lớn- tiền tuyến lớn
III.Tổng kết:
1.Nghệ thuật:
-Ngôn ngữ giản dị, khẩu khí gần với văn xuôi.
Giọng điệu: trẻ trung, tinh nghịch pha chút ngang tàng.
2.Nội dung:
Qua hình ảnh những chiếc xe không kính bài thơ ca ngợi vẻ đẹp người lính lái xe ở Trường Sơn: hiên ngang, lạc quan, dũng cảm, có ý chí quyết tâm chiến đấu vì miềm Nam ruột thịt - Hình ảnh tiêu biểu của lớp trẻ anh hùng trong kháng chiến chống Mĩ.
IV.LuyÖn tËp
Hãy lựa chọn những đáp án đúng nhận xét về nghệ thuật của bài thơ?
A. Bài thơ sử dụng chất liệu hiện thực sinh động của cuộc sống chiến đấu.
B. Bút pháp lãng mạn ch?p cánh cho hiện thực bay bổng.
C. Giọng thơ trữ tình nhẹ nhàng sâu lắng.
D. Giọng thơ ngang tàng, phóng khoáng, pha chút tinh nghịch đậm tính khẩu ngữ, tự nhiên, khoẻ khoắn.
A
D
A. Hình ảnh những chiếc xe không kính
được sáng tạo để nhấn mạnh tội ác của giặc Mĩ trong việc tàn phá đất nước ta.
.
Hãy lựa chọn đáp án sai nhận xét về nội dung bài thơ:
B. Việc sáng tạo hình ảnh những chi?c xe không kính đã làm nổi bật v? d?p v? hình ảnh những người lính lái xe hiên ngang dũng cảm, lạc quan, sôi nổi trẻ trung v� cú m?t ý chớ kiờn d?nh.
A
Bài tập 1
Bài tập 2
"Bài thơ về tiểu đội xe không kính" khắc hoạ hình ảnh những người lính lái xe bằng
cách nào? Trên những phương diện nào? Trả lời câu hỏi bằng cách điền vào sơ đồ sau:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Người lính lái xe Trường Sơn
Hình ảnh những chiếc xe không kính
Tư thế
ung dung hiên ngang
Tinh thần
lạc quan
dũng cảm
Tình
cảm đồng
đội ấm áp,
yêu thương
ý chí quyết
tâm chiến đấu
vì miền Nam
thân yêu
Bài tập 3:
Hãy so sánh hai bài thơ "Đồng chí" của
Chính Hữu và "Bài thơ về tiểu đội xe
không kính" của Phạm Tiến Duật?
Điểm giống nhau? Điểm khác nhau?
Bài tập về nhà:
Cảm nhận của em về người chiến sĩ cách mạng Việt Nam qua hai bài thơ?
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc lòng bài thơ
Làm bài tập phần Luyện tập
Chuẩn bị bài "Đoàn thuyền đánh cá".
CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC GIỎI
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ GIÁO ĐÃ THAM DỰ
Chân thành cảm ơn các thầy cô !
Phạm Tiến Duật
NGữ văn-Tiết 47:
(Phạm TiếnDuật)
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
I.Tìm hiểu chung:
1.Tác giả:
-Phạm Tiến Duật (1941-2007).
-Quê Thanh Ba, Phú Thọ.
-Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ.Thơ ông tập trung vào hình ảnh thế hệ trẻ trong chiến đấu trên tuyến đường Trường Sơn.
Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
Các tập thơ chính:
- Vầng trăng quầng lửa.
- ở hai đầu núi.
- Thơ một chặng đường.
- Nhóm lửa.
- Tiếng bom và tiếng chuông chùa.
-Tuyển tập Phạm Tiến Duật.
.
Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
Tư liệu :
Ông được ca tụng là "con chim lửa của Trường Sơn huyền thoại", "cây săng lẻ của rừng già”, "nhà thơ lớn nhất thời chống Mỹ”. Thơ ông thời chống Mỹ từng được đánh giá là "có sức mạnh của một sư đoàn.
