Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Chào mừng quý thầy cô giáo về dự giờ lớp 9A
Môn: Ngữ văn 9
Do�n Th? Thanh Loan
GV: Tru?ng THCS Mờ Linh












Tiết 47
I. Tìm Hiểu chung
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
1. Tác giả
- Phạm Tiến Duật (1941 - 2007) Quê ? Thanh Ba - Phú Thọ
- Tham gia kháng chiến chống Mĩ, trực tiếp chiến đấu trên tuyến lửa Trường Sơn.
Ông thuộc lớp các nhà thơ trẻ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ.
Năm 1969 ông được giải nhất cuộc thi thơ của báo văn nghệ.












I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
Phạm Tiến Duật (1941 - 2007) Quê Phú Thọ
Tham gia kháng chiến chống Mỹ, trực tiếp
chiến đấu trên tuyến lửa Trường Sơn
Ông thuộc lớp các nhà thơ trẻ trưởng thành
trong KCCM.
Năm 1969 ông được giải nhất cuộc thi thơ
của báo Văn nghệ
Các tập thơ chính:
Vầng trăng quầng lửa
ở hai đầu núi
Vầng trăng và những quầng lửa
Thơ một chặng đường
Nhóm lửa
Tiếng bom và tiếng chuông chùa
Tuyển tập Phạm Tiến Duật
Tiết 47
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính












I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm :
Đọc
Xuất xứ
- Sáng tác năm 1969, nằm trong chùm
thơ Phạm Tiến Duật được giải Nhất
Cuộc thi thơ của báo Văn Nghệ năm
1969 và được in trong tập "Vầng trăng
quầng lửa"
c. Kiểu văn bản, thể thơ
Kvb: Biểu cảm
Thể thơ: Tự do
d. Nhan đề
D�i, lạ, độc đáo, vừa thể hiện chất hiện
thực, vừa thể hiện chất thơ
Tôi phải thêm "Bài thơ về..." để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ chứ không phải một khúc
văn xuôi. "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" là cách đưa chất liệu văn Xuôi vào thơ. Những câu thơ
"đặc" văn xuôi được kết hợp lại
trong một cảm hứng chung
(Tác giả nói về bài thơ của mình)
Tiết 47
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính












I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm :
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Hình ảnh những chiếc xe không kính
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Tiết 47
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính

giật

rung
Không có kính rồi xe không có đèn
Không có mui, thùng xe có xước
Không
Không
có mui, thùng xe có xước
không













I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm :
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Hình ảnh những chiếc xe không kính
2. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
Tiết 47
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Nhìn

nhìn

nhìn












I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm :
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Hình ảnh những chiếc xe không kính
2. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái.
Tiết 47
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng gió lùa mau khô thôi.
Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
ừ thì
ừ thì
Chưa cần
Chưa cần
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm
Là loại bếp dã chiến, mang tên đồng chí Hoàng Cầm (1916-1996), quê ở thị trấn Tam Đảo, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc, nguyên là Tiểu đội trưởng nuôi quân thuộc Đội điều trị 8 Sư đoàn 308, sáng tạo ra từ chiến dịch Hoà Bình năm 1951.
Anh nuôi Hoàng Cầm
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi.
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim.

trái tim.












I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm :
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Hình ảnh những chiếc xe không kính
2. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
Tiết 47
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai












I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm :
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Hình ảnh những chiếc xe không kính
2. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
III. TổNG KếT
1. Nghệ thuật
- Lựa chọn chi tiết độc đáo, hình ảnh đậm chất hiện thực
- Giọng điệu ngang tàng.
- Đảo ngữ, điệp từ, nhân hóa, hoán dụ.
- Ngôn ngữ tự nhiên, gần với khẩu ngữ.
2. Nội dung
Hình ảnh độc đáo: những chiếc xe không kính.
Khắc họa hình ảnh những chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn thời kì đánh Mĩ với tư thế hiên ngang, lạc quan, dũng cảm.
Tiết 47
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
1
2
6
7
5
4
3
K
B
Ắ
T
T
I
Ệ
L
D
U
N
G
Ê
T
Ụ
G
N
U
T
U
Ô
D
N
Á
O
H
Ư
A
M
N
Ầ
C
G
N
À
O
H
Ớ
C
Ư
X
M
Hàng ngang 1: 6 chữ cái - Những chiếc xe không kính trở nên thuận lợi cho các chiến sĩ lái xe khi nào ?
Hàng ngang 2: 6 chữ cái – Hai câu thơ “Không có kính rồi xe không có đèn. Không có mui xe thùng xe có xước” sử dụng nghệ thuật gì ?
Hàng ngang 3: 7 chữ cái – Từ nào thể hiện rõ tư thế của người chiến sĩ lái xe trong buồng lái ?
Hàng ngang 5: 7 chữ cái – Đây là một trong những khó khăn mà các chiến sĩ lái xe trong bài gặp phải ?
Hàng ngang 7: 8 chữ cái – Đây là tên người đã sáng tạo ra cái bếp đặc biệt trong kháng chiến chống Pháp ?
Hàng ngang 6: 4 chữ cái – Những chiếc xe trong bài thơ không có kính, không có đèn, không có mui nhưng có điều gì ?
TK
A
Y
Tiết 47
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC GIỎI
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ GIÁO ĐÃ THAM DỰ
Chân thành cảm ơn các thầy cô !













