Bài 1. Các phương châm hội thoại

Bạn sẽ làm gì
để cuộc sống tốt đẹp hơn ?
Xây một ngôi nhà… ?
Vun đắp gia đình hạnh phúc…?
Theo đuổi những ước mơ
Thành người nổi tiếng…
Cũng có thể chỉ là những điều bình dị.
Lúc ở bên một người bạn thân…
Hay khi đông vui náo nhiệt…
Mọi lúc, mọi nơi
Ngôn ngữ giao tiếp sẽ giúp ta đạt được điều mong muốn.
I/ Phương châm về lượng
1. Ví dụ : 1,2 ( SGK – T8,T9 )
Ví dụ 1 : Đọc đoạn đối thoại sau :

An : - Cậu có biết bơi không ?
Ba : - Biết chứ, thậm chí còn bơi giỏi nữa.
An : - Cậu học bơi ở đâu vậy ?
Ba : - Dĩ nhiên là ở dưới nước chứ còn ở đâu.

? Khi An hỏi “học bơi ở đâu” ý muốn hỏi điều gì ? Ba trả lời“ở dưới nước” thì câu trả lời có đáp ứng điều mà An cần biết không ?
I/ phương châm về lượng
1.Ví dụ : 1,2 ( T8,T9 )

? Qua cuộc hội thoại ở ví dụ 1, em rút
ra nhận xét gì về giao tiếp ?
2. Nhận xét :
- Khi giao tiếp, câu nói phải có nội dung đúng với yêu cầu của giao tiếp.
?. Quan sát bức tranh dân gian, bức tranh gợi cho em nhớ tới truyện
dân gian nào ?
?. Hãy kể lại truyện cười Lợn cưới áo mới ?
? Vì sao truyện này lại gây cười ? Theo em, anh có lợn cưới và anh có áo mới phải hỏi và trả lời như thế nào ?
I/ Phương châm về lượng
1. Ví dụ : 1,2 ( T8,T9 )
2. Nhận xét :
- Khi giao tiếp, câu nói phải có ND đúng
với yêu cầu của giao tiếp .
- Trong giao tiếp, hỏi và đáp phải đúng yêu cầu của giao tiếp, nói không thiếu, không thừa.
? Từ câu chuyện cười ở VD2,
Trong giao tiếp cần phải tuân
thủ yêu cầu gì ?
Hãy tìm vài ví dụ trong thực tế về sự giao tiếp không hiệu quả ?

BÀI TẬP
I/ Phương châm về lượng
1. Ví dụ : 1,2 ( SGK T8,T9 )
2. Nhận xét : - Khi giao tiếp, câu nói phải có nội dung đúng với yêu cầu của giao tiếp.
- Trong giao tiếp, hỏi và đáp phải đúng yêu cầu của giao tiếp không thiếu, không thừa.
Qua 2 ví dụ tìm hiểu, em hãy
cho biết nội dung lời nói khi
giao tiếp phải đạt yêu cầu gì ?
3. Bài học : Ghi nhớ 1 ( SGK T9 )
BÀI TẬP NHANH ( Theo nhóm )
1.Những câu sau đã vi phạm phương châm về lượng,hãy chỉ các lỗi đó ?
a/ Trâu là một loài gia súc nuôi ở nhà.
b/ Bồ câu là loài chim có hai cánh.
II/ Phương châm về chất

1. Ví dụ : Truyện cười Quả bí khổng lồ

2. Nhận xét : - Trong giao tiếp :
+ không nên nói những điều mà mình
không tin là đúng sự thật .

-
?.Truyện cười này phê phán điều gì ?
?.Như vậy trong giao tiếp có điều gì cần tránh ?
? Nếu không biết chắc là 1 tuần nữa, lớp sẽ tổ chưc đi tham quan thì em có thông báo: Tuần sau lớp sẽ đi tham quan với các bạn không ?
+ Đừng nói những điều mà mình không có bằng chứng xác thực.
?.Vậy trong giao tiếp còn điều gì cần tránh nữa ?
2. Nhận xét :
Bài tập thảo luận :
Bạn A, hôm nay nghỉ học. Không biết vì lí do gì .
Thầy giáo hỏi : Vì sao bạn A nghỉ học ?
Nếu không biết chắc chắn lí do của A, thì các em sẽ trả lời thầy như thế nào ?
- Thưa cô,hình như bạn ấy bị ốm .
- Thưa cô, em nghĩ là bạn ấy bị ốm.
- Thưa cô, có lẽ là bạn ấy bị ốm.
?. Từ ví dụ và những bài tập trên, em hãy cho biết thế nào là phương châm về chất ?
I/ Phương châm về lượng
1. Ví dụ : 1,2 ( SGK – T8 )
2. Nhận xét :
3. Bài học : Ghi nhớ 1 ( SGK – T9 )
II/ Phương châm về chất
1. Ví dụ : Truyện cười quả bí khổng lồ ( SGK – T9 ).
2.. Nhận xét :
3. Bài học : Ghi nhớ 2 ( SGK – T10 ).
? Từ phần tìm hiểu trên, cho ta thấy khi nói phải tuân thủ những phương châm hội thoại nào ?
Ghi nhớ :
Phương châm về lượng : Khi giao tiếp, cần nói có ND; nội dung của lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu của cuộc giao tiếp, không thiếu, không thừa .
2. Phương châm về chất : Khi giao tiếp, đừng nói những điều mà mình không tin là đúng hay không có bằng chứng xác thực
NẾU BẠN MUỐN THÀNH CÔNG TRONG GIAO TIẾP
Hãy nắm chắc bí quyết của giao tiếp: PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI.
Hãy bắt đầu từ việc nói đúng, nói đủ lượng thông tin cần thiết với người đối thoại.
Lời kết :
Và trong giao tiếp ta còn cần điều gì nữa nhỉ…?
Hãy suy nghĩ và trả lời vào tiết sau nhé !
CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG !
CHÀO TẠM BIỆT – HẸN GẶP LẠI !