Bài 1. Nhận biết ánh sáng - Nguồn sáng và vật sáng

QUANG HọC

Khi nào ta nhận biết được ánh sáng ?
Khi nào ta nhìn thấy một vật ?
ánh sáng truyền đi theo đường nào ?
ánh sáng gặp gương phẳng đổi hướng như thế nào ?
ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng có tính chất gì ?
ảnh nhìn thấy được trong gương cầu lồi hay gương cầu lõm có giống như ảnh trong gương phẳng không?

Thanh đố Hải : Đặt một cái đèn pin nằm ngang trước mắt sao cho không nhìn thấy bóng đèn . Bấm công tắc bật đèn pin , mắt ta có nhìn thấy ánh sáng trực tiếp từ đèn phát ra không ? Vì sao ? (hình1.1 SGK ).
-Hải : Tất nhiên là nhìn thấy vì đèn pin đã bật sáng .
-Thanh cãi : Đèn không chiếu thẳng vào mắt làm sao mà nhìn thấy được .
Bạn nào đúng ?
Bài 1 NHậN BIếT áNH SáNG
NGUồN SáNG Và VậT SáNG


I - Nhận biết ánh sáng
Quan sát và thí nghiệm:
Từ những thí nghiệm hoặc quan sát hàng ngày sau đây , trường hợp nào mắt ta nhận biết được có ánh sáng ?
Ban đêm , đứng trong phòng có cửa gỗ đóng kín , không bật đèn , mở mắt.
Ban đêm ,đứng trong phòng đóng kín cửa , mở mắt , bật đèn .
Ban ngày , đứng ngoài trời, mở mắt.
Ban ngày, đứng ngoài trời, mở mắt, lấy tay che kín mắt
C1/SGK
Trong những trường hợp mắt ta nhận biết được ánh sáng, có điều kiện gì giống nhau?

Đáp án: Trường hợp 2 và 3 có điều kiện giống nhau:
Có ánh sáng và mở mắt nên ánh sáng lọt vào mắt.

Kết luận: Mắt ta nhận biết được ánh sáng khi có ..................... truyền vào mắt ta. ?
ánh sáng
II.Nhìn thấy một vật
Thí nghiệm:
C2/SGK
Trường hợp nào ta nhìn thấy mảnh giấy trắng:
a) Đèn sáng H1.2a
b) Đèn tắt H1.2b
Vì sao lại nhìn thấy?

Đáp án: a) Đèn sáng : có nhìn thấy
b) Đèn tắt : không nhìn thấy
Kết luận : ?
Ta nhìn thấy một vật khi có .................................truyền vào mắt ta .
ánh sáng từ vật đó
III -Nguồn sáng và vật sáng
C3/SGK
Trong các thí nghiệm ở hình 1.2a và 1.3 (sgk) ta nhìn thấy mảnh giấy trắng và dây tóc bóng đèn phát sáng vì từ hai vật đó đều có ánh sáng đến mắt ta. Vật nào tự phát ra ánh sáng, vật nào hắt lại ánh sáng do vật khác chiếu tới?
Kết luận: ?
Dây tóc bóng đèn tự nó ............ ánh sáng gọi là nguồn sáng.
Dây tóc bóng đèn phát sáng và mảnh giấy trắng .............. ánh sáng từ vật khác chiếu vào nó gọi chung là vật sáng.
phát ra
hắt lại

- Ta nhận biết được ánh sáng khi ............................................................
- Ta nhìn thấy một vật khi ......................................................................
- Nguồn sáng là vật tự nó........................................................................
- Vật sáng gồm .......................................................................................


IV - Vận dụng
C4/SGK
Trong cuộc tranh luận được nêu ở phần mở bài , bạn nào đúng ? Vì sao ?
C5/SGK
Trong thí nghiệm ở hình 1.1, nếu ta thắp một nắm hương để cho khói bay lên ở phía trước đèn pin, ta sẽ nhìn thấy một vệt sáng từ đèn phát ra xuyên qua khói.
Giải thích vì sao? Biết rằng khói gồm các hạt nhỏ li ti bay lơ lửng.
có ánh sáng truyền vào mắt ta
có ánh sáng truyền từ vật đó vào mắt ta
phát ra ánh sáng
nguồn sáng và những vật hắt lại ánh sáng chiếu vào nó
V - Hướng dẫn về nhà:
- Học thuộc phần ghi nhớ.
- Làm bài tập 1.1 đến 1.5 (Tr.3 - SBT).


1.1/SBT
Vì sao ta nhìn thấy một vật? Câu trả lời nào dưới đây đúng?
A. Vì ta mở mắt hướng về phía vật;
B. Vì mắt ta phát ra các tia sáng chiếu lên vật;
C. Vì ánh sáng từ vật truyền vào mắt ta;
D. Vì vật được chiếu sáng.
1.2/SBT
Hãy chỉ ra vật nào dưới đây không phải nguồn sáng?
A. Ngọn nến đang cháy;
B. Vỏ chai sáng chói dưới ánh mặt trời;
C. Mặt trời;
D. Đèn ống đang sáng.