Xây dựng Trường học thân thiện

SỎ GD&ĐT QUẢNG NAM


TẬP HUẤN CB CỐT CÁN VỀ XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC THÂN THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC

THÁNG 11/2010

NỘI DUNG TẬP HUẤN

1. Những vấn đề chung về Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực

2. Quản lí lớp học bằng biện pháp tích

3. Chống trừng phạt thân thể học sinh

4. Xây dựng môi trường thân thiện
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh



Chuyên đề I

ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP QUẢN LÍ LỚP HỌC BẰNG CÁC BIỆN PHÁP GIÁO DỤC TÍCH CỰC
SỰ CẦN THIẾT PHẢI THAY THẾ TRỪNG PHẠT THÂN THỂ TRẺ EM BẰNG BIỆN PHÁP GIÁO DỤC TÍCH CỰC
Tại sao thay thế trừng phạt thân thể học sinh bằng biện pháp giáo dục tích cực là cần thiết ?


Bài 1
THỰC TRẠNG TRỪNG PHẠT THÂN THỂ TRẺ EM TẠI VIỆT NAM

Quá trình đổi mới GDPT, đổi mới phương pháp giáo dục theo quan điểm đường lối của Đảng, giáo dục nhà trường đã có những chuyển biến tích cực trong nội dung, phương pháp giáo dục – phát huy được vai trò chủ động, tích cực của HS.

Tuy vậy, trong nhà trường hiện nay vẫn tồn tại phương pháp giáo dục bằng biện pháp trừng phạt TT học sinh; nhà trường vẫn còn yếu tố không thân thiện, học sinh thiếu tích cực.

- Quản lí lớp học, GD HS bằng biện pháp tích cực, chống trừng phạt thân thể HS là yêu cầu hết sức cần thiết trong thực hiện đổi mới giáo dục; xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực HIỆN NAY.


I. Khái niêm kỉ luật và trừng phạt thân thể
1/ Trừng: răn đe
2/ Phạt: bắt người có lỗi phải chịu một hình thức kỉ luật.
Trừng phạt thân thể là các hành vi, thái độ, lời nói do người lớn hoặc người có quyền/ giáo viên thực hiện nhằm giáo dục trẻ nhưng làm tổn thương các em về thể xác và tinh thần.

II. Thực trạng trừng phạt
thân thể trẻ em ở Việt Nam

1/ Nêu thực trạng và nguyên nhân của phương pháp GD học sinh bằng biện pháp trừng phạt thân thể?
1.Thực trạng TPTT trẻ em:

Trong gia đình: GD con cái bằng biện pháp chưởi mắng, đánh đập gây thương tích, đuổi ra khỏi nhà…
Trong nhà trường: GV còn la mắng; véo tai, gỏ thước vào đầu , bàn tay, vào mông; bắt quỳ, hít đất, úp mặt vào tường, chép phạt, có trường hợp gây thương tích rất nặng phải nhập viện điều trị…

2. Nguyên nhân:
- Ảnh hưởng nặng phần tiêu cực của tư tưởng Nho giáo, phong kiến: gia trưởng, trong nam khinh nữ, coi thường trẻ con; ít được tiếp cận quan niệm hiện đại
(Thương con cho roi cho vọt
Cá không ăn muối cá ương
Con cưỡng cha mẹ trăm đường con hư)
- GV bị nhiều áp lực công việc, khó khăn..., không có điều kiện để thực hiện thiên chức GD có hiệu quả

Bài 2:
TẠI SAO VIỆC TRỪNG PHẠT THÂN THỂ TRẺ EM VẪN CÒN TỒN TẠI

Phân tích những lí lẽ biện minh sự tồn tại việc trừng phạt thân thể trẻ em trong phương pháp GD của nhà trường và gia đình hiện nay?
I. Lí lẽ nguy biện:

1- Nhanh chóng, đơn giản, có tác dụng ngay.

2-Trẻ em sẽ quên, chẳng ảnh hưởng gì

3-Cần biện pháp rắn đối với trẻ hư

4-Chúng ta ai cũng từng bị đánh

5-Đánh trẻ để GD trẻ là chuyện bình thường, muôń trẻ nên người
*CẦN NHẬN THỨC RÕ:
1- Chỉ có giải thích, chỉ rõ lỗi lầm mới giúp trẻ không phạm lỗi và ổn định lớp học lâu dài
2-TPTT làm tổn thương về thể xác, tinh thần trẻ lâu dài, trẻ sẽ chai lì, ngan bướng, hung dữ hơn.
3- Chỉ có tình yêu trẻ thực sự, giúp trẻ thay đổi và tiến bộ.
4- Chỉ có tình yêu thương, biện pháp chăm sóc, giáo dục thích hợp mới giúp trẻ nên người.
5- TPTT trẻ em là sự lạc hậu, bất lực của cha mẹ, giáo viên, là bất chấp luật pháp

II. Chấm dứt tình trạng trừng phạt
thân thể trẻ em vì:
1. Vi phạm luật pháp quốc gia và quốc tế
- Công ước QT về quyền trẻ em
- Luật bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em
- Bộ Luật hình sự nước CHXHCNVN
- Luật Giáo dục
- NĐ 114/2006 qui định xử phạt hình chính về DS và TE

Công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em

2. Gây hậu quả nặng nề cho toàn XH
- Ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách của trẻ.
- Ảnh hưởng mối quan hệ thầy trò
- Ảnh hưởng chất lượng GD
- GV bị dày vò, thiếu hứng thú trong nghề nghiệp
- Gia đình và cộng đồng tốn thời gian, tiền của, buồn chán, xã hội lên án, ngành mất uy tín...
Đã đến lúc phải chấm dứt tình trạng trừng phạt thân thể trẻ em và cần hiết phải sử dụng các biện pháp giáo dục tích cực
Bài 3:
BIỆN PHÁP GIÁO DỤC TÍCH CỰC

1. Thế nào là biện pháp giáo dục tích cực?
2. Tại sao cần thiết phải sử dụng biện pháp giáo dục tích cực ?

1.Khái niệm:
Giáo dục tích cực là biện pháp dựa trên nguyên tắc vì lợi ích tốt nhất cho trẻ; không làm tổn ̉ thương thể xác, tinh thần trẻ; có sự hợp tác giữa người lớn và trẻ em, phù hợp với tâm sinh lí trẻ.

2. Sự cần thiết của b.pháp GD tích cực:
2.1.Đối với HS:
Có nhiều cơ hội chia sẻ, bày tỏ, được quan tâm tôn trọng và lắng nghe.
Tích cực, vui vẽ, chủ động trong học tập; tự tin trước mọi người; phát huy được khả năng, phẩm chất tốt đẹp của con người.
2.2 Đối với GV:
Giảm áp lực, phiền phức, HS tin yêu; thầy trò thân thiện; lớp học đoàn kết vui vẻ; nâng cao chất lượng giáo dục; gia đình, cộng đồng ủng hộ


Đối với gia đình, xã hội:
- Gia đình giảm chi phí, nâng cao đời sống; con ngoan nhà vui vