Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

1
Ngữ văn 9
GV : PHAN VĂN SƠN
2
Trường Sơn Đông nắng, Tây mưa
Ai chưa đến đó như chưa rõ mình.
3
4
5
Phạm Tiến Duật
I. Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ ,t¸c phÈm:
1. Tác giả:
- Ph¹m TiÕn DuËt sinh n¨m 1941 quª Phó Thä.Là chiến sĩ Trường Sơn, tiªu biểu cho c¸c nhà thơ trẻ thời chống Mỹ cøu n­íc.
2. Tác phẩm:
,
B�i tho v? ti?u d?i xe khụng kớnh
- Thơ «ng viÕt vÒ ng­êi lÝnh,c« thanh niªn xung phong.Th¬ cã giọng điệu s«i nổi, trẻ trung, tinh nghịch mà s©u s¾c.
-Viết năm 1969,giai đoạn kháng chiến chống mỹ diễn ra ác liệt.
-Trích tập thơ: "Vầng trăng quầng lửa".Giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ 1970.
6
1.Đọc: Giọng vui khoẻ,ngang tàng,đùa tếu
II. Đọc t×m hiÓu chó thÝch, bè côc, thÓ lo¹i.
2.Chú thích:
Chông chênh=>Đu đưa khong vững vàng,không yên ổn.
Tiểu đội=>Đơn vị gồm 12 người.
3.Thể thơ: Tự do,nhịp điệu,linh hoạt.
7
III-Tìm hiểu chi tiết
1. Hình ảnh những chiếc xe không kính:
-…xe không có kính
không có đèn
không có mui
thïng xe cã x­íc
- Bom giật bom rung…
- giọng điệu thản nhiên
 Phản ánh hiện thực khốc liệt của cuộc chiến tranh.
- hình ảnh thơ tăng tiến
8
2. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
Ung dung…ta ngåi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
* C¸c anh thËt l¹c quan, hiªn ngang vµ dòng c¶m.
- nhịp thơ 2/2
-…ừ thì có bụi /
…ừ thì ướt áo /
lặp cấu trúc câu
- tinh thần
- tư thế
chưa cần rửa
chưa cần thay
- thái độ
hiên ngang
bất chấp khó khăn
lạc quan
-Gió xoa mắt đắng.
-Bụi phun tóc trắng.
-Mưa tuôn ,mưa xối.
Mưa ướt áo.
9
Bắt tay qua cửa kính vỡ…
BÕp… dùng gi÷a trêi
Chung…nghĩa là gia đình…
Vâng m¾c ch«ng chªnh…
- tình đồng đội
thắm thiết
10
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một
hình ảnh hoán dụ
- đối lập
 Họ là những người lính sống có lý tưởng cao đẹp – mang tầm vóc thời đại.
trái tim
11
VI.Tổng kết:
- Chất hiện thực - chất thơ / Khả năng tái tạo những trang sử hào hùng của một thế hệ, một thời kỳ.
- Giọng điệu, ngôn ngữ thơ thể hiện phong cách thơ Phạm Tiến Duật: TrÎ trung, tinh nghÞch
2. Nội dung:
1. Nghệ thuật :
-Bài thơ miêu tả nổi bật nét độc đáo của hình tượng những chiếc xe không kính cùng hình ảnh những chiến sĩ lái xe Trường Sơn hiên ngang,dũng cảm và tràn đầy niềm lạc quan.
12
Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai.
13
IV. Luyện tập:
1. Hai tác phẩm Đồng chí và Bài thơ tiểu đội xe không kính giống nhau ở điểm nào?
a. Cùng viết về đề tài người lính.
b. Cùng viết theo thể thơ tự do.
c. Cả a và b đều đúng.
2. Phân tích khổ thơ thứ hai để thấy rõ cảm giác, ấn tượng của người lính lái xe trên đường ra trận?
Gợi ý : + Về từ ngữ: “ùa”,” nhìn” …
+ Chi tiết tưởng tượng: - con đường chạy thẳng
- chạy thẳng vào tim
14
Tôi phải thêm “ Bài thơ về…”, để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ, chứ không phải một khúc văn xuôi. Bài thơ về tiểu đội xe không kính là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung.
(Tác giả nói về tác phẩm.)