Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo về dự tiết học !
Người thực hiện: Doàn thị Thái - GV Trường THCS Tương Giang
Sự xuất hiện của Phạm Tiến Duật với giải nhất cuộc thi thơ báo Van nghệ (1969 - 1970) đã tạo đà cho sự khởi sắc của thơ hiện đại Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ. Ông được coi là nhà thơ mặc áo lính tiêu biểu cho một thời oanh liệt

Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.

Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái.

Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.

Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.

Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.

Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.

Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật)
Tôi phải thêm “ Bài thơ về…”, để báo trước cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ, chứ không phải một khúc văn xuôi. Bài thơ về tiểu đội xe không kính là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung.
(Tác giả nói về tác phẩm.)
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.

Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái.

Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.

Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.

Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.

Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.

Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( Phạm Tiến Duật)
Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi...

Không có kính rồi xe không có đèn
Không có mui xe thùng xe có xước
Những chiếc xe đầy thương tích,
biến dạng
Phản ánh hiện thực cuộc chiến tranh tàn khốc, ác liệt.
“Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá xanh.
Chỉ có những thân cây bị tước khô cháy... Một vài cái thùng xăng hoặc thành
ôtô méo mó, han gỉ nằm trong đất .” (Lê Minh Khuê)
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.

Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời đột ngột cánh chim
Như sa như ùa vào buồng lái
Phong thái đường hoàng, tư thế chủ động, hiên ngang
Điệp từ, nhịp thơ 2/2/2
Điệp từ,so sánh
Cấu trúc lặp lại, giọng điệu thản nhiên, ngang tàng, hóm hỉnh, trẻ trung, tinh nghịch.
Thái độ bất chấp khó khăn, tinh thần lạc quan, dũng cảm, chiến thắng hoàn cảnh.
Không có kính, ừ thì có bụi
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha
Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng gió lùa khô mau thôi
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.

Bếp Hoàng cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.

sôi nổi, thắm thiết
Yêu thương, gắn bó, sẻ chia
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.

Bếp Hoàng cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.
Tình đồng chí, đồng đội sâu sắc, thắm thiết.
Đoạn thơ cho ta hiểu tình cảm gì của những người lính?
Không có kính, rồi xe không có đèn
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim
Phép đối lập, liệt kê tăng cấp,hình ảnh hoán dụ
Ý chí sắt đá,quyết tâm cao độ
và tình yêu nước thiết tha
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Hình ảnh những chiếc xe
không kính
Hình ảnh người chiến sĩ
lái xe
Tư thế
ung dung,
hiên
ngang
Thái độ bất
chấp khó
khăn, tinh
thần dũng
cảm
Tình đồng
chí, đồng
đội thắm
thiết,sôi
nổi
Ý chí
quyết tâm
giải phóng
miền Nam
Nghệ thuật:
- Tứ thơ: bắt nguồn từ những chiếc xe không kính trần trụi.
- Giọng điệu: sôi nổi, trẻ trung, tinh nghịch...
- Ngôn ngữ thơ: mộc mạc, giản dị như lời nói thường.
Hình ảnh thơ: rất hiện thực, mới lạ, độc đáo.
Biện pháp nghệ thuật: điệp từ ngữ, so sánh, hoán dụ...
So sánh hình ảnh người lính trong thời kì chống Pháp và chống Mĩ qua hai bài :“Đồng chí”của Chính Hữu và “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật?
Xin chân thành cảm ơn!