Bài 1. Chuyển động cơ học

CHUYÊN ĐỀ
THÁNG 08-2014
MÔN VẬT LÝ 8
TIẾT 1- CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC
Giáo viên: Phạm Thị Hải
Tæ KHTN-THCS An Th¾ng
Vừa to vừa nặng hơn kim
Thế mà tàu nổi, kim chìm tại sao ?
CHƯƠNG I : CƠ HỌC
Chuyển động là gì, đứng yên là gì ?
Thế nào là chuyển động đều, chuyển động không đều ?
Lực có quan hệ với vận tốc như thế nào ?
Quán tính là gì ?
A�p suất là gì ? A�p suất gây ra bởi chất rắn, chất lỏng, áp suất khí quyển có gì khác nhau ?
Lực đẩy Acsimét là gì ? Khi nào thì vật nổi, khi nào thì vật chìm ?
Công cơ học là gì ?
Công suất đặc trưng cho tính chất nào của việc thực hiện công ?
Cơ năng, động năng, thế năng là gì ?
Thế nào là bảo toàn hóa cơ năng ?
???
Mặt Trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây. Như vậy có phải là Mặt Trời chuyển động còn Trái Đất đứng yên không ?
Bài này sẽ giúp các em trả lời câu hỏi trên.
C1 : Làm thế nào để nhận biết một ôtô trên đường, một chiếc thuyền trên sông, một đám mây trên trời . đang chuyển động hay đứng yên ?
So sánh vị trí của ôtô, thuyền, đám mây với một vật nào đó đứng yên bên đường, bên sông (g?i l� v?t m?c).
Khi vị trí của vật so với vật mốc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc. Chuyển động này gọi là chuyển động cơ học (gọi tắt là chuyển động)
A
B
C3: Khi nào một vật được coi là đứng yên ?
Vật không thay đổi vị trí đối với một vật khác chọn làm mốc thì được coi là đứng yên.
? Hãy tìm ví dụ về vật đứng yên, v?t chuy?n d?ng, trong đó chỉ rõ vật được chọn làm mốc.
Ví dụ: Mét ng­êi ®øng quan s¸t « t« trªn ®­êng, vÞ trÝ gi÷a « t« vµ ng­êi ®ã thay ®æi, nh­ vËy « t« ®ang chuyÓn ®éng so víi ng­êi ®ã (chän lµm vËt mèc). Nh­ng vÞ trÝ cña ng­êi ®ã víi ng«i nhµ bªn ®­êng kh«ng thay ®æi, ng­êi ®ã l¹i lµ ®øng yªn so víi ng«i nhµ (chän lµm vËt mèc).
C6 : Hãy dựa vào câu trả lời trên để tìm từ thích hợp cho các chỗ trống của câu nhận xét sau đây :

Một vật có thể là chuyển động ............... nhưng lại là ..................... đối với vật khác.
C4 : So với nhà ga thì hành khách chuyển động hay đứng yên ? Tại sao ?
C5 : So với toa tàu thì hành khách chuyển động hay đứng yên ? Tại sao ?
đối với vật này
đứng yên
? Chuyển động hay đứng yên có tính tương đối.
C7: Hãy tìm ví dụ để minh h?a cho nhận xét trên.
C8: Hãy trả lời câu hỏi nêu ra ở đầu bài.
Mặt Trời thay đổi vị trí so với một điểm mốc gắn với Trái Đất, vì vậy có thể coi Mặt Trời chuyển động khi lấy mốc là Trái Đất
C10: Mỗi vật trong hình 1.4 chuyển động so với vật nào, đứng yên so với vật nào ?
C10 :
chuyển động
chuyển động
chuyển động
chuyển động
chuyển động
chuyển động
đứng yên
đứng yên
đứng yên
đứng yên
chuyển động
chuyển động
Một số chuyển động thường gặp:
C11: Có người nói : " Khi khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đổi thì vật đứng yên so với vật mốc ". Theo em, nói như thế có phải lúc nào cũng đúng không ? Hãy tìm ví dụ minh hoạ cho lập luận của mình.
Khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đổi thì vật đứng yên, nói như vậy không phải lúc nào cũng đúng. Có trường hợp sai, ví dụ như vật chuyển động tròn quanh vật mốc
A
A
Có thể em chưa biết
Quỹ đạo chuyển động của đầu van xe đạp: vừa chuyển động trịn so với trục bánh xe vừa cùng với xe đạp chuyển động thẳng trên đường.
Bài tâp củng cố :
Bài 1: (1.2 SBTVL8)
Người lái đò đang ngồi yên trên chiếc thuyền thả trôi theo dòng nước. Trong các mô tả sau đây, câu nào đúng:
Người lái đò đứng yên so với dòng nước.
Người lái đò chuyển động so với dòng nước.
Người lái đò đứng yên so với bờ sông.
Người lái đò chuyển động so với chiếc thuyền.
Bài 2: (1.6 Sách THVL8)
Chuyển động hay đứng yên có tính tương đối vì một vật có thể:
Đứng yên hay chuyển động tuỳ lực tác dụng.
Đứng yên hay chuyển động tuỳ lúc tuỳ nơi.
Đứng yên so với vật này, chuyển động so với vật khác.
Có cả 3 đặc điểm nêu ở a,b,c.
Bài 3:
Cho biết các phát biểu sau là đúng hay sai :
Trái Đất chuyển động so với Mặt Trời thì Mặt Trời cũng chuyển động so với Trái Đất.
Một vật chuyển động có thể có quỹ đạo thẳng so với vật mốc này, có quỹ đạo cong so với vật mốc khác.
Người ngồi trên thuyền thả trôi theo dòng nước thì người ấy đứng yên so với dòng nước.
Đúng
Đúng
Đúng
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
Học bài, làm BTVN C9 / tr6_SGK và 1.1  1.6 SBT.
Tiết sau: xem trước bài “ Vận tốc” ở nhà.