Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Giáo viên : Nguyễn Thị Phương
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự hội giảng
Lớp 9E
Kiểm tra bài cũ
? Hình ảnh này minh hoạ cho đoạn thơ nào trong bài thơ Đồng chí của Chính Hữu? Nêu ngắn gọn cảm nhận của em về những câu thơ này?
“ Đầu súng trăng treo” là hình ảnh kết tinh cho cả bài thơ. Hai hình ảnh súng và trăng là biểu tượng sóng đôi của dân tộc Việt Nam dũng cảm hào hoa muôn thuở, là thực tại-là mơ mộng, là chất chiến đấu - chất trữ tình, chất chiến sĩ và thi sĩ. Đó là biểu hiện rõ nét cho tư thế chủ động trong chiến đấu, cho tâm hồn yêu đời của người lính cụ Hồ những năm kháng chiến chống Pháp
Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai.
( Tè H÷u)
Ngữ văn. Tiết 47
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
1) Tác giả
- Phạm Tiến Duật (1941 – 2007)
Là chiến sĩ Trường Sơn, tiêu biểu cho các nhà thơ trẻ thời chống Mỹ.
Thơ ông có giọng điệu sôi nổi, trẻ trung, tinh nghịch mà sâu sắc.

Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
2) Tác phẩm
Vầng trăng
quầng lửa
- Bài thơ được viết năm 1969 khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra ác liệt
- Đạt giải nhất cuộc thi thơ trên báo Văn nghệ năm 1969.
Được in trong tập thơ
Vầng trăng - quầng lửa.
Phạm Tiến Duật
Vầng trăng
quầng lửa
- Bếp Hoàng Cầm
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
 Chất thơ của hiện thực khốc liệt: xe không kính.
Bài thơ
về tiểu đội xe không kính
Bài thơ
...Tôi phải thêm “ Bài thơ về…”,để báo
trước cho mọi người biết rằng là tôi
viết thơ, chứ không phải một khúc văn
xuôi. “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”
là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ,
những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết
hợp lại trong một cảm hứng chung...
(Tác giả nói về tác phẩm.)
Bài thơ
về tiểu đội xe không kính
Bài thơ
Hình ảnh
những chiếc xe
không kính
Hình ảnh những
người lính lái xe
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Câu thơ gần văn xuôi, giọng ngang tàng, lý sự với những động từ mạnh
Nêu được hoàn cảnh hoạt động của những chiếc xe..
? Hai câu thơ này có giọng điệu thư thế nào? Mục đích của tác giả là gì?
Giải thích, thanh minh lý do khiến xe không kính.
? Những chiếc xe không kính còn được miêu tả cụ thể hơn qua những câu thơ nào?
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì để miêu tả những chiếc xe? Tác dụng?
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
 Hình ảnh những chiếc xe méo mó, biến dạng,đầy thương tích.
? Miêu tả hình ảnh những chiếc xe bị hư hỏng đến mức trần trụi thế này, tác giả muốn nói điều gì về chiến tranh?
* Tư thế
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
? Lái những chiếc xe không kính, người lính gặp phải những khó khăn nào?
…Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
…Bụi phun tóc trắng như người già
…Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
…Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
…Bụi phun tóc trắng như người già
…Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
? Nhận xét về biện pháp nghệ thuật sử dụng trong những câu thơ này? Tác dụng?
 Khó khăn chồng chất bởi điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
? Trước những khó khăn này, người lính có thái độ và hành động thế nào?
Không có...ừ thì có bụi
Không có ...ừ thì ướt áo
- Chưa cần rửa..
- Chưa cần thay..
- Phì phèo châm điếu thuốc/ cười ha ha
- Lái trăm cây số nữa/ khô mau thôi
? Cách diễn đạt như thế này cho em biết gì về tinh thần của người lính?
Tinh thần dũng cảm ,lạc quan, vượt lên mọi gian khổ .
…Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi
…Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy…
Chất lính: ngang tàng, tinh nghịch và trẻ trung.
…Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi
…Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy…
….Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
So sánh hai cặp câu
thơ để phát hiện ra biện pháp nghệ thuật được sử dụng và dụng ý của tác giả?
….Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
Không vật chất
Có tinh thần
Đối lập
Nhiều
Một
12
6
9
3
11
10
8
7
5
4
2
1
Thảo luận
Em hiểu như thế nào về hình ảnh:
trong xe có một trái tim?
Hình ảnh hoán dụ
 Tượng trưng cho ý chí quyết chiến quyết thắng
với mục đích cao đẹp:
tất cả vì miền Nam thân yêu.
Trái tim
cầm lái
Sức mạnh không phải ở phương tiện kỹ thuật hiện đại.
Sức mạnh ở tinh thần, ý chÝ con người.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật:
2. Nội dung:
Ngôn ngữ : giản dị, khẩu khí gần với văn xuôi
Hình ảnh : độc đáo, gây ấn tượng
Giọng điệu: trẻ trung, tinh nghịch pha chút ngang tàng
Qua hình ảnh chiếc xe không kính, tác giả ca ngợi vẻ đẹp người lính lái xe Trường Sơn hiên ngang, dũng cảm, lạc quan yêu đời, có ý chí quyết tâm chiến đấu vì miền Nam ruột thịt ? Hình ảnh tiêu biểu của th? h? tr? anh hùng trong kháng chiến chống Mỹ
Hình ảnh
những chiếc xe không kính
Tư thế
ung dung,
hiên ngang
Hình ảnh
những chiến sĩ lái xe
Tình đồng chí đồng đội keo sơn gắn bó
Tinh thần
lạc quan,
dũng cảm
ý chí, quyết tâm chiến đấu giải phóng miền Nam
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
1/ Hai tác phẩm Đồng chí và Bài thơ tiểu đội xe không kính giống nhau ở điểm nào?
A/ Cùng viết về đề tài người lính.
B/ Cùng viết theo thể thơ tự do.
C/ Cả A và B đều đúng.
2/ Ý nào nói đúng nhất những phẩm chất của người chiến sĩ lái xe Trường Sơn trong bài thơ?
A/ Lạc quan, dũng cảm,tinh thần đồng đội sâu sắc
B/ Lạc quan, coi thường hiểm nguy, liều lĩnh
C/ Vui nhộn ,tinh nghịch, dũng cảm
Luyện tập
- H?c thu?c b�i tho
- Vi?t m?t b�i van phỏt bi?u c?m nghi c?a em v? hỡnh ?nh ngu?i lớnh trong b�i tho
- Vi?t do?n van T-P-H nờu c?m nghi v? m?t kh? tho m� em thớch nh?t?
- So?n b�i: Do�n thuy?n dỏnh cỏ
Bài tập về nhà
chúc các em học tốt