Bài 1. Tính thống nhất về chủ đề của văn bản

Vì sự nghiệp giáo dục
phòng giáo dục Quận Thanh xuân
trường thcs việt-angieri
Nhiệt liệt chào mừng

Các thầy cô giáo về dự tiết học
Giáo viên: Lê Thị Lan Anh
Năm học 2009 - 2010
ngữ văn 8
Câu 1: Đề tài của truyện ngắn “Tôi đi học” là:
Ngày khai trường
Mùa thu tựu trường
Trường Mĩ Lí
Kỷ niệm sâu sắc về ngày tựu trường đầu
tiên của “Tôi”
D
B
C
A
S
S
Đ
s
D
C
A
Bút kí
Tiểu thuyết
Truyện ngắn trữ tình
Tuỳ bút
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
“Tôi đi học” của Thanh Tịnh được viết theo thể loại nào ?
B

Tập làm văn -Tiết 4:
Tính thống nhất về chủ đề của văn bản
Thứ 5 ngày 29 tháng 8 năm 2009
I. Chủ đề của văn bản
Đề tài của văn bản(đối tượng)
V?n d? chớnh c?a van b?n (N?i dung)
Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
Nh?ng c?m xỳc h?i h?p, b? ng?.
Nh?ng k? ni?m dó theo su?t cu?c d?i.
K? ni?m sõu s?c ng�y d?u tiờn di h?c.
Tác giả đã nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình ? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì trong lòng tác giả?
Qua sơ đồ trên em hiểu thế nào là chủ đề của văn bản?
Ch? d? c?a van b?n
" Tụi di h?c".
Hãy phát biểu chủ đề của văn bản “ Tôi đi học”?
1
5
4
3
2
1.TRÊN ĐƯỜNG
Con đường
thay đổi
Hành vi trưởng
thành hơn
2. SÂN TRƯỜNG
Ngôi trường xinh
xắn oai nghiêm hơn
- Sợ hãi vẩn vơ
3. LỚP
Thấy xa mẹ,
nhớ nhà hơn
Tô đậm cảm giác trong sáng mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân
vật “Tôi” trong ngày tựu trường đầu tiên=> CHỦ ĐỀ
NHAN ĐỀ
Nhan đề tôi đi học
TỪ NGỮ
Then chèt
Lặp lại
CÂU
Các câu đều nhắc
đến kỷ niệm của buổi
tựu trường đầu tiên
BỐ CỤC
(Quan hệ giữa các phần
thßi gian , kh«ng gian )
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
I. Chủ đề của văn bản
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Nói lên những kỷ niệm của tác giả.
Câu1:
Căn cứ vào đâu em biết văn bản tôi đi học nói lên những kỷ niệm của tác giả về buổi tựu trường đầu tiên?
Nhan đề?
Từ ngữ?
- Nhan đề : “ Tôi đi học”.
- Các từ ngữ biểu thị ý nghĩa đi học lặp lại nhiều lần..
Câu 2: Tìm các câu đều nhắc đến kỷ niệm buổi tựu trường đầu tiên của nhân vật “Tôi” trong văn bản Tôi đi học?
+ Hôm nay tôi đi học.
+ Hàng năm cứ vào cuối thu… lòng tôi lại nao nức nhỮng kỷ niệm mơn man của buổi tựu trường.
+ Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy.
+ Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy nặng.
+ Tôi bặm tay ghì thật chặt, nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống đất…
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Câu 3:
Cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật tôi khi cùng mẹ trên đường đến trường đựơc thể hiện qua những từ ngữ chi tiết nào?
Cảm nhận về con đường:
+ Quen đi lại lắm lần  Thấy lạ, cảnh vật thay đổi
Thay đổi hành vi:

+ Không lội sông thả diều hay ra đồng nô đùa nữa
 Đi học, cố làm như một học trò thực sự.
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Câu 4:
Cảm nhận của tôi khi ở trên sân trường được diễn tả qua từ ngữ chi tiết nào nổi bật?
+ Cảm nhận về ngôi trường: Xinh xắn, oai nghiêm như đình làng…
+ Cảm giác bỡ ngỡ, lúng túng khi xếp hàng vào lớp: Nép bên người thân chỉ dám nhìn một nửa, bước nhẹ, muốn bay nhưng e sợ, thấy nặng nề, nức nở khóc.
Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ.
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Câu 5:
Tìm những chi tiết từ ngữ nêu bật cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “ Tôi” khi ngồi trong lớp học
Cảm thấy xa mẹ (trước đó: đi chơi cả ngày không thấy xa nhà, xa mẹ; nay mới bước vàp lớp đã thấy xa mẹ nhớ nhà).
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
Các chi tiết, các phương tiện ngôn từ trong văn bản mà các con vừa tìm được đều tập trung tô đậm cảm giác gì của nhân vật
“ tôi”?
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN

