Bài 1. Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn

Đặt vấn đề
* Ở lớp 7 ta đã biết , Khi hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn càng lớn thì dòng điện chạy qua bóng đèn có cường độ càng lớn và đèn càng sáng.
* Vậy cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn điện có tỉ lệ với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó không?
SỰ PHỤ THUỘC CỦA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN
VÀO HIỆU ĐIỆN THẾ GIỮA HAI ĐẦU DÂY DẪN
Tiết 1 - Bài 1
1) Sơ đồ mạch điện:
I . THÍ NGHIỆM
a) Quan sát sơ đồ mạch điện , kể tên, nêu công dụng và cách mắc của từng bộ phận trong sơ đồ?
b) Chốt (+) của các dụng cụ đo điện có trong sơ đồ phải được mắc về phía điểm A hay điểm B
2) Tiến hành thí nghiệm
a) Mắc mạch điện theo sơ đồ hình vẽ
b) Đo cường độ dòng điện I tương ứng với mỗi hiệu điện thế U đặt vào hai đầu dây dẫn. Ghi lại các giá trị đo được vào bảng 1
0
0
1,5
0,8
0,6
0,4
0,2
6
4,5
3
BẢNG 1
C1:Từ kết quả thí nghiệm hãy cho biết mối quan hệ giữa cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó?
Khi hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn bằng không thì cường độ dòng điện qua dây dẫn cũng bằng không.
Khi hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn tăng thì cường độ dòng điện qua dây dẫn cũng tăng.
Khi hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn giảm thì cường độ dòng điện qua dây dẫn cũng giảm.
II. ĐỒ THỊ BIỂU DIỄN SỰ PHỤ THUỘC CỦA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀO HIỆU ĐIỆN THẾ
1) Dạng đồ thị
Khi U= 0V; I = 0A,
ta có điểm 0
Khi U= 1,5V; I = 0,3A ta có điểm B
Khi U= 3,0V; I = 0,6A ta có điểm C
Khi U= 4,5V; I = 0,9A ta có điểm D
Khi U= 6,0V; I = 1,2A ta có điểm E
C2: Dựa vào số liệu ở bảng 1 mà em thu được từ thí nghiệm, hãy vẽ đường biểu diễn mối quan hệ giữa I và U , nhận xét xem nó có phải là đường thẳng đi qua gốc toạ độ hay không?
2) Kết luận:
Hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn tăng (hoặc giảm) bao nhiêu lần thì cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó cũng tăng (hoặc giảm) bấy nhiêu lần
III. VẬN DỤNG
C3: Từ đồ thị hình 1.2 hãy xác định:
* Cường độ dòng điện qua dây dẫn khi hiệu điện thế là 2,5V ; 3,5V
* Xác định giá trị U,I ứng với một điểm M bất kì trên đồ thị đó.
*Trên trục hoành , ta tìm giá trị U = 2,5V. *Kẻ đường thẳng vuông góc với trục hoành, gặp đường biểu diễn ở đâu, thì từ điểm đó ta kẻ đường thẳng vuông góc với trục tung , gặp trục tung ở đâu thì đó là giá trị I cần tìm
* Tương tự……
C3:
M
2,5
0,5
3,5
0,7
C4:…… Hãy điền kết quả còn thiếu vào bảng 2 (giả sử phép đo của bạn có sai số không đáng kể)
0,125
4
5
0,3
C5: Trả lời câu hỏi nêu ra ở phần mở bài
* Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn điện tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn
* Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn là một đường thẳng đi từ gốc toạ độ( U = 0 ; I = 0)
GHI NHỚ BÀI
Có thể em chưa biết
Nhà vật lí học người Đức Georg Simon Ohm (G .S . Ôm 1789 - 1854) Tìm ra định luật nói về mối quan hệ giữa cường độ dòng điện vào hiệu điện thế và điện trở của dây (Định luật Ôm) khi còn là giáo viên dậy vật lí ở một tỉnh lẻ năm 1827 . Năm 1876 ; 49 năm sau khi công bố định luật của mình thì viện hàn lâm khoa học nước Anh đã thành lập 1 uỷ ban đặc biệt để kiểm tra định luật Ôm một cách chính xác . Cho tới TK XIX mới được công nhận trên toàn thế giới và được ứng dụng rộng rãi cho tới ngày nay…..
DẶN DÒ
Học thuộc ghi nhớ bài
Làm các bài tập từ 1.1 đến 1.4 SBT trang 4
Chuẩn bị bài học mới : Điện trở của dây dẫn - Định luật Ôm
Lưu ý Ngoài phụ thuộc vào hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây, cường độ dòng điện qua dây còn phụ thụôc vào đại lượng nào? và phụ thuộc ra sao?