Chúng tôi tựa vào những câu thơ của Phạm Tiến Duật để đi vào mặt trận”. Và như thế, ông đã hoàn thành trọn vẹn sứ mệnh của một người lính và của một nhà thơ trong chiến tranh.
Phạm Tiến Duật được coi là viên ngọc Trường Sơn.
Nếu Tố Hữu là cánh chim đầu đàn của thi ca cách mạng thì Phạm Tiến Duật chính là cánh chim đại bàng tung bay trên Trường Sơn rực lửa.
Có một thời ông là thần tượng của tất cả những người lính phơi phới khí thế ra chiến trường. Trong hành trang của họ không mấy ai lại không có vài bài thơ của ông.
Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
Tư liệu :
Ngày 19/11/2007, ông được tặng
Huân chương Lao động hạng Nhì
Anh ra đi trái tim xin ở lại
Đừng mang theo, khoảng trống lấp không đầy
Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Bài thơ :
-Sáng tác năm 1969, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra ác liệt.
Nằm trong số những bài thơ được giải Nhất cuộc thi thơ của Báo Văn Nghệ năm 1970.
In trong tập "Vầng trăng quầng lửa".
- .
II. Đọc - Hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu từ khó:
-Từ khó:
Tiểu đội,
bếp Hoàng Cầm.
- Giọng điệu :
Trẻ trung, khoẻ khoắn, sôi nổi .
- Nhan đề :
Dài
, lạ, ấn tượng
+ "Tiểu đội xe không kính"
-> Hiện thực sinh động của
kháng chiến.
+ "Bài thơ"-> Nhấn mạnh khai thác chất thơ trong hiện thực.
Tôi phải thêm "Bài thơ về..." để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ chứ không phải một khúc văn xuôi. "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ. Những câu thơ "đặc" văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung.
(Tác giả nói về bài thơ của mình).
2.Phân tích:
a.Hình ảnh những chiếc xe không kính:
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi.
Câu thơ gần văn xuôi, giọng điệu ngang tàng,
lí sự với những động từ mạnh.
Giải thích,
thanh minh lí do
khiến xe không kính
Nêu hoàn cảnh
hoạt động
của những chiếc xe
Tư liệu:
Mỹ trút xuống Việt nam 15.350 tấn bom đạn gấp 3,9 lần chiến tranh thế giới thứ 2. Lượng bom mìn chưa nổ đang vùi trong lòng đất còn nhiều ( khoảng 5- 10%). ở Việt Nam 64 tỉnh, thành phố đều bị ảnh hưởng do hậu quả của bom mìn. Những 6 tỉnh bị ô nhiễm nặng: Nghệ An, Hà Tình, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng. Nhiều nạn nhân chất độc màu da cam. Bom mìn còn sót lại ảnh hưởng đến tâm lí, sức khoẻ, kinh tế của đất nước, của người dân.
Không có kính rồi xe không có đèn
Không có mui xe thùng xe có xước.
Liệt kê diễn tả hình ảnh những chiếc xe bị méo mó biến dạng đầy thương tích.
Sự khốc liệt của chiến tranh Trường Sơn.
Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
b. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
*Tư thế:
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời , nhìn thẳng.
Nghệ thuật: đảo ngữ, điệp
ngữ, liệt kê và
ngắt nhịp đều đặn.
-> Tư thế bình tĩnh, tự tin,
hiên ngang.
*Tinh thần thái độ:
Không có kính:
+ Ừ thì có bụi
+Ừ thì ướt áo
Chưa cần rửa, chưa cần thay
Phì phèo điếu thuốc, cười ha ha
Lặp cấu trúc, giọng điệu hãm hØnh gần với văn xuôi.
Tinh thần lạc quan, dũng cảm, bÊt chÊp mäi khã kh¨n nguy hiÓm.
Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
b. Hình ảnh những
chiến sĩ lái xe
*Tình đồng chí:
Họp thành tiểu đội
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi
- Chung bát đĩa, là gia đình.
-> Hình ảnh thơ chân thực gợi tả tình đồng đội gắn bó, thân thiết của người lính.