Chủ đề văn bản
Đối tượng của văn bản
Nhan d? van b?n
V?n d? ch? y?u c?a van b?n
Đề mục
M?i quan h? gi?a cỏc ph?n
Từ ngữ then chốt
Tớnh th?ng nh?t v? ch? d? c?a van b?n
Qua trò chơi trên hãy cho biết: thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản? Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó?
Ghi nhớ
*Ghi nhớ

- Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
Văn bản có tính thống nhất về chủ đề khi : chỉ biểu đạt chủ đề
đã xác định, không xa rời hay lạc sang chủ đề khác

- Tính thống nhất về chủ đề được thể hiện:
+ Nhan đề
+ Quan hệ giữa các phần trong văn bản
+ Các từ ngữ then chốt lặp lại.
II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
I. Chủ đề của văn bản
a. Đối tượng ( qua nhan đề : Rừng cọ quê tôi )
b. C¸c ®o¹n:
1. Giíi thiÖu rõng cä(ở sông Thao có rừng cọ trập trùng )
2. T¶ c©y cä ( thân cọ ….búp cọ …., lá cọ …..)
3. T¸c dông cña c©y cä( các nhà núp rừng cọ ..trường khuất rừng cọ
…cọ xoè ô )..
4. T×nh c¶m g¾n bã víi c©y cä:
Cha : làm chổi cọ
Mẹ : đựng hạt trong móm cọ
Chị :đan nón cọ…,
Chúng tôi : nhặt .. ăn hạt cọ
c¸c ý s¾p xÕp hîp lÝ kh«ng nªn thay ®æi


II. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN
I. Chủ đề của văn bản
III. LUYỆN TẬP
Cuộc sống quê tôi gắn với cây cọ
Bài tâp 1: Phân tích tính thống nhất về chủ đề của văn bản
(Rừng cọ quê tôi) (SGKtr 13)?
*Chủ đề : Ca ngợi rừng cọ quê tôi va bày tỏ tình cảm yêu quý rừng cọ của quê hương mình.

C
A
Văn chương làm cho những hiểu biết của ta về quê hương đất nước thêm phong phú sâu sắc.
Văn chương lấy ngôn từ làm phương tiện biểu hiện.
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Bài 2+3: Một bạn dự định viết một số ý sau cho bài văn chứng minh luận điểm : “ Văn chương làm cho tình yêu quê hương đất núơc trong ta thêm phong phú và sâu sắc “.Em hãy thảo luân nhóm và khoanh vào những ý nào em cho là lạc đề ?
Văn chương giúp ta yêu cuộc sống , yêu cái đẹp.
Văn chương nung nấu trong ta lòng căm thù bọn giặc cướp nước, bọn bán
nước và hun đúc ý chí quyết tâm hi sinh bảo vệ nền độc lập tự do của Tổ quốc .
Văn chương làm ta thêm tự hào về vẻ đẹp của quê hương đất nước ,
về truyền thống tôt đẹp của ông cha ta .
D
B
E
G
Cứ mỗi độ thu về, mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưói nón mẹ
lần đầu tiên đến trường, lòng tôi lại náo nức, rộn rã, xốn xang .
Mẹ nắm tay dẫn đến trường
Con đường đến trường trở nên lạ.
Sân trường rộng, ngôi trường cao hơn.
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Để phân tích dòng cảm xúc thiết tha , trong trẻo của nhân vật ‘’tôi ‘’ trong văn bản : Tôi đi học , có bạn dự định triển khia một số ý sau . Tìm và khoanh vào ý lạc chủ đề nếu có
Muốn thử cố gắng tự mang sách vở như một cậu học trò thực sự.
Ông đốc và thầy giáo trẻ trìu mến đón tiếp học trò .
Sợ hãi chơ vơ trong hàng người bước vào lớp.
D
C
B
A
H
E
Diễn đạt chưa đúng, đủ.
Diễn đạt chưa đúng, đủ.
A.Cứ mỗi độ thu về , mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưói nón mẹ lần đầu tiên đến trường , lòng tôi lại náo nức , rộn rã , xốn xang .

B. Cảm thấy con đường thường di lại lắm lần tự nhiên cũng thấy lạ, nhiều cảnh vật thay đổi .

C..Muốn thử cố gắng tự mang sách vở như một cậu học trò thực sự.
D. Cảm thấy ngôi trường qua lại nhiều lần cũng có biến đổi.

E. Ông đốc và thầy giáo trẻ trìu mến đón tiếp học trò .
Lựa chọn , điều chỉnh lại cho sát với yêu cầu đề tài ?


D?c l?i ghi nh?
V? nh� vi?t m?t do?n van v? c?m xỳc c?a em trong ng�y khai tru?ng .H?c thu?c ghi nh? .
Hướng dẫn học bài
Xin chân thành cảm ơn!
Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ, công tác tốt
Chúc các em chăm ngoan, học giỏi.