Bài 1. Tôi đi học

ĐỒNG TÂM
Văn bản: TÔI ĐI HỌC
- Thanh tịnh -
ĐONG TAM SECONDARY CHOOL
Văn bản: Tôi đi học
- Thanh Tịnh -
I. Đọc -Chú thích văn bản:
1. Tác giả, tác phẩm
a. Tác giả: Thanh Tịnh
Tác giả tên thật là Trần Văn Ninh (1911 - 1988), quê ở Huế
Sáng tác đậm chất trữ tình, trong trẻo, tình cảm đằm thắm, dịu dàng
Ông được trao tặng giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật 2007
b. Tác phẩm
Tác phẩm được in trong tập "Quê mẹ", xuất bản năm 1941
Văn bản: Tôi đi học
- Thanh Tịnh -
2. Đọc -Chú thích từ:
a. Đọc
b. Chú thích từ
3. Thể loại:
- Đây là văn bản thuộc thể loại văn biểu cảm, vì truyện là cảm xúc, tâm trạng của nhân vật
4. Bố cục:
- Phần 1: Từ đầu… "lòng tôi lại tưng bừng rộn rã": Tâm trạng nhân vật "Tôi" trước khi đến trường
- Phần 2: Còn lại: Diễn biến tâm trạng của nhân vật "tôi" khi đến trường
II . Đọc - hiểu văn bản
1. Tìm hiểu khái quát văn bản
- Phương thức biểu đạt chính là tự sự (kết hợp với miêu tả và biểu cảm)
- Sử dụng ngôi kể thứ nhất giúp cho người kể dễ dàng bộc lộ cảm xúc, tình cảm của mình một cách chân thực
- Nhân vật: Tôi, Mẹ, ông Dốc, những cậu học trò
+ Nhân vật chính là "Tôi", vì nhân vật này được kể nhiều nhất. Mọi vật đều được kể từ cảm nhận của nhân vật "Tôi"
Văn bản: Tôi đi học
- Thanh Tịnh -
Văn bản: Tôi đi học
- Thanh Tịnh -
2. Tìm hiểu chi tiết văn bản
a. Khởi nguồn nỗi nhớ và cảm nhận của "Tôi" trên đường tới trường.
* Điều gì đã gợi nhắc nhân vật “tôi” nhớ về kỉ niệm buổi tựu trường đầu tiên ?
* Kỉ niệm này của nhân vật tôi được diễ tả theo trình tự như thế nào?

2. Tìm hiểu chi tiết văn bản
a. Khởi nguồn nỗi nhớ và cảm nhận của "Tôi" trên đường tới trường:
* Hiện tại:
- Thời gian: Hàng năm, vào cuối thu
- Khung cảnh:
+ Lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc
+ Những em nhỏ rụt dè nấp dưới nón mẹ
Kỉ niệm: Thời gian: Một buổi đầy sương thu và gió lạnh
Không gian: Con đường làng dài và hẹp
* Những kỉ niệm của nhân vật tôi được diễn tả theo trình tự:
Từ thời gian và không khí ngày tựu trường ở thời điểm hiện tại, nhân vật tôi hồi tưởng về kỉ niệm ngày đầu tiên đi học. 
- Tương đồng →Liên tưởng
- Cảnh vật → Tâm trạng



Văn bản: Tôi đi học
- Thanh Tịnh -
Văn bản: Tôi đi học
- Thanh Tịnh -
2. Tìm hiểu chi tiết văn bản
a. Khởi nguồn nỗi nhớ và cảm nhận của "Tôi" trên đường tới trường.
* Tìm những chi tiết hình ảnh thể hiện sự thay đổi tâm trạng của nhân vật tôi theo diễn biến của ngày đầu tiên đi học đó ?
Văn bản: Tôi đi học
- Thanh Tịnh -
* Tâm trạng của "Tôi" khi nhớ về kỉ niệm:
- Náo nức, tưng bừng, rộn rã
- Những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cánh hoa mỉm cười giữa bầu trời quang đãng
→ Dùng từ láy, hình ảnh so sánh đặc sắc → Tâm trạng xúc động, chân thành khi nhớ về quá khứ
* Tâm trạng của "Tôi" khi trên đường tới trường:
- Con đường … quen đi lại lắm lần … tự nhiên thấy lạ
- Lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học

