Bài 1. Tôi đi học

TRƯỜNG THCS PHƯỚC TÂN 1







8






GIÁO VIÊN :PHẠM THỊ HÀ
BÀI 1
TÔI ĐI HỌC
THANH TỊNH
I/ Giới thiệu chung :
1/ Tác giả :
- Thanh Tịnh ( 1911 -1988 ) tên thật là Trần Văn Ninh, đến năm 6 tuổi đổi tên là Trần Thanh Tịnh, quê ở ngoại ô thành phố Huế.



- Ông vừa là nhà giáo, nhà văn, nhà thơ có sáng tác từ trước năm 1945 ; sáng tác của ông toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo.
- Ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2007.
2/ Tác phẩm :
Truyện ngắn Tôi đi học in trong tập Quê mẹ, xuất bản 1941.


II/ Đọc - hiểu văn bản :
1. Thể loại : Truyện ngắn
2. Bố cục:
Phần 1: Những cảnh cuối thu khiến tác giả nhớ về buổi tựu trường
Phần 2: Tâm trạng, cảm giác của nhân vật tôi trên con đường cùng mẹ tới trường
Phần 3: Tâm trạng, cảm giác của nhân vật tôi khi nhìn ngôi trường, các bạn, mọi người, lúc nghe tên mình,khi phải rời tay mẹ vào lớp
Phần 4: Tâm trạng, cảm giác của nhân vật tôi lúc ngồi vào chỗ của mình và đón nhận giờ học đầu tiên
4 phần
Những sự việc nào khiến nhân vật tôi có những liên tưởng về buổi tựu trường
đầu tiên ?

II/ Đọc - hiểu văn bản :
3. Phân tích.
a. Khơi nguồn nỗi nhớ.
II. Đọc – tìm hiểu văn bản
a.Khơi nguồn nỗi nhớ:
-Thời gian: Vào cuối thu.
-Không gian: Lá ngoài đường rụng nhiều, trên không có những đám mây bàng bạc.
-Cảnh sinh hoạt: Mấy em bé rụt rè cùng mẹ đến trường.
=>Thời điểm khai giảng hàng năm
 Tâm trạng: Náo nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã

Kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên được nhà văn diễn tả theo trình tự như thế nào?
* Trình tự diễn tả kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên của tác giả :
Từ thời gian và không khí ngày tựu trường ở thời điểm hiện tại, nhân vật tôi hồi tưởng về kỉ niệm ngày đầu tiên đi học.
 

Nhân vật tôi đã hồi tưởng lại những sự việc gì về buổi tựu trường đầu tiên ?
b. Tâm trạng của nhân vật tôi
b1.Khi cùng mẹ trên đường tới trường
Con đường, cảnh vật chung quanh tự nhiên thấy lạ. Thấy có sự thay đổi lớn trong lòng
Cảm thấy trang trọng trong bộ quần áo
Nâng niu mấy quyển vở.Muốn được cầm bút thước như các bạn khác
 Cách kể truyện nhẹ nhàng, miêu tả những cảm giác bằng những lời văn giàu chất thơ,hình ảnh so sánh đầy thơ mộng cho thấy sự thay đổi lớn trong lòng nhân vật “ tôi ”.
b2.Khi trên sân trường và khi nghe thầy giáo gọi tên
- Sân trường dày đặc người,ai nấy quần áo sạch sẽ, gương mặt vui tươi
- Ngôi trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác thường
Lo sợ vẩn vơ
Cảm thấy mình chơ vơ khi nghe tiếng trống
- Hồi hộp chờ nghe tên
- Sợ khi phải xa mẹ, khóc theo các bạn
=>Tác giả miêu tả sự chuyển biến tâm trạng phù hợp tâm lý trẻ thơ:lúng túng, e sợ, ngỡ ngàng, tự tin và hạnh phúc. Dòng cảm xúc có sức rung động đi vào lòng người.
b3.Khi ngồi vào trong lớp học
Cảm thấy vừa xa lạ vừa gần gũi
Nhìn cái gì cũng thấy hay hay
Lạm nhận chỗ ngồi kia là của riêng mình
Tự tin đón nhận giờ học
 Cách kết thúc truyện tự nhiên, bất ngờ. Dòng chữ “Tôi đi học” vừa khép lại bài văn vừa mờ ra một thế giới mới. Dòng chữ gợi cho ta nhớ lại buổi thiếu thời, thể hiện chủ đề của truyện.
c.Thái độ, cử chỉ của người lớn
- Ông đốc hiền từ, trang nghiêm: hình ảnh người thầy, người lãnh đạo từ tốn bao dung nhân hậu
- Thầy giáo trẻ tươi cười: hình ảnh người thầy giàu lòng thương yêu, thân ái
- Các phụ huynh vỗ về yêu thương
=> Trách nhiệm, sự quan tâm của nhà trường, gia đình đối với thế hệ trẻ tương lai
III. TỔNG KẾT.
1. Nghệ thuật

Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của
tác phẩm
1. Nghệ thuật :
- Miêu tả tinh tế, chân thực diễn biến tâm trạng của ngày đầu tiên đi học.
- Sử dụng ngôn ngữ giàu yếu tố biểu cảm, hình ảnh so sánh độc đáo ghi lại dòng hồi tưởng, cảm nghĩ của nhân vật tôi.
- Giọng điệu trữ tình trong sáng.
2. Nội dung:
Buổi tựu trường đầu tiên sẽ mãi mãi không thể nào quên trong kí ức của tác giả.
IV. Luyện tập
Bài tập 1: Về sự quan tâm của mọi người đối với thế hệ trẻ, em hãy kể tên một vài tác phẩm đã học ở lớp 7. Nêu sơ lược nội dung của một trong những tác phẩm đó.


- Cổng trường mở ra _ Lý Lan
Cuộc chia tay của những con búp bê _ Khánh Hoài
Bài tập 2. Viết đoạn văn ngắn ghi lại ấn tượng của em trong buổi đến trường khai giảng lần đầu tiên.

Thảo luận
Văn bản trên sử dụng phương thức biểu đạt nào?
a.Biểu cảm
b.Miêu tả
c.Kể chuyện
d.Cả 3 đáp án trên
Dòng nào dưới đây thể hiện đúng chủ đề văn bản “Tôi đi học”?
CỦNG CỐ
Giới thiệu tác giả và tác phẩm truyện ngắn Tôi đi học.
Tìm những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi họp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi khi cùng mẹ trên đường tới trường ?
- Nêu nội dung chính của văn bản.
DẶN DÒ
- Đọc lại các văn bản viết về chủ đề gia đình và nhà trường đã học.
- Ghi lại những ấn tượng, cảm xúc của bản thân về một ngày tựu trường mà em nhớ nhất.
- Soạn bài :
Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ
+ Xem và trả lời câu hỏi SGK//10,11
 
XIN CHÀO TẠM BIỆT