Bài 1. Các phương châm hội thoại

Nhiệt liệt chào mừng
Các thầy cô giáo và các em học sinh
Tiết 3
Các phương châm hội thoại

I – Phương châm về lượng
1 . Đọc đoạn đối thoại sau và trả lời câu hỏi:
An : - Cậu có biết bơi không ?
Ba : - Biết chứ , thậm chí còn bơi giỏi nữa.
An : - Cậu học bơi ở đâu vậy ?
Ba : - Dĩ nhiên là ở dưới nước chứ còn ở đâu.
Khi An hỏi “ học bơi ở đâu” mà Ba trả lời “ở dưới nước” thì câu trả lời có đáp ứng điều An muốn biết không ? Cần trả lời như thế nào ?
=> Bài học gì về giao tiếp?
Câu trả lời:
Câu trả lời của Ba không đáp ứng yêu cầu của An . Mục đích hỏi của An là muốn biết địa điểm học bơi . Vì vậy , Ba phải trả lời :tớ đi học bơi ở câu lạc bộ thành phố.
Bài học : trong khi giao tiếp thì câu nói phải có nội dung đúng với yêu cầu giao tiếp. Cần phải nói đủ, không thừa , không thiếu.
2. Đọc truyện cười sau và trả lời câu hỏi (SGK/9)
Câu hỏi thảo luận:
+ Vì sao truyện này lại gây cười ?
+ Lẽ ra anh có “lợn cưới” và anh có “áo mới” phải hỏi và trả lời thế nào để người nghe đủ biết được điều cần hỏi và cần trả lời ?
+ Như vậy cần yêu cầu gì khi giao tiếp ?
Chi tiết gây cười : Các nhân vật nói nhiều hơn những gì cần nói.
Chỉ cần nói :
+ Bác có thấy con lợn nào chạy qua đây không ?
+ Tôi chẳng thấy con lợn nào chạy qua đây cả .


=> Nội dung của lời nói phải đáp ứng nhu cầu trong giao tiếp , không thừa , không thiếu.
Câu trả lời :
Ghi nhớ
Khi giao tiếp , cần nói cho có nội dung ; nội dung của lời nói phải đáp ứng đúng yêu cầu của cuộc giao tiếp , không thiếu , không thừa.
II, Phương châm về lượng
Đọc truyện cười sau và trả lời câu hỏi:
Qủa bí khổng lồ
Hai anh chàng đi qua một khu rừng trồng bí. Một anh thấy quả bí to , kêu lên: - Chà , quả bí kia to thật !
Anh bạn tính hau khoác, cười mà bảo rằng : - Thế đã lấy gì làm to . Tôi đã từng thấy những quả bí to to hơn nhiều. Có một lần , tôi tận mắt trong thấy một quả bí to bằng cả cái nhà đằng kia kìa.
Anh kia nói ngay:
- Thế thì đã lấy gì làm lạ. Tôi còn nhớ, một bận tôi trông thấy một cái nồi đồng to bằng cả cái đình làng ta.
Anh nói khoác ngạc nhiên hỏi :- Cái nồi ấy dùng để làm gì mà to vậy ?
Anh kia giải thích :
- Cái nồi ấy dùng để luộc quả bí anh vừa nói ấy mà .
Anh nói khoác biết bạn chế nhạo mình bèn nói lảng sang chuyện khác.
Hãy suy nghĩ và trả lời câu hỏi sau:
Truyện cười này phê phán điều gì ? Như vậy trong giao tiếp có điều gì cần tránh ?
Trả lời :
- Chuyện phê phán tính khoác lác của con người .
- Trong giao tiếp , không nên nói những điều mình không tin là đúng.
- Không nên nói những điều mình không có bằng chứng xác thực.
Ghi nhớ :
Khi giao tiếp , đừng nói những điều mà mình không tin là đúng hây không có bằng chứng xác thực ( PHƯƠNG CHÂM VỀ CHẤT)
Bài tập về nhà :
- Học thuộc phần ghi nhớ.
-Làm các bài tập vận dụng .
Chuẩn bị bài học tiếp theo.
Tạm biệt các thầy cô giáo và các em học sinh