Chất lính ngang tàng tinh nghịch và trẻ trung.
Lại đi , lại đi trời xanh thêm.
* Ý chí chiến đấu:
Xe vÉn ch¹y v× miÒn Nam phÝa tríc
ChØ cÇn trong xe cã mét tr¸i tim
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
C©u hái th¶o luËn:
Em hiểu như thế nào về hình ảnh trong xe "có một trái tim" ?
* Là hình ảnh ẩn dụ chỉ tình yêu của các anh dành cho miền Nam, cho Tổ quốc.
"Một trái tim":
*Là hình ảnh hoán dụ chỉ người lính lái xe
Không có kính rồi xe không có đèn
Không có mui xe thùng xe có xước
Hình ảnh đối lập giữa vật chất và tinh thần nhằm:
Nhấn mạnh sức mạnh tinh thần ,ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam của người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn ác liệt.
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ còn trong xe có một trái tim
Con đường trường Sơn vẫn nối liền hậu phương lớn- tiền tuyến lớn
III.Tổng kết:
1.Nghệ thuật:
-Ngôn ngữ giản dị, khẩu khí gần với văn xuôi.
Giọng điệu: trẻ trung, tinh nghịch pha chút ngang tàng.
2.Nội dung:
Qua hình ảnh những chiếc xe không kính bài thơ ca ngợi vẻ đẹp người lính lái xe ở Trường Sơn: hiên ngang, lạc quan, dũng cảm, có ý chí quyết tâm chiến đấu vì miềm Nam ruột thịt - Hình ảnh tiêu biểu của lớp trẻ anh hùng trong kháng chiến chống Mĩ.
IV.LuyÖn tËp
Hãy lựa chọn những đáp án đúng nhận xét về nghệ thuật của bài thơ?
A. Bài thơ sử dụng chất liệu hiện thực sinh động của cuộc sống chiến đấu.
B. Bút pháp lãng mạn ch?p cánh cho hiện thực bay bổng.
C. Giọng thơ trữ tình nhẹ nhàng sâu lắng.
D. Giọng thơ ngang tàng, phóng khoáng, pha chút tinh nghịch đậm tính khẩu ngữ, tự nhiên, khoẻ khoắn.
A
D
A. Hình ảnh những chiếc xe không kính
được sáng tạo để nhấn mạnh tội ác của giặc Mĩ trong việc tàn phá đất nước ta.
.
Hãy lựa chọn đáp án sai nhận xét về nội dung bài thơ:
B. Việc sáng tạo hình ảnh những chi?c xe không kính đã làm nổi bật v? d?p v? hình ảnh những người lính lái xe hiên ngang dũng cảm, lạc quan, sôi nổi trẻ trung v� cú m?t ý chớ kiờn d?nh.
A
Bài tập 1
Bài tập 2
"Bài thơ về tiểu đội xe không kính" khắc hoạ hình ảnh những người lính lái xe bằng
cách nào? Trên những phương diện nào? Trả lời câu hỏi bằng cách điền vào sơ đồ sau:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Người lính lái xe Trường Sơn
Hình ảnh những chiếc xe không kính
Tư thế
ung dung hiên ngang
Tinh thần
lạc quan
dũng cảm
Tình
cảm đồng
đội ấm áp,
yêu thương
ý chí quyết
tâm chiến đấu
vì miền Nam
thân yêu
Bài tập 3:
Hãy so sánh hai bài thơ "Đồng chí" của
Chính Hữu và "Bài thơ về tiểu đội xe
không kính" của Phạm Tiến Duật?
Điểm giống nhau? Điểm khác nhau?
Bài tập về nhà:
Cảm nhận của em về người chiến sĩ cách mạng Việt Nam qua hai bài thơ?
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc lòng bài thơ
Làm bài tập phần Luyện tập
Chuẩn bị bài "Đoàn thuyền đánh cá".
CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC GIỎI
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ GIÁO ĐÃ THAM DỰ
Chân thành cảm ơn các thầy cô !
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Dương Đình Thanh
Dung lượng: |
Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)