Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ thao giảng chào mừng ngày 20/11
Giáo viên: Lê Thị Thu Hậu
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đọc thuộc lòng bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu.
- Nêu giá trị nội dung và đặc sắc nghệ thuật của bài thơ?
Tình đồng chí dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu được thể hiện thật tự nhiên, bình dị mà sâu sắc trong mọi hoàn cảnh, nó góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của người lính cách mạng.
Bài thơ thể hiện hình tượng người lính cách mạng và sự gắn bó keo sơn của họ qua những chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô động, giàu sức biểu
cảm.
Xe vận tải ở đường Trường Sơn thời kì kháng chiến chống Mĩ
(Phạm Tiến Duật)
TIẾT 46
BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH













Tiết 46
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Đọc và tìm hiểu chú thích:
1. Đọc :
2. Tìm hiểu chú thích :
a. Tác giả:
- Sinh ngày 14/1/1941 mất ngày 4/12/2007
-Quê huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ
- Tiêu biểu cho thế hệ nhà thơ trẻ thời chống Mỹ.

Các tập thơ chính:
Vầng trăng quầng lửa
Ở hai đầu núi
Vầng trăng và những quầng lửa
Thơ một chặng đường
Nhóm lửa
Tiếng bom và tiếng chuông chùa
Tuyển tập Phạm Tiến Duật













Tiết 46
Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Đọc và tìm hiểu chú thích:
1. Đọc :
2. Tìm hiểu chú thích :
a. Tác giả:
b. Tác phẩm
Sáng tác năm 1969, nằm trong số những bài thơ được giải Nhất cuộc thi thơ của Báo Văn Nghệ năm 1970
In trong tập “Vầng trăng quầng lửa”
c,. Từ khó













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
II.Tìm hiểu văn bản
1.Thể thơ, bố cục
Tự do
Câu dài, nhịp điệu linh hoạt như câu văn xuôi
4 câu/ 1 khổ, 7 khổ/bài
- Giọng điệu :
Trẻ trung, khoẻ khoắn, sôi nổi
Đọc và tìm hiểu chú thích:
Em có nhận xét gì về thể thơ?
a. Thể thơ
b. Bố cục: Không chia đoạn













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
II.Tìm hiểu văn bản
1.Thể thơ, bố cục
a. Nhan đề :
+ Dài
+ Lạ
+ Ấn tượng
+ “Tiểu đội xe không kính”
-> Hiện thực sinh động của kháng chiến
“Bài thơ”
-> Nhấn mạnh khai thác chất thơ trong
hiện thực
Nhan đề bài thơ có gì đặc biệt?
2. Phân tích
Tôi phải thêm “ Bài thơ về…”, để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ, chứ không phải một khúc văn xuôi. Bài thơ về tiểu đội xe không kính là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung.
( T¸c gi¶)
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
(Phạm Tiến Duật)













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1.Thể thơ, bố cục
2. Phân tích
b. Hình ảnh những chiếc xe không kính
Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
+Khụng kớnh
+Khụng dốn
+ Không mui
+ Thùng xe cú xước
Xe bị biến dạng
Tìm
chi tiết miêu tả những chiếc xe













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1.Thể thơ, bố cục
2. Phân tích
a. Hình ảnh những chiếc xe không kính
-> Giọng điệu tự nhiên, hình ảnh thơ tăng tiến, câu thơ như câu văn xuôi, biện pháp điệp ngữ ->Sự tàn phá khốc liệt của chiến tranh
Nguyên nhân khiến những chiếc xe bị biến dạng?
=>Là hình ảnh sáng tạo đầy chất thơ
- Nguyên nhân:
Bom giật, bom rung
Em có nhận xét gì về hình ảnh những chiếc xe không kính?
Nhận xét về nghệ thuật miêu tả của tác giả? Qua đó em thấy hiện thực gì?
Cách thành lập tiểu đội xe không kính có gì đặc biệt?
Nh?ng chi?c xe: T? trong bom roi
H?p th�nh ti?u d?i
Những chiếc xe từ trong bom rơi













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
2. Phân tích
c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1.Thể thơ, bố cục
Nhận xét về giọng điệu trong 2 câu thơ đầu?Giọng điệu ấy có phù hợp với tính cách của người lính lái xe không?
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
- Giọng điệu ngang tàng, lí sự:
Không có…không phải vì… không có
-Cách nói như tranh cãi với ai
-> Phù hợp với tính cách ngang tàng, dũng cảm, đầy nghị lực, thích tếu nhộn của người lính