Tiết 41
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
Bài tập 2
"Bài thơ về tiểu đội xe không kính" khắc hoạ hình ảnh những người lính lái xe bằng
cách nào? Trên những phương diện nào? Trả lời câu hỏi bằng cách điền vào sơ đồ sau
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Người lính lái xe Trường Sơn
Hình ảnh những chiếc xe không kính
Hoàn
Cảnh
Chiến
Đấu
Tư
Thế
Tinh
Thần
Tâm
Hồn
Tình
Cảm
ý
chí
Quyết
Tâm













Tiết 41
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chung
2. Phân tích
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính
b. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
* Khổ 5,6
* Khổ cuối
* Khổ 3, 4
* Khổ 2
* Hai câu cuối khổ 1
iii. Tổng kết
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
Iv. Luyện tập
Bài tập 1
Hãy so sánh hai bài thơ "Đồng chí" của
Chính Hữu và "Bài thơ về tiểu đội xe
không kính" của Phạm Tiến Duật?
Điểm giống nhau? Điểm khác nhau?
Bài tập 2
Cảm nhận của em về người chiến sĩ cách
mạng Việt Nam qua hai bài thơ?













Tiết 41
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc lòng bài thơ
Làm bài tập phần Luyện tập
Chuẩn bị bài "Đoàn thuyền đánh cá"
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật













Tiết 41
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm :
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Hình ảnh những chiếc xe không kính
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái
Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.
Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn, mưa xối như ngòai trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Ðã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hòang Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
- Đề tài :
Người lính trong KCCM
- Thể thơ :
Tự do
- Giọng điệu :
Trẻ trung, khoẻ khoắn, sôi nổi
- Nhan đề :
+ Dài
+ Lạ
+ ấn tượng
+ "Tiểu đội xe không kính"
-> Hiện thực sinh động của kháng chiến
"Bài thơ"
-> Nhấn mạnh khai thác chất thơ trong
hiện thực













Tiết 41
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chung
2. Phân tích
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính
Không có kính không phải vì xe không có kính

Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Giọng điệu ngang tàng lí sự, tự nhiên,
cách viết liệt kê
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Không có kính không phải vì xe không có kính

-> Những chiếc xe tàn tạ trần trụi, mang trên
mình đầy thương tích
-> Đó chỉ là một tiểu đội xe cụ thể trong vô số
những tiểu đội xe không kính lúc bấy giờ
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
-> Sự tàn phá khốc liệt của chiến tranh













Tiết 41
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
I. Giới thiệu chung
II. Đọc - Hiểu văn bản
1. Đọc, tìm hiểu chung
2. Phân tích
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính
b. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
* Khổ cuối
Không có kính ,rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
Hàng loạt từ "Không" khẳng định một từ "Có"
Cặp từ hô ứng "vẫn - chỉ cần" -> Câu thơ vang
lên như một lời thề
Không có kính ,rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
vẫn
Chỉ cần
một trái tim
- Một trái tim
Hoán dụ chỉ người lính
ản dụ chỉ tình yêu nước nồng nàn
-> Hành trang người lính mang theo ra trận là tráii
tim yêu nước
-> ý chí quyết tâm giải phóng miền Nam
-> Triết lý : Trong chiến tranh, yếu tố quyết định
không phải là phương tiện, vũ khí mà chính là
con người.
Câu thơ cuối là linh hồn của cả Bài - Khắc tạc
hình tượng người lính mang tầm vóc thời đại