Bài 1. Chuyển động cơ học

Tiết 1 - BAØI 1 : CHUYEÅN ÑOÄNG CÔ HOÏC
Mặt Trời mọc ở đằng Đông, lặn ở đằng Tây.
Tây
Đông
Như vậy có phải là Mặt Trời chuyển động còn Trái Đất đứng yên không?
C1: Làm thế nào để nhận biết một ô tô trên đường, một chiếc thuyền trên sông,một đám mây trên trời…..đang chuyển động?
I. Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên?
TL: Cĩ nhi?u c�ch kh�c nhau, cĩ th? so s�nh v? trí c?a ơ tơ, thuy?n,
d�m m�y v?i v?t n�o dĩ d?ng y�n b�n d?ng, b? sơng.
I/ Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên?
*Trong vật lý học, để biết một vật chuyển động hay đứng yên người ta dựa
vào vị trí của vật đó so với vật khác được chọn làm mốc (vật mốc).
*Người ta thường chọn Trái Đất và những vật gắn liền với Trái Đất làm vật
mốc.
? Khi v? trí c?a v?t so v?i v?t m?c thay d?i theo th?i gian thì v?t chuy?n d?ng
so v?i v?t m?c. Chuy?n d?ng n�y g?i l� chuy?n d?ng co h?c.
(g?i t?t l� chuy?n d?ng)
C2: Hãy tìm ví dụ về chuyển động cơ học trong đó chỉ rõ vật được chọn làm mốc.
C3: Khi nào một vật được coi là đứng yên? Hãy tìm ví dụ về vật đứng yên, trong đó chỉ rõ vật được chọn làm mốc.
TL:  -Khi vật không thay đổi vị trí đối với một vật khác được chọn
làm mốc thì vật đó được cọi là đứng yên.
Ví dụ: Người ngồi trên thuyền đang trôi theo dòng nước, ta thấy vị trí của người ở trên thuyền không đổi nên so với thuyền thì người ở trạng thái đứng yên.
II / Tính tương đối của chuyển động và đứng yên
? -Khi v? trí c?a v?t so v?i v?t m?c thay d?i theo th?i gian thì v?t chuy?n d?ng
so v?i v?t m?c. Chuy?n d?ng n�y g?i l� chuy?n d?ng co h?c.
(g?i t?t l� chuy?n d?ng)
 -Khi vật không thay đổi vị trí đối với một vật khác được chọn
làm mốc thì được gọi là đứng yên.
Tiết 1 - BÀI 1 : CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC
I/ Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên?
TLC4: So với nhà ga thì hành khách đang chuyển động vì vị trí của người này thay đổi so với nhà ga.
C4: So với nhà ga thì hành khách chuyển động hay đứng yên? Tại sao?
Hành khách ngồi trên một toa tàu đang rời khỏi nhà ga.
II / Tính tương đối của chuyển động và đứng yên
TLC5: So với toa tàu người hành khách là đứng yên vì vị trí của hành khách đối với toa tàu không đổi.
C5: So với toa tàu thì hành khách chuyển động hay đứng yên? Tại sao?
Một vật có thể là chuyển động………………….. nhưng lại là ………………… đối với vật khác.
ñoái vôùi vaät khaùc
C6: Tìm từ thích hợp cho các chỗ trống của câu nhận xét sau đây:
đối với vật này
đứng yên
C7: Hãy tìm ví dụ minh họa cho nhận xét trên.
Ví dụ : Hành khách chuyển động so với nhà ga nhưng đứng yên so với tàu.
Kết luận: Chuyển động hay đứng yên chỉ có tính tương đối.
C8: Mặt trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây. Như vậy có phải Mặt trời chuyển động còn Trái đất đứng yên không?
Mặt trời thay đổi vị trí so với điểm mốc gắn với Trái Đất,vì vậy có thể coi Mặt trời chuyển động khi lấy Trái Đất là vật mốc.
Trả lời
Tây
Đông
Hãy cho biết dạng chuyển động của một số vật sau:
Máy bay
Đầu kim dây đồng hồ
Chuyển động thẳng
Chuyển động tròn
C9 : Tìm thêm ví dụ về chuyển động thẳng, chuyển động cong, chuyển động tròn thường gặp trong đời sống?
Quả bóng bàn
Chuyển động cong
Trái Đất quay quanh mặt trời
C10 : Mỗi vật trong hình 1.4 chuyển động so với vật nào,đứng yên so với vật nào?
Chuyển động
Đứng yên
Đứng yên
Chuyển động
Chuyển động
Đứng yên
Chuyển động
Chuyển động
Chuyển động
Đứng yên
Chuyển động
Chuyển động
C11: Có người nói: “Khi khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đổi thì vật đứng yên so với vật mốc”. Theo em, nói như thế có phải lúc nào cũng đúng không? Hãy tìm ví dụ minh họa cho lập luận của mình.
Trả lời: Khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đổi thì vật đứng yên, nói như vậy không phải lúc nào cũng đúng. Có trường hợp sai, ví dụ như vật chuyển động tròn quanh vật mốc, khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đổi nhưng vật chuyển động.
Có thể em chưa biết
Quỹ đạo chuyển động của đầu van xe đạp: vừa chuyển động cong so với trục bánh xe vừa cùng với xe đạp chuyển động thẳng trên đường.
:

ChuyÓn ®éng c¬ häc lµ :
Sự thay đổi khoảng cách của vật chuyển động so với vật mốc.
Sự thay đổi vận tốc của vật.
Sự thay đổi vị trí của vật so với vật mốc.
Sự thay đổi phương, chiều của vật.
Bài tập củng cố
Bài tập củng cố
Bài 1: (1.2 SBTVL8)
Người lái đò đang ngồi yên trên chiếc thuyền thả trôi theo dòng nước. Câu mô tả nào sau đây là đúng?
Người lái đò đứng yên so với dòng nước
Người lái đò chuyển động so với dòng nước
Người lái đò đứng yên so với bờ sông.
Người lái đò chuyển động so với chiếc thuyền.
Quỹ đạo chuyển động của một vật là :
Đường mà vật chuyển động vạch ra trong không gian.
Đường thẳng mà vật chuyển động vạch ra trong không gian.
Đường tròn mà vật chuyển động vạch ra trong không gian.
Đường cong mà vật chuyển động vạch ra trong không gian.
Bài tập củng cố
Dặn dò
Học bài và làm lại các câu C1C11 vào vở bài tập.
Làm các bài tập 1.11.16 trong sách BTVL8.
Tìm thêm các ví dụ và các dạng chuyển động.
Chuẩn bị bài “ Vận tốc“