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
2. Phân tích
c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
Đảo ngữ, điệp từ, liệt kê,chuyển đổi cảm giác, so sánh
-> Tư thế ung dung, bình tĩnh, tự tin, thanh thản
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1.Thể thơ, bố cục
Tư thế của người lính lái xe được thể hiện qua câu thơ nào?
* Tư thế:
Ung dung…
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
Cảm giác của người lính khi ngồi trên những chiếc xe không kính?
Nhìn thấy gió vào xoa mất đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái
- Cảm giác: kì lạ đột ngột do xe chạy nhanh. Vì không có kính chắn gió nên thiên nhiên trực tiếp ra vào buồng lái













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
2. Phân tích
c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1.Thể thơ, bố cục
Tinh thần của người lính lái xe trong khổ thơ 3,4?
* Tinh thần
Nghệ thuật so sánh, hình ảnh thơ chân thực, ngôn ngữ văn xuôi
- … ừ thì có bụi ...
… cười ha ha.
- … ừ thì ướt áo..
- Chưa cần…..
>Tinh thần anh dũng, lạc quan, coi thường gian khổ













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
2. Phân tích
c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1.Thể thơ, bố cục
Khổ thơ5, 6 cho ta hiểu thêm điều gì về người lính?
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
2. Phân tích
c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1.Thể thơ, bố cục
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Bắt tay qua cửa kính vỡ
Chung bát đũa….là gia đình….

-> Tình đồng chí đồng đội tiếp thêm sức mạnh
-> Niềm tin vào tương lai tươi sáng, thanh bình của Dân tộc













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
2. Phân tích
c. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1.Thể thơ, bố cục
Em hiểu gì về 2 câu thơ cuối?
Xe vẫn chạy vì Miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
Hình ảnh hoán dụ
-> Tình yêu nước, ý chí giải phóng miền Nam
* Ý chí:













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
Hãy lựa chọn những đáp án đúng nhận xét về nghệ thuật của bài thơ?
A. Bài thơ sử dụng chất liệu hiện thực sinh động của cuộc sống chiến đấu.
B. Bút pháp lãng mạn chắp cánh cho hiện thực bay bổng.
C. Giọng thơ trữ tình nhẹ nhàng sâu lắng.
D. Giọng thơ ngang tàng, phóng khoáng, pha chút tinh nghịch đậm tính khẩu ngữ, tự nhiên, khoẻ khoắn.
A
D













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
Hoàn thành sơ đồ tư duy sau:
BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
Hình ảnh những
chiếc xe không kính
Hình ảnh những
người chiến sĩ lái xe
Tư thế
ung
dung
hiên
ngang
Tinh thần
dũng
cảm
lạc quan
Tình cảm
đồng đội
Yêu
thương
sôi nổi
Ý chí
Quyết
tâm
vì miền
Nam













Tiết 46
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Phạm Tiến Duật
2. Phân tích
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN
1.Thể thơ, bố cục
3. Tổng kết
1.Nghệ thuật:
-Ngôn ngữ giản dị, khẩu khí gần với văn xuôi.
Giọng điệu: trẻ trung, tinh nghịch pha chút ngang tàng.
2.Nội dung:
Qua hình ảnh những chiếc xe không kính bài thơ ca ngợi vẻ đẹp người lính lái xe ở Trường Sơn: hiên ngang, lạc quan, dũng cảm, có ý chí quyết tâm chiến đấu vì miềm Nam ruột thịt - Hình ảnh tiêu biểu của lớp trẻ anh hùng trong kháng chiến chống Mĩ.
1/ Hai tác phẩm Đồng chí và Bài thơ tiểu đội xe không kính giống nhau ở điểm nào?
A/ Cùng viết về đề tài người lính.
B/ Cùng viết trong thời kì kháng chiến chống pháp .
C/ Cùng viết về đề tài người lính, theo thể thơ tự do
2/ Những chiến sĩ lái xe Trường Sơn có phẩm chất gì?
A/ Lạc quan, dũng cảm, tinh thần đồng đội sâu sắc, ý chí
chiến đấu.
B/ Lạc quan, coi thường hiểm nguy, liều lĩnh
C/ Vui nhộn ,tinh nghịch, dũng cảm
III/ Bài tập:
về nhà :
- Học thuộc lòng bài thơ
- Viết đoạn văn từ 10-12 câu nêu cảm nhận của em về hình ảnh người chiến sĩ lái xe Trường Sơn
Chuẩn bị bài mới :
- Soạn bài Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận).

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