Bài 1. Nhận biết ánh sáng - Nguồn sáng và vật sáng

1
Chương 1: QUANG HỌC
TIẾT 1: NHẬN BIẾT ÁNH SÁNG –
NGUỒN SÁNG VÀ VẬT SÁNG
2
Tiết 1: Nhận biết ánh sáng- nguồn sáng và vật sáng.
I. Nhận biết ánh sáng:
Quan sát và thí nghiệm
Từ những thí nghiệm hoặc quan sát hàng ngày sau đây, trường hợp nào mắt ta
nhận biết ánh sáng?
1. Ban đêm đứng trong phòng có cửa gỗ đóng kín, không bật đèn, mở mắt.
Mắt không nhận biết được ánh sáng.
2. Ban đêm đứng trong phòng đóng kín cửa, bật đèn, mở mắt.
Mắt nhận biết được ánh sáng.
3. Ban ngày, đứng ngoài trời, mở mắt.
Mắt nhận biết được ánh sáng.
4. Ban ngày, đứng ngoài trời, mở mắt, lấy tay che kín mắt.
Mắt không nhận biết được ánh sáng.
3
Trả lời C1:
Trong những trường hợp mắt ta nhận biết được ánh sáng, có điều kiện giống nhau là có ánh sáng truyền vào mắt.
C1: Trong những trường hợp mắt ta nhận biết được ánh sáng, có điều kiện gì
giống nhau?
Mắt ta nhận biết được ánh sáng khi có truyền vào mắt ta
ánh sáng
4
II. Nhìn thấy một vật:
Thí nghiệm
C2: Hãy nhìn hình 1.2a. mảnh giấy trắng dán trên thành màu đen bên trong hộp
kín. Trường hợp nào dưới đây ta nhìn thấy mảnh giấy trắng:
a) Đèn sáng (hình 1.2a)
b) Đèn tắt (hình 1.2b)
Tại sao lại nhìn thấy?
Trả lời C2
Trường hợp a đèn sáng
Đó là vì đèn chiếu sáng mảnh giấy rồi mảnh giấy hắt lại ánh sáng, cuối cùng ánh sáng truyền vào mắt ta. Vậy ta nhìn thấy mảnh giấy trắng vì có ánh sáng từ mảnh giấy truyền vào mắt ta.
Kết luận
Ta nhìn thấy mọi vật khi có từ vật đó truyền vào mắt ta.
ánh sáng
5
III. Nguồn sáng và vật sáng:
C3: Trong các thí nghiệm ở hình 1.2a và 1.3 ta nhìn thấy mảnh giấy trắng và
dây tóc bóng đèn đang phát sáng vì từ hai vật đó đều có ánh sáng truyền đến
mắt ta. Vật nào tự nó phát sáng, vật nào hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu tới?
Dây tóc bóng đèn tự phát ra ánh sáng.
Tờ giấy trắng hắt lại ánh sáng do bóng đèn chiếu tới.
Kết luận:
Dây tóc bóng đèn tự nó ánh sáng gọi là nguồn sáng.
phát ra
Dây tóc bóng đèn phát ra ánh sáng và mảnh giấy trắng ánh sáng
từ vật khác chiếu vào nó gọi chung là vật sáng.
hắt lại
6
Vậy:
Nguồn sáng là vật tự nó phát ra ánh sáng. Vật sáng gồm nguồn sáng và những
vật hắt lại ánh sáng chiếu vào nó.
IV. Vận dụng:
C4: Trong cuộc tranh luận ở đầu bài, bạn nào đúng? Vì sao?
Trả lời:
Bạn Thanh đúng. Vì tuy đèn có bật sáng nhưng không chiếu thẳng vào
mắt ta, không có ánh sáng từ đèn truyền vào mắt ta nên ta không nhìn thấy.
C5: Trong thí nghiệm hình 1.1 nếu ta thắp một nắm hương để cho khói bay lên
ở phía dưới đèn pin, ta sẽ nhìn thấy một vệt sáng từ đèn phát ra xuyên qua khói.
Giải thích tại sao? Biết khói gồm những hạt nhỏ li ti bay lơ lững.
Trả lời:
Khói gồm nhiều hạt nhỏ li ti, các hạt khói được đèn chiếu sáng trở thành vật
sáng . Các vật sáng nhỏ li ti xếp gần nhau tạo thành một vệt sáng mà ta nhìn
thấy được
7
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC.
BÀI VỪA HỌC
Học thuộc bài cũ, kết hợp với SGK
Hoàn thành các bài tập 1.1 đến 1.5 sách BTVL7 trang 3
2.BÀI SẮP HỌC: “Tiết 2: Sự truyền ánh sáng”
Tìm hiểu dụng cụ và cách tiến hành làm các thí nghiệm trong các hình 2.1, 2.2, 2.3, 2.4, 2.5 sách giáo khoa.