Bài 1. Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh

Tiết4
Sử dụng một số biệp pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh.














Nhóm 1 : VB thuyết minh là gì?
Nhóm 2 : VB thuyết minh có đặc điểm gì?
Nhóm 3 :Các phương pháp thuyết minh thường dùng?
Tìm hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong VB
thuyết minh.
1. ễn t?p VB thuy?t minh.
Thảo luận nhóm:
- Là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm củng cố tri thức khách quan về đặc điểm , tính chất , nguyên nhân,.... của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên , xã hội
- Đặc điểm : Củng cố tri thức khách quan về những sự vật , hiện tượng.
Phương pháp : Định nghĩa , phân loại , nêu ví dụ , liệt kê, số liệu . so sánh.


2. Viết VB thuyết minh có sử dụng một số biệp pháp thuyết minh.
a. Đọc VB trong SGK trang 12
b. Thảo luận trả lời các câu hỏi:
N1: Bài văn thuyết minh vấn đề gì?Văn bản ấy có cung cấp vấn đề tri thức đối tượng không?
N 2: Vb có cung cấp tri thức khách quan về đối tượng không ? Đó là tri thức nào?
N3 : Vb đã dùng phương pháp thuyết minh nào là chủ yếu?
N4 :Ngoài ra để cho Vb sinh động tg đã dùng BPNT nào?
- Bài văn thuyết minh (đối tượng ) : Sự kì lạ của Hạ Long.
-> Đối tượng thuyết minh rất trừu tượng, người viết ngoài việc thuyết minh về đối tượng còn phải truyền được cảm xúc và sự thích thú tới người đọc.
- VB cung cấp cho chúng ta những hiểu biết về vẻ đẹp của một di sản VH thế giới . Để khám phá ra vẻ đẹp và sự kì lạ này người thưởng thức phải có sự tinh tế, lịch lãm.
- Phương pháp thuyết minh : Giải thích, nêu định nghĩa, liệt kê,nêu số liệu ...


Để VB thêm sinh động tg đã dùng các biệp pháp nghệ thuật : Miêu tả
so sánh , nhân hóa , liên tưởng , tưởng tượng...
+ Miêu tả sinh động : " Chính nước.... có tâm hồn ".
+ Giải thích vai trò của nước : Nước tạo nên sự di chuyển , di chuyển theo mọi cách.
+ Nêu lên triết lý : Trên thế gian này chẳng có gì là vô tri cả cho đến cả Đá.
- Sự kì lạ : Đá - Nước Hạ Long đem đến cho du khách cảm giác thú vị : du khách có thể thả cho thuyền nổi trôi, hoặc buông theo dòng, hoặc trèo nhẹ, hoặc lướt nhanh, lúc nhanh , lúc dừng.
Trong lúc dạo chơi, du khách có cảm giác hình thù các đảo đang biến đổi ,kết hợp với ánh sáng, góc nhìn,...các đảo đá Hạ Long biến thành một thế giới có hồn, một thập loại chúng sinh động.
+ Tưởng tượng những cuộc dạo chơi : "Nước tạo....sắc".
+ Khơi gợi cảm giác có thể có :đột nhiên, bỗng, bỗng nhiên, hoá thân -> Dùng phép nhân hoá để tả các đảo đá (gọi chúng là thập loại chúng sinh, là thế giới người, bọn người bằng đá hối hả trở về.....). Tuỳ theo góc độ di chuyển của khách, theo hương ánh sáng rọi vào đá, mà thiên nhiên tạo nên thế giới sống động, biến hoá đến lạ lùng.
-> Tác dụng: Giới thiệu vịnh Hạ Long không chỉ đá và nước mà là một thế giới sống có hồn->là một bài thơ văn xuôi mời gọi du khách đến với Hạ Long.


3 . Kết luận: :
Muốn VB thuyết minh thêm sinh động người dùng cách nào?
Để VB thuyết minh thêm sinh động người dùng một số biệp pháp nghệ thuật : Kể chuyện, tự thuật, ẩn dụ , so sánh , nhân hóa, hoặc hò vè , diễn ca...
Em hãy cho biết tác dụng của việc dùng các biệp nghệ thuật trong VB thuyết minh?
Tác dụng :Góp phần làm nổi bật đặc điểm của đối tượng thuyết minh và gây hứng thú cho người đọc


II. Luyện tập :
Bµi tËp1
a, Bài văn có tính chất thuyết minh vì đã củng cố cho người đọc những tri thức khách quan về loài ruồi.
- Tính chất ấy thể hiện ở các điểm : tính chất chung về họ, giống, loài, về các tập tính sinh sống, sinh đẻ, đặc điểm cơ thể, củng cố các kiến thức chung đáng tin cậy về loài ruồi, thức tỉnh ý thức giữ vệ sinh, phòng bệnh, ý thức diệt ruồi.
- Những phương pháp thuyết minh được sử dụng:
+ Định nghĩa: thuộc họ côn trùng...
+ Phân loại: các loại ruồi .
+ Số liệu : Số vi khuẩn, số lượng sinh sản của một cặp ruồi ...
+ Liệt kê : mắt lưới, chân tiết ra chất dính....
b, Bài thuyết minh này có một số nét đặc biệt sau :
- Về hình thức : giống như văn bản tường thuật một phiên toà.
- Về nội dung : giống như một câu chuyện kể về loài ruồi.
- Tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật : kể chuyện, miêu tả, nhân hoá.....
c, Tác dụng biện pháp nghệ thuật làm cho văn bản trở nên sinh động , hấp dẫn, thú vị , gây hứng thú cho người đọc , làm nổi bật nội dung
1 -Nắm vững nội dung bài học.
- Học thuộc ghi nhớ .
- Làm các bài tập còn lại.
2 - Chuẩn bị bài : Luyện tập
Hướng dẫn học bài


xin chân thành cảm ơn
các thầy cô và các em học sinh
đã chú ý lắng nghe !