Bài 10. Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Ta đi theo ánh lửa từ trái tim mình…
Con đường Trường Sơn huyền thoại
“Đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh thực sự ghi vào lịch sử dân tộc ta như một con đường huyền thoại, một kỳ tích của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, một “kỳ tích của thế kỷ XX”
(Phạm Tiến Duật)
Ti?t 47
Bài thơ
về tiểu đội xe không kính

Quê huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ.
Ông là gương mặt tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ thời chống Mĩ.
Thơ ông thường viết về người lính và nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Phong cách thơ: sôi nổi, trẻ trung, hồn nhiên, tinh nghịch mà sâu sắc.
Phạm Tiến Duật
(1941 – 2007)
1. Tác giả

- Hoàn cảnh sáng tác: năm 1969. Cuộc chiến tranh diễn ra ác liệt. Nhà thơ tham gia hoạt động trên tuyến đường Trường Sơn.
- Thể thơ: tự do
- Xuất xứ: Giải nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ 1969 -1970. In trong tập Vầng trăng quầng lửa.
2. Tác phẩm
Nhan d?: B�i tho v? ti?u d?i xe khụng kớnh
Nhan d? l?, d?c dỏo.
L�m n?i b?t hỡnh ?nh c?a to�n b�i: xe khụng kớnh.
Th? hi?n cỏch nhỡn, cỏch khai thỏc ch?t tho c?a hi?n th?c, c?a tu?i tr? hiờn ngang, dung c?m.
“Tôi phải thêm “Bài thơ về” để báo cho mọi người biết rằng là tôi viết thơ chứ không phải là một khúc văn xuôi. Bài thơ về tiểu đội xe không kính là cách đưa chất liệu văn xuôi vào thơ, những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết hợp lại trong một cảm hứng chung”
( Tác giả nói về tác phẩm)
Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng

Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái.

Không có kính ừ thì có bụi
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha

Không có kính ừ thì ướt áo
Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng gió lùa khô mau thôi.
Những chiếc xe từ trong bom rơi
Đã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bạn bè suốt dặm đường đi tới.
Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi.
Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
B?p Ho�ng C?m ta d?ng gi?a tr?i
Võng mắc chông chênh đường xe chạy

Một trái tim
Người lính lái xe
Lòng yêu nước nồng nàn
Ý chí giải phóng miền Nam
 Biện pháp hoán dụ
Không có kính, đèn, mui, thùng xe xước
Có một trái tim
Thiếu thốn về vật chất
Giàu có tinh thần
><
Sức hủy diệt ghê gớm của chiến tranh
Sức mạnh tinh thần, khí phách hào hùng của dân tộc
><
><
Thủ pháp đối lập tương phản
Hình ảnh chiếc xe không kính
Lái xe không kính đầy những khó khăn
Nhưng cũng có cái thú của nó
Hình ảnh người lính lái xe: can trường, mạnh mẽ, yêu đời, lạc quan, yêu nước, ý chí giải phóng miền Nam












“Bài thơ về tiểu đội xe không kính” khắc hoạ những hình ảnh nào? Những hình ảnh đó có gì nổi bật?
Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Hình ảnh những chiếc xe
không kính
Người chiến sĩ lái xe

Hình ảnh
thơ độc
đáo, không
kính vẫn
băng ra
chiến
trường
Ung dung,
chủ động,
hiên ngang.

Yêu thiên
nhiên,
tâm
hồn rộng
mở, dũng
cảm, lạc
quan.
Sôi nổi,
trẻ
trung,
tếu
táo, tinh
nghịch
Tình đồng
đội gắn
bó,
ấm áp
tình
người
Ý chí
quyết
tâm giải
phóng
Miền Nam

Có thể bạn chưa biết
Đây là cuốn nhật kí ghi chép hàng ngày của một người nữ bác sĩ về cuộc sống của chị nơi chiến tuyến. Cuốn nhật kí là thế giới riêng của người trí thức nhạy cảm mà không yếu đuối, tha thiết với cuộc sống mà không hề sợ hãi trước những gian nan. 
Ngã ba Đồng Lộc
Anh hùng Trần Thị Lý
Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng
Em đã sống lại rồi, em đã sống!
Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung
Không giết được em, người con gái anh hùng!

Ôi trái tim em trái tim vĩ đại
Còn một giọt máu tươi còn đập mãi
Không phải cho em. Cho lẽ phải trên đời
Cho quê hương em. Cho Tổ quốc, loài người!
(Tố Hữu, Người con gái Việt Nam)

Cho tôi hôm nay vào Thành Cổ
Thắp một nén nhang cho người nằm dưới mộ
Cỏ xanh non tơ, cỏ xanh non tơ
Xin chớ vô tình với người hi sinh
Trên mảnh đất quê mình.
Thành cổ Quảng Trị
Câu hỏi:
Từ Bài thơ về tiểu đội xe không kính và những chiến đấu, hi sinh của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, em có suy nghĩ gì về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với đất nước hiện nay?
1. Bài vừa học:
- Thuộc lòng bài thơ
- So sánh hình ảnh người lính trong Đồng chí của Chính Hữu và Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật.
2. Bài sắp học:
- Soạn bài Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận).
a) Phân tích cảnh hoàng hôn trên biển và đoàn thuyền đánh cá khởi hành.
b) Cảnh đánh cá và cảnh biển đêm.
c) Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về trong bình minh.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÝ VỊ ĐẠI BIỂU VÀ CÁC THẦY CÔ GIÁO!