1số bài văn thi vào lớp 10

Âãö ra: Phán têch caính ra khåi cuía” Âoaìn thuyãön âaïnh caï”cuía Huy Cáûn:
Baìi thå “Âoaìn thuyãön âaïnh caï” laì baìi thå âæåüc Huy Cáûn saïng taïc vaìo nàm 1958, nhán mäüt chuyãún âi thæûc tãú åí vuìng moí Häöng Gia - Cáøn Phaí - Quaíng Ninh. Thäng qua mäüt âãm âaïnh caï cuía mäüt âoaìn thyãön trãn biãøn, nhaì thå ca ngåüi khäng khê lao âäüng måïi, traìn âáöy niãöm laûc quan, laìm chuí thiãn nhiãn, biãøn caí bao la.
Baìi thå âaî dæûng âæåüc khäng khê lao âäüng kháøn træång, hàng say, nhäün nhëp cuía miãön Bàõc nhæîng nàm âáöu bàõt tay xáy dæûng chuí nghéa xaî häüi.
Baìi thå måí âáöu bàòng caính “Màût tråìi xuäúng biãøn nhæ hoìn læía” vaì kãút thuïc bàòng hçnh aính “Màût tråìi âäüi biãøn nhæ maìu næåïc-màõt caï huy hoaìng muän dàûm khåi”. Nhæ váûy laì caính lao âäüng cuía âoaìn thuyãön âaïnh caï diãøn ra trong mäüt âãm roìng. Thãú nhæng, baìi thå laì mäüt bæïc tranh våïi nhæîng âæåìng neït khoeí khoàõn, maìu sàõc tæåi saïng laû thæåìng. Âaïnh caï trãn biãøn mãnh mäng thæûc cháút laì mäüt cäng viãûc lao âäüng nàûng nhoüc, âáöy nguy hiãøm. Váûy maì caí baìi thå laì mäüt khuïc ca saíng khoaïi, traìn âáöy niãöm vui, phäúi håüp nhaûc âiãûu våïi nhæîng âäüng taïc khoeí maûnh, däön dáûp. Baìi thå làûp laûi nhiãöu láön chæî “haït”, vaì tiãúng haït âaî thæûc sæû tråí thaình ám thanh chuí âaûo cuía baìi thå.
Cuìng våïi tiãúng haït âæåüc nhàõc âi nhàõc laûi nhæ mäüt âiãûp khuïc, trong baìi thå naìy, taïc giaí coìn táûp trung miãu taí hçnh aính nhæîng con caï, nhæîng âaìn caï gåüi lãn mäüt bæïc tranh sinh âäüng vãö caính biãøn giaìu, âeûp. Hçnh aính âaìn caï liãn tiãúp suáút hiãûn, láúp laïnh aïnh saïng maìu sàõc nhæ mäüt bæïc sån maìi:
“Haït ràòng caï baûc biãøn Âäng làûng
Caï thu biãøn Âäng nhæ âoaìn thoi
Âãm ngaìy âãût biãøn muän luäöng saïng
Âãún dãût læåïi ta, âoaìn caï åi!

Caï nuûc caï chim cuìng caï âeï
Caï song láúp laïnh âuäúc âen häöng
Caïi âuäi em váøy tràõng vaìng choeï
Váøy baûc âuäi vaìng loeï raûng âäng”

Giæîa khung caính biãøn âãm mãnh mäng, hçnh aính con ngæåìi lao âäüng xuáút hiãûn våïi tæ thãú laìm chuí biãøn khåi, laìm chuí cäng viãûc cuía mçnh. Hçnh aính hoü xuáút hiãûn tháût gán guäúc, khoeí khoàõn: “Sao måì, keïo læåïi këp tråìi saïng - Ta keïo xoàn tay chuìm caï nàûng”. Bàòng caím hæïng laîng maûn, Huy Cáûn âaî dæûng lãn hçnh aính nhæîng ngæåìi con lao âäüng måïi våïi táöm voïc ngang táöm vuî tru ûvaì hoaì håüp våïi khung caính tråìi næåïc bao la: “Thuyãön ta laïi gioï våïi buäöm tràng
Læåït giæîa máy cao våïi biãøn bàòng
Ra âáûu dàûm xa doì buûng biãøn
Daìn âan thãú tráûn læåïi váy giàng.”
Trãn caïi khäng gian baït ngaït, con thuyãön coï buäön laì tràng, âæåüc laïi bàòng gioï læåït soïng âi phåi phåïi, gåüi lãn niãöm vui niãöm tæû hoaì chán chênh cuía con ngæåìi måïi, laìm chuí thiãn nhiãn, hàng say lao âäüng laìm giaìu cho Täø quäúc. Huy Cáûn âaî nhçn caính âaïnh caï trãn biãøn khåi bàòng con màõt laûc quan phåi phåïi cuía mçnh.
Sau mäüt âãm âaïnh caï trãn biãøn, bçnh minh lãn, âoaìn thuyãön âaïnh caï laûi tråí vãö bãún baîi. Váùn laì cáu haït nhæng âáy laì cáu haït traìn ngáûp niãöm vui cuía con ngæåìi sau mäüt âãm lao âäüng kháøn træång vaì âaût saín læåüng mong muäún. Thiãn nhiãn nhæ chia seí niãöm vui âoï: ”Cáu haït càng buäúm cuìng gioï khåi” vaì caính tråí nãn vä cung sinh âäüng. Trãn màût biãøn mãnh mäng, âoaìn thuyãön lao vuìn vuût: ”Âoaìn thuyãön chaûy âua cuìng màût tråìi”. Âoaìn thuyãön nhæ chaûy âua cuìng våïi thåìi gian våïi niãöm vui haïo hæïc âãø tråí vãö våïi bãún båì âang nhäün nhëp âoïn chåì....
Baìi thå laì khuïc ca saíng khoaïi cuía ngæåìi lao âäüng âaïnh caï, thãø hiãûn niãöm pháún khåíi træåïc nhæîng thaình quaí lao âäüng cuía mçnh. Hçnh aính con ngæåìi hiãûn lãn trong baìi thå laì hçnh aính conngæåìi måïi laìm chuí thiãn nhiãn, nhiãût tçnh lao âäüng saín xuáút âãø laìm giaìu cho täø quäúc, gàõn våïi biãøn caí quã hæång.


Âãö ra: Phán têch hçnh aính ngæåìi meû Taì-äi trong baìi thå “Khuïc haït ru nhæîng em beï trãn læng meû” (cuía Nguyãùn Khoa Âiãöm)

Baìi thå “Khuïc haït ru nhæîng em beï låïn trãn læng meû” cuía nhaì thå Nguyãùn Khoa Âiãöm âåìi giæîa nhæîng nàm thaïng quyãút liãût cuía cuäüc khaïng chiãún chäúng Myî cæïu næåïc trãn caí hai miãön Bàõc-Nam. Thåìi kç naìy, cuäüc säúng cuía caïn bäü, nhán dán ta trãn caïc chiãún khu (pháön låïn laì nhæîng vuìng miãön nuïi) ráút gian nan, thiãúu thäún. Caïn bäü, nhán dán ta phaíi baïm ráùy, baïm âáút âãø tàng gia saín xuáút, væìa sàón saìng chiãún âáúu baío vãû càn cæï. Baìi thå laì låìi haït ru nhæîng em beï dán täüc Taì-äi låïn trãn læng meû åí vuìng