12 câu hỏi đap về chuyển động VL

12 Câu hỏi đáp vui về các chuyển động vật lý

Ngồi trong tàu hỏa hay ô tô đang chạy nhanh, nếu không nhìn ra ngoài thì ta không thấy cảm giác là tàu, xe đang chạy, nếu nhìn ra ngoài thì ta thấy cảnh vật bên ngoài đều chạy lùi về phía sau. Tại sao vậy? Trả lời:
Một vật được coi là chuyển động hay đứng yến chỉ có tính chất tương đối Ghế ngồi trong toa tàu đứng yên so với những toa tàu nhưng lại đang chuyển động so với mặt đường. Ngôi nhà bên đường đứng yên với mặt đất nhưng lại đang cùng Trái Đất chuyển động so với Mặt Trời... Muốn biết một vật đứng yên hay chuyển động, bao giờ ta cũng phải so sánh vị trí của nó với vị trí của một vật khác, được coi là đứng yên (vật làm mốc). Ví dụ: Thấy vị trí của ô tô thay đổi so với mặt đường ta bảo ô tô đang chuyển động, đó là vì ta đã lấy mặt đường làm mốc, coi như mặt đường đứng yên. Ngồi trong toa tàu hay ô tô, nếu không nhìn ra ngoài, ta không so sánh được vị trí của tàu, xe với những vật đứng so với mặt đường như: nhà và cây bên đường,... nên ta không biết là tàu, xe có chạy hay mở máy đứng yên. Khi ta ngồi trong tàu, xe, nhìn ra ngoài của sổ của tàu, xe, ta tự nhiên coi tàu, xe và khung cửa sổ làm mốc (coi như đứng yên), nên ta tháy cảm giác như cảnh vật bên ngoài chạy lùi về phía sau tàu, xe. Ta có thể giải thích tương tự như thế đới với những câu hỏi sau: - Tại sao ngồi trong đoàn tàu đang đậu ở sân ga, thấy đoàn tàu bên cạnh chuyển bánh ngược với đoàn tàu của mình, ta tưởng như tàu mình đang chuyển bánh? - Tại sao ngồi trong con thuyền đang neo ở bến sông, nhìn xuống mặt nước chày, ta tưởng như thuyền mình đang chạy?
Tại sao Mặt Trời cùng Mặt Trăng và tất cả các sao hằng ngày đều chạy từ đằng Đông sang đằng Tây? Trả lời: Hằng ngày, ta đều thấy Mặt Trời mọc đằng Đồng rồi chuyển dần về đằng Tây và lặn ở đằng Tây. Ban đêm, ta thấy Mặt Trăng và tất cả các vì sao chuyển dần từ đằng Đông sang đằng Tây, hình như chúng đều chạy vòng quanh Trái Đất mỗi ngày một vòng ! Thực ra, hầu hết các ngôi sao đều đứng yên so với nhau. Còn Trái Đất của chúng ta lại quay quanh mình nó mỗi ngày một vòng, theo chiều từ Tây sang Đông. Vì ta sống trên Trái Đất, nên ta tự nhiên lấy Trái Đất làm mốc, do đó ta cảm thấy như những vật xung quanh Trái Đất chạy theo chiều ngược lại. Chính vì cảm giác trên mà Giáo hội ngày trước coi Trái Đất là "đứng yên", là trung tâm của vũ trụ và đã hỏa thiêu nhà bác học Bru-nô vì ông đã tuyên bố rằng "Trái Đất quay"
Tại sao vào đầu tháng Âm lịch, mới chập tối mà Mặt Trăng đã lặn, nhưng đến giữa tháng Âm lịch thì đến tối Mặt Trăng mới mọc, và mỗi ngày lại mọc chậm hơn? Trả lời: Hiện tượng trên là do Mặt Trăng chạy vòng quanh Trái Đất. Mỗi tháng Âm lịch nó chạy được một vòng, theo chiều từ Tây Sang Đông. Nếu ta lấy 1 thời điểm nào đó trong ngày (như lúc 18h chẳng hạn) để làm mốc, ta sẽ thấy vị trí của Mặt Trăng vào thời điểm đó sẽ chuyển dần từ đằng Tây sang Đông. Ví dụ: Vào ngày 10 trong tháng (Âm lịch) ta thấy Mặt Trăng còn ở đọ cao 60 độ so với mặt đất, vào giờ ấy mỗi ngày sau nó lệch dần về đằng Đông và đến ngày 15 thì đến 18h nó mới mọc
Tại sao người ta có thế tiếp dầu cho máy bay trong khi đang bay ở trên không? Trả lời: Theo tính chất tương đối của chuyển động, nếu 2 vật chuyển động với cùng vận tốc (cả về phương, chiều và độ lớn) thì chúng đứng yên so với nhau. Khi đi tàu hỏa, ta thấy rõ ràng các toa tàu đều đang chuyển động, nhưng chúng có cùng vận tốc, nên ta có thể đi từ toa này sang toa khác dễ dàng như khi chúng đứng yên. Hai người đi xe đạp song song với cùng vận tốc, có thể dắt nhau, đưa đồ vật cho nhau dễ dàng. Ở những bến tàu thủy có ít khách lên xuống, muốn tiết kiệm thời gian và nhiên liệu, người ta không cho tàu cập bến mà dùng biện pháp "màn tàu" như sau: Tại bến, người ta cho hành khách muốn đi tàu lên một chiếc thuyên đậu sẵn ở đó. Khi tàu dần