Bài 1. Các phương châm hội thoại

? Đọc và xác định vai xã hội, lượt lời trong đoạn văn hội thoại sau:
Hôm sau, lão Hạc sang nhà tôi. Vừa thấy tôi, lão bảo ngay:
- Cậu vàng đi đời rồi ông giáo ạ!
- Cụ bán rồi?
- Bán rồi! Họ vừa bắt xong.
( Trích Lão Hạc – Nam Cao )
=> Có 2 nhân vật tham gia hội thoại và có 3 lượt lời. Vai giao tiếp:
Xét về địa vị xã hội : Ông giáo có địa vị cao hơn.
Xét về tuổi tác : Lão Hạc có vị trí cao hơn .
? Theo em cuộc giao tiếp trên có đạt mục đích không?
? Vậy em hiểu phương châm hội thoại là gì?
Tư tưởng chỉ đạo hành động giao tiếp để đạt mục đích nhất định
Ví dụ 1 :
An : - Cậu có biết bơi không ?
Ba : - Biết chứ, thậm chí còn bơi giỏi nữa.
An : - Cậu học bơi ở đâu vậy ?
Ba : - Dĩ nhiên là ở dưới nước chứ còn ở đâu.
? Khi An hỏi “học bơi ở đâu” ý muốn hỏi điều gì ? Ba trả lời“ở dưới nước” thì câu trả lời có đáp ứng điều mà An cần biết không? Câu trả lời đó thiếu hay thừa thông tin cần biết?
- Điều An muốn biết là một địa điểm cụ thể nào đó, ví dụ: bể bơi, sông,hồ…Vậy, câu trả lời của Ba “ở dưới nước” không đáp ứng được điều mà An muốn biết(thiếu thông tin cần biết).
? Em hiểu bơi là gì?
? Quan sát bức tranh dân gian, bức tranh gợi cho em nhớ tới truyện
dân gian nào ?
? Hãy kể lại truyện cười Lợn cưới áo mới ?
? Vì sao truyện này lại gây cười ? Theo em, anh có lợn cưới và anh có áo mới phải hỏi và trả lời như thế nào ?
BÀI TẬP NHANH
1. Những câu sau đã vi phạm phương châm về lượng, hãy chỉ các lỗi đó ?
a.Trâu là một loài gia súc nuôi ở nhà.
b. Én là loài chim có hai cánh.

Ví dụ : Truyện cười Quả bí khổng lồ

-
?Truyện cười này phê phán điều gì ?
?.Như vậy trong giao tiếp có điều gì cần tránh ?
? Nếu không biết chắc là 1 tuần nữa, cô giáo sẽ tổ chức cho lớp đi tham quan thì em có thông báo với các bạn : Tuần sau lớp mình được đi tham quan các bạn ạ! Không?
+ Đừng nói những điều mà mình không có bằng chứng xác thực.
? Vậy trong giao tiếp còn điều gì cần tránh nữa ?
?. Từ ví dụ và những bài tập trên, em hãy cho biết thế nào là phương châm về chất ?
Bài tập thảo luận :
Bạn A, hôm nay nghỉ học. Không biết vì lí do gì .
Cô giáo hỏi : Vì sao bạn A nghỉ học ?
Nếu không biết chắc chắn lí do của A, thì các em sẽ trả lời cô như thế nào ?
- Thưa cô, hình như bạn ấy bị ốm.
- Thưa cô, em nghĩ là bạn ấy bị ốm.
- Thưa cô, có lẽ là bạn ấy bị ốm.
NẾU BẠN MUỐN THÀNH CÔNG TRONG GIAO TIẾP
Hãy nắm chắc bí quyết của giao tiếp: PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI.
Hãy bắt đầu từ việc nói đúng, nói đủ lượng thông tin cần thiết với người đối thoại.
Lời kết :
Và trong giao tiếp ta còn cần điều gì nữa nhỉ…?
Hãy suy nghĩ và trả lời vào tiết sau nhé !