Bài 1. Tôi đi học

TÔI ĐI HỌC
THANH TỊNH
Tuần 1. Bài 1. Tiết 1, 2
Đọc – Tìm hiểu chú thích
Đọc – tóm tắt văn bản
Chú thích
a/ Tác giả :
- Thanh Tịnh ( 1911 -1988 ) tên thật là Trần Văn Ninh, đến năm 6 tuổi đổi tên là Trần Thanh Tịnh, quê ở ngoại ô thành phố Huế.
- Ông vừa là nhà giáo, nhà văn, nhà thơ có sáng tác từ trước năm 1945 ; sáng tác của ông toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo.
- Ông được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2007.
b/ Tác phẩm :

b/ Tác phẩm :
Truyện ngắn Tôi đi học in trong tập Quê mẹ, xuất bản 1941.
Trước 1945:Hận chiến trường (thơ, 1937) Quê mẹ (truyện ngắn, 1941); Chị và em (truyện ngắn, 1942); Ngậm ngải tìm trầm (truyện ngắn, 1943); Viết tặng hương hồn Thạch Lam. In trong tập Giai phẩm của Đời Nay năm 1943,...
Sau 1945: Thanh Tịnh đời và văn (1996)
c/ Xuất xứ tác phẩm :
- Truyện “Tôi đi học” như một trang hồi kí ghi lại những hoài niệm, kỉ niệm đẹp của tuổi thơ được in trong tập “Quê mẹ” – xuất bản năm 1941.
d/ Từ khó :
II. Đọc - Hiểu văn bản
1. Tìm hiểu khái quát văn bản
Kĩ thuật: Cặp đôi chia sẻ - 2 phút

? Thể loại; Phương thức biểu đạt chính
? Ngôi kể? Tác dụng?
? Nhân vật? Nhân vật chính? Vì sao đó là NV chính.
Kĩ thuật: Cặp đôi chia sẻ - 2 phút
Thể loại: truyện ngắn.
Phương thức biểu đạt chính: Tự sự (kết hợp miêu tả và biểu cảm).
Ngôi kể: ngôi thứ nhất, giúp cho người kể dễ dàng bộc bộ cảm xúc tình cảm của mình một cách chân thực.
Nhân vật: tôi, mẹ, ông đốc, những cậu học trò; NV chính “tôi”; vì NV này được kể nhiếu nhất. Mọi sự việc đều được kể từ cảm nhận của “tôi”.
2. Tìm hiểu chi tiết văn bản
a/ Cảm nhận của “tôi” trên đường tới trường
- Thời gian: buổi sáng cuối thu (một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh).
- Không gian: trên con đường dài và hẹp.
+ Đó là thời điểm và nơi chốn quen thuộc, gần gũi, gắn liền với tuổi thơ của tác giả ở quê hương.
+ Đó là lần đầu tiên được cắp sách tới trường.
+ Tác giả là người yêu quê hương tha thiết.
Dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của 1 cậu bé ngày đầu tiên tới trường:
tự thấy mình như đã lớn lên, con đường làng không còn dài rộng như trước,...
Báo hiệu sự đổi thay trong nhận thức bản thân, cậu bé tự thấy mình lớn lên.
+ Cho thấy nhận thức của cậu bé về sự nghiêm túc học sinh.
Thảo luận nhóm bàn – 3 phút
? Khi nhớ lại ý nghĩ chỉ có người thạo mới cầm nổi bút thước, tác giả viết: “ ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi”. Hãy phát hiện và phân tích ý nghĩa của biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong câu văn trên.
Yêu học, yêu bạn bè và mái trường quê hương.
Nghệ thuật so sánh.
Kỉ niệm đẹp, cao siêu.
Đề cao sự học của con người.
Bài tập nhanh
Chọn đáp án đúng
Văn bản “Tôi đi học” được viết theo PTBĐ chính nào?
Tự sự

B. Biểu cảm

C. Miêu tả

D. Nghị luận
A
2. Nghĩa nào đúng với từ Buổi mai trong
đoạn văn: Buổi mai hôm ấy, một buổi mai
đầy sương thu vầ gió lạnh...

Ngày mai

Buổi sáng sớm

Buổi sáng

Sáng ngày mai
B
3. “Trong buổi mai đầy sương thu và gió lạnh” ấy nhân vật “tôi” đã liên tưởng tới điều gì?
Ngày đầu tiên đi học

Ngày tựu trường hàng năm

Kỉ niệm tuổi thơ

Kí ức về những ngày cắp sách đến trường
A
Hướng dẫn học bài ở nhà
- Trước sân trường. dày đặc cả người, người nào áo quần cũng sạch sẽ,..
- Trường vừa xinh xắn vừa oai nghiêm
- Mấy cậu học trò bỡ ngỡ, bước nhẹ, ngập ngừng e sợ..
Nghe gọi tên:
+ Quả tim như ngừng đập
+ Giật mình lúng túng
+ Dúi vào lòng mẹ khóc
+ Tiếng thút thít đang ngừng đập trong cổ
-> cảm thấy sợ khi phải xa mẹ
b/ Cảm nhận của nhân vật “tôi” lúc ở sân trường
- Phuï huynh: chuaån bò chu ñaùo, aâu yeám naém tay con ñeán tröôøng
- OÂng ñoác nhìn chuùng toâi vôùi caëp maét hieàn töø
- Moät thaày treû tuoåi, göông maët töôi cöôøi…
-> taám loøng yeâu thöông, tinh thaàn traùch nhieäm cuûa gia ñình, nhaø tröôøng ñoái vôùi theá heä töông lai
+ Khi ngoài trong lôùp hoïc
- Moät muøi höông laï xoâng leân
- Toâi nhìn baøn gheá… laïm nhaän cuûa rieâng mình
- Toâi nhìn ngöôøi baïn chöa quen….khoâng thaáy xa laï
- Voøng tay leân baøn chaêm chæ
-> caûm giaùc gaàn guõi vôùi lôùp hoïc ,baïn beø, töï tin khi böôùc vaøo giôø hoïc
DẶN DÒ
- Đọc lại các văn bản viết về chủ đề gia đình và nhà trường đã học.
- Ghi lại những ấn tượng, cảm xúc của bản thân về một ngày tựu trường mà em nhớ nhất.
- Soạn bài :
Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ
+ Xem và trả lời câu hỏi SGK//10,11