Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

LỚP 9A- TRƯỜNG THCS DI TRẠCH
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ
TỚI DỰ GIỜ, THĂM LỚP!
Trò chơi ô chữ
T
R
Ư
Ơ
N
G
S
N
Ơ
Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật
I. Đọc và tìm hiểu chung:
1. Tác giả, tác phẩm:
* Phạm Tiến Duật:( 1941- 2007,quê Phú Thọ)
- Nhà thơ trẻ thời kì chống Mĩ.
- Thơ viết về thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến.
- Giọng thơ trẻ trung, tinh nghịch mà sâu sắc.
* Bài thơ:
- Trong chùm thơ được giải nhất cuộc thi thơ
báo văn nghệ năm 1969.
- Được đưa vào tập thơ “ Vầng trăng quầng lửa”
Dựa vào chú thích, hãy trình bày khái quát về tác giả và tác phẩm.
Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật
I. Đọc và tìm hiểu chung:
1. Tác giả, tác phẩm:
2. Đọc, chú thích:


Lời thơ gần với lời nói thường và lời đối thoại, với giọng rất tự nhiên, có vẻ ngang tàng, sôi nổi của tuổi trẻ dũng cảm, bất chấp những nguy hiểm khó khăn
Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật
Không có kính không phải vì xe không
có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.
Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái.
Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha
Không có kính , ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời







Chưa cần thay lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng , gió lùa khô mau thôi
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi , lại đi trời xanh thêm.
Không có kính , rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì Miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật
I. Đọc và tìm hiểu chung:
1. Tác giả, tác phẩm:
2. Đọc, chú thích:
Tiểu đội, bếp Hoàng Cầm.
3. Thể thơ và ngôn ngữ thơ:
- Thơ tự do
- Lời thơ gần với lời nói thường,
tự nhiên, ngang tàng, sổi nổi.
4. Ý nghĩa nhan đề:
Khác lạ , độc đáo.
=> Nhà thơ muốn khai thác chất thơ
từ hiện thực khốc liệt của cuộc kháng chiến.

Xác định thể thơ,
nhận xét về giọng điệu
và ngôn ngữ thơ?
Nhan đề bài thơ có gì
khác lạ ? Theo em, nhà
thơ có dụng ý gì khi
đặt nhan đề bài thơ
như vậy?
Tôi phải thêm “ Bài thơ về…”, để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ, chứ không phải một khúc văn xuôi. Bài thơ về tiểu đội xe không kính là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung.
(Tác giả nói về tác phẩm.)
Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật
I. Đọc và tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Hình ảnh những chiếc xe không kính:
+ … xe không có kính
Bom giật , bom rung kính vỡ đi rồi
… xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước.

+ Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước.


Tìm những câu thơ, những
hình ảnh thơ tiêu biểu khắc
họa hình ảnh những chiếc xe
không kính.
Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật
I. Đọc và tìm hiểu chung:
II. Đọc- Hiểu văn bản:
1. Hình ảnh những chiếc xe không kính:
+ … xe không có kính Biện pháp điệp từ, liệt kê
Bom giật , bom rung kính vỡ đi rồi => khắc họa một hình tượng
… xe không có đèn, độc đáo, nhấn mạnh sự
Không có mui xe, thùng xe có xước. khốc liệt của chiến tranh.

+ Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước. Biểu tượng cho sức mạnh
của dân tộc Việt Nam.

TL: Bất chấp khó khăn, đoàn xe vẫn băng ra chiến trường tràn đầy niềm tin. Đó là một hình ảnh tiêu biểu của chiến tranh chống Mĩ.
Những hình ảnh thơ đó giúp
chúng ta hiểu điều gì về cuộc
kháng chiến chống Mĩ
của dân tộc ta?
Tác giả đã sử dụng những biện
pháp nghệ thuật nào để khắc họa
những chiếc xe không kính?
Tác dụng?
Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật

II. Đọc- Hiểu văn bản:
2. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
+ Ung dung buồng lái ta ngồi
+ … phì phèo châm điếu thuốc
… cười ha ha
+ Chưa cần thay lái trăm cây số nữa.
+ Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi…
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy.
+ Lại đi lại đi trời xanh thêm

Tỡm nh?ng cõu tho, nh?ng
hỡnh ?nh tho kh?c h?a nh?ng
chi?n si lỏi xe trờn tuy?n
du?ng Tru?ng Son?
Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật
II. Đọc- Hiểu văn bản:
2. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
+ Ung dung buồng lái ta ngồi
+ … phì phèo châm điếu thuốc
… cười ha ha
+ Chưa cần thay lái trăm cây số nữa.
+ Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi…
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy.
+ Lại đi lại đi trời xanh thêm

Thảo luận nhóm :(3 phút)
Người lính lái xe hiện lên với những
phẩm chất đáng quí nào?
- Tư thế ung dung hiên ngang.
- Sôi nổi, vui tính, đầy lạc quan, tin tưởng
Dũng cảm, kiên cường.
Tình đồng chí,đồng đội chân thành, cảm động.
Ý chí chiến đấu, lòng yêu nước nồng nàn
Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật

II. Đọc- Hiểu văn bản:
2. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
- Tư thế ung dung hiên ngang.
- Sôi nổi, vui tính, đầy lạc quan.
Dũng cảm, kiên cường.
Tình đồng chí,đồng đội chân thành, cảm động.
Ý chí chiến đấu, lòng yêu nước nồng nàn.
Tác giả đã sử dụng biện
pháp nghệ thuật nào ở
hình ảnh “ Trái tim” ?
Tác dụng?
Câu thơ nào thể hiện tập
trung nhất, rõ nét nhất
sức mạnh và vẻ đẹp
của người lính?
TL: Những chiến sĩ lái xe có “Trái tim” gan góc, kiên cường mà chan chứa yêu thương. Đó là sức mạnh của đoàn xe, là cội nguồn của mọi thắng lợi.
Chỉ cần trong xe
có một
trái tim
Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
- Khai thác chất liệu thực của cuộc sống chiến trường.
- Ngôn ngữ và giọng điệu giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, khỏe khoắn.
- BPTT: Điệp từ, liệt kê, hoán dụ.
2. Nội dung:
Bài thơ khắc họa một hình ảnh độc đáo: những chiếc xe không kính. Qua đó làm nổi bật hình ảnh những chiến sĩ lái xe ở Trường Sơn trong thời kì chống Mĩ.


Khái quát lại những
nét đặc sắc về nghệ
thuật và nội dung chính
của bài thơ.
Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật
IV. Luyện tập:
Bài 2: Những cảm giác, ấn tượng của người lái xe trong chiếc xe không kính trên đường ra trận đã được tác giả diễn tả rất cụ thể , sinh động. Hãy phân tích khổ thơ thứ hai để thấy rõ điều đó

Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái.

Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật
IV. Luyện tập:
Bài 2:

Ở khổ hai, tác giả đã diễn tả một cách cụ thể và gợi cảm những ấn
tượng, cảm giác của người lái xe trên chiếc xe không kính.Với tư
thế nhìn đất nhìn trời , nhìn thẳng qua khung cửa xe không còn
kính chắn gió, người lái xe tiếp xúc trực tiếp với thế giới bên
ngoài. Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng- Nhìn thấy con đường chạy
thẳng vào tim . Câu thơ diễn tả cảm giác về tốc độ trên chiếc xe
đang lao nhanh.Qua khung cửa không còn kính, không chỉ mặt đất
mà cả bầu trời với sao trời, cánh chim cũng ùa vào buồng lái.Nhà
thơ diễn tả chính xác các cảm giác mạnh và đột ngột của người
ngồi trong buồng lái, khiến người đọc có thể hình dung được rõ
ràng những ấn tượng , cảm giác ấy như chính mình đang ở trên
chiếc xe không kính.


Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật
IV. Luyện tập:


Ngữ văn. Tiết 47:
Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
Phạm Tiến Duật
Bài về nhà:
- Học bài
- Hoàn thành bài tập 2.
- Soạn bài “ Đoàn thuyền đánh cá”

LỚP 9A- TRƯỜNG THCS DI TRẠCH
CHÂN THÀNH CÁM ƠN !
KÍNH CHÚC CÁC THẦY CÔ
MẠNH KHỎE, HẠNH PHÚC !