Những thay đổi trong suy nghĩ, hành động của cậu bé trên đường tới trường:
- Không lội sông, thả diều, ra đồng nô đùa
- Cảm thấy mình trang trọng, đứng đắn
- Hai quyển vở mới trên tay bắt đầu thấy nặng. Tôi bặm tay ghì thật chặt. Tôi xóc lên và nắm lại cẩn thận
- Muốn thử sức mình
- Có ngay ý nghĩ vừ non nớt, vừa ngây thơ. Chắc chỉ người thạo mới cầm nổi bút thước
- Ý nghĩ ấy thoáng qua trong tâm trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi
Báo hiệu sự thay đổi trong nhận thức bản thân, cậu tự thấy mình lớn lên, có ý thức trong việc học hành
Văn bản: Tôi đi học
- Thanh Tịnh -
Với những câu văn nhẹ nhàng, từ ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh, dòng hồi tưởng được gợi lên hết sức tự nhiên với sự liên tưởng giữa hiện tại và quá khứ. Từ tâm trạng náo nức, tưng bừng rộn rã, tác giả đã nhớ lại cảm xúc, những hình ảnh quen thuộc trên đường cùng mẹ tới trường.

Với những câu văn nhẹ nhàng, từ ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh, dòng hồi tưởng được gợi lên hết sức tự nhiên với sự liên tưởng giữa hiện tại và quá khứ. Từ tâm trạng náo nức, tưng bừng rộn rã, tác giả đã nhớ lại cảm xúc, những hình ảnh quen thuộc trên đường cùng mẹ tới trường.
Văn bản: Tôi đi học
- Thanh Tịnh -
b. Cảm nhận của "Tôi" lúc ở sân trường:
* Nhận xét thái độ cử chỉ của những người lớn( ông đốc, thầy giáo đón học trò mới, phụ huynh) đối với các em bé lần đầu tiên đi học. Từ tâm trạng và thái độ cử chỉ của các nhân vật trong truyện, nêu cảm nhận về ý nghĩa của ngày đầu tiên đi học trong cuộc đời mỗi con người.
Ông đốc là một người lãnh đạo nhà trường rất hiền từ, nhân ái với học sinh.
Thầy giáo trẻ niềm nở, tươi cười đón nhận học sinh lớp mới.
Các bậc phụ huynh đều chuẩn bị chu đáo cho con em mình trong buổi đầu tựu trường: quần áo, sách vở. Tất cả đều trân trọng dự lễ khai giảng cùng các em.
Qua đó có thể thấy từ cha mẹ, thầy cô giáo đều có trách nhiệm và rất quan tâm đến con em mình trong ngày đầu tựu trường, để tạo ấn tượng tốt đẹp và giúp các em cảm thấy an tâm, vui vẻ trong lần đầu tiên đi học.
Văn bản: Tôi đi học
- Thanh Tịnh -
Chỉ ra và nêu ý nghĩa của 1 số hình ảnh so sánh trong tác phẩm. Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật trong tác phẩm này.
- Tôi quên thế nào được cảm giác trong sáng ấy… giữa bầu trời quang đãng.
- Ý nghĩ thoáng qua trong trí tôi… trên ngọn núi.
- Họ như con chim con…nhưng còn ngập ngừng e sợ.
So sánh bằng hình ảnh có sức gợi cảm, so sánh ở các thời điểm khác nhau góp phần diễn tả cụ thể, sinh động tâm trạng, cảm xúc nhân vật tôi trong sáng, tươi vui -> truyện ngắn giàu chất trữ tình.
Văn bản: Tôi đi học
- Thanh Tịnh -
"Tôi" đã cảm nhận sâu sắc về sự lớn lao, thiêng liêng của ngôi trường làng Mĩ Lí, trân trọng sự ngưỡng mộ, ân cần, bao dung của ông Đốc. Đồng thời cũng nhận thức về sự tự lập của bản thân trong việc đến trường học tập.
DONG TAM
Những suy nghĩ, tình cảm trong sáng của cậu bé cho thấy cậu là người có tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu bạn bè trường lớp, trân trọng việc học hành

I. Đọc - chú thích văn bản
1. Tác giả, tác phẩm
2. Đọc - chú thích từ
3. Thể loại
4. Bố cục
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Tìm hiểu khái quát văn bản
2. Tìm hiểu chi tiết văn bản
III. Tổng kết (SGK)
Văn bản: Tôi đi học
- Thanh Tịnh -