Xúy vân giả dạy

Chào mừng quí thầy cô về dự giờ
Xúy Vân giả dại
(Trích cheøo Kim Nham)
I.Tiểu dẫn:
1.Ngheä thuaät cheøo:
_Laø loïai phoái hôïp nhuaàn nhuyeãn giöõa kòch baûn (tích cheøo) ,lôøi haùt,ñoäng taùc muùa vaø aâm nhaïc.
_Noäi dung cuûa cheøo coù cô sôû töø moät tích goïi laø tích cheøo.
_Bieåu dieãn cheøo coù tính ngheä thuaät cao
_Moät soá vôû cheøo tieâu bieåu:
2.Vở chèo Kim Nham
a.Tóm tắt
b.Đọc đoạn trích:
_Chú ý những từ ngữ khó.
_Vị trí:
_Chủ đề:
Thể hiện tâm trạng đầy mâu thuẫn, đắng cay, nói lên sự khao khát hạnh phúc của Xúy Vân.
Đoạn trích "Xúy Vân giả dại".
II.Đọc hiểu:

1.Những lời nói chân thật của Xúy Vân:
Tìm và gạch chân những lời nói thể hiện tâm trạng chân thật của Xúy Vân?
2.Tâm trạng của Xúy Vân:
a.Trong đoạn mở đầu:
_Những câu thơ ngắn trong lời hát mở đầu đoạn trích thể hiện tâm trạng gì của Xúy Vân?
_Câu thơ lục bát biến thể dài hơi bộc lộ điều gì?
_Hình ảnh người con gái ngồi than thở cùng bà nguyệt lão,cất giọng gọi đò ,chờ đò muốn nói lên điều gì?
=>Nghệ thuật ẩn dụ .
_Cho thấy sự dở dang,bẽ bàng,lở dở của Xúy Vân,thể hiện tâm trạng tuyệt vọng của cô.
b.Trong điệu hát quá giang:
_Hình ảnh "gió trăng","người gió trăng" muốn ám chỉ điều gì?
*Tôi chắp tay tôi lạy bạn đừng cười.
Ai ơi giữ lấy đạo hằng chớ quên.
Thể hiện sự day dứt của Xúy Vân về những điều mình làm.
_Nhận xét về giọng điệu trong hai câu thơ:
Chẳng nên gia thất thì về
Ở làm chi mãi cho chúng chê bạn cười.
=>Giọng điệu quả quyết mạnh mẽ,một lời đe phá phách để tự giải phóng.
c.Trong điệu hát con gà rừng:

-Câu thơ "Láng giềng ai hay,ức bởi xuân huyên" thể hiện tâm trạng gì của Xúy Vân?
=> Oán trách bố mẹ,số phận,thấy mình lạc lõng,vô nghĩa trong gia đình nhà chồng,không có được sự chia sẻ và đồng cảm của gia đình và cộng đồng.

_Thất vọng giữa ước mơ với thực tại.
* Lời hát lặp đi lặp lại "Bông bông dắt,bông bông díu,xa xa lắc,xa xa líu "phản ánh cụ thể tâm trạng gì của Xúy Vân?
* Con cá rô nằm giữa vũng chân trâu
Để cho năm bảy cần câu châu vào.
=>Thể hiện tâm trạng ấm ức,bế tắc,cô đơn của cô gái,gợi bóng gío về không gian hạn hẹp,đầy bất trắc.
*Mong ước của Xúy Vân:
_Gia đình yên ổn,hạnh phúc.
_Giữ trọn đạo hằng để làm vợ ngoan.
_Mong ước của Xúy Vân có chính đáng không?
_Bi kịch của Xúy Vân là gì?
Bi kịch của một người có khát vọng sống yên bình hạnh phúc nhưng không thực hiện được.
d.Những câu hát ngược ở cuối đoạn trích:
Thể hiện sự điên dại của nhân vật.
_Gợi hình ảnh ngược đời,trớ trêu,điên đảo,đúng sai,thực giả lẫn lộn mà cô chứng kiến,diễn tả tâm trạng mất phương hướng của cô.
=>Tâm trạng Xúy Vân được thể hiện một cách đặc sắc :
_Qua những hình ảnh ẩn dụ, kín đáo, bóng bẩy.
_Được dấu giữa những câu hát,những trận cười điên dại.
_ Những câu nói ngược tạo nên một nội tâm rối bời đầy tính bi kịch
Thảo luận:
Có các ý kiến sau:
_Xúy Vân rất đáng trách.
_Xúy Vân rất đáng thương.
_Xúy Vân vừa đáng thương vừa đáng trách.
Ý kiến của anh (chị) về vấn đề này như thế nào?
3.Nhân vật Xúy Vân rất đáng thương:
Cuộc hôn nhân sắp đặt,không có tình yêu.
Muốn làm một người vợ tốt .
Dũng cảm vượt qua lễ giáo phong kiến,chạy theo tiếng gọi của tình yêu tự do,nhưng lại gặp một kẻ phụ tình.
4.Nghệ thuật diễn tả tâm trạng phức tạp của Xúy Vân:
_Sử dụng đan xen các lời thật,lời điên ,nhằm thể hiện mâu thuẫn nội tâm.
_Sử dụng các làn điệu nói và hát khác nhau thể hiện sự thay đổi trong tâm lí nhân vật.
_Mâu thuẫn giữa nội tâm và hình thức.
III.Tổng kết:
Đoạn trích có giá trị gì ?
Nhận xét thái độ của tác giả dân gian đối với nhân vật?
1.Câu hỏi trắc nghiệm:
1.Câu hát nào sau đây diễn tả tâm trạng muốn bức phá ra khỏi vòng lễ giáo để tìm hạnh phúc của Xúy Vân?
A. Tôi càng chờ càng đợi càng trưa chuyến đò.
B. Tôi chắp tay tôi lạy bạn đừng cười
Ai ơi giữ lấy đạo hằng chớ quên.
C. Phụ Kim Nham say đắm Trần Phương
Nên đến nỗi điên cuồng rồ dại.
D. Chả nên gia thất thì về
Ở làm chi mãi cho chúng chê bạn cười.
2.Câu hát sau sử dụng nghệ thuật tu từ gì?
Con cá rô nằm giữa vũng chân trâu,
Để cho năm bảy cần câu châu vào.
A. Hoán dụ.
B. Ẩn dụ.
C. Nhân hóa.
D. So sánh.
3.Ý nghĩa của câu hát:
Chờ cho bông lúa chín vàng
Để anh đi gặt,để nàng mang cơm.

A. Thể hiện nỗi uất ức của Xúy Vân.
B. Thể hiện sự bức phá của Xúy Vân.
C. Thể hiện ước mơ của Xúy Vân.
D. Thể hiện sự thất vọng của Xúy Vân.
2.Bài tập:
Tìm trong đoạn trích những dẫn chứng nói lên mối quan hệ giữa phần lời của chèo (về cả ý lẫn ngôn từ) với ca dao,tục ngữ,thành ngữ ?
Dặn dò:
Học thuộc một đoạn lời trong vở chèo.
Phân tích được tâm trạng của Xúy Vân qua đoạn lời đó.
Chuẩn bị bài:
Khái quát văn học Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX.
Xin cảm ơn quí thầy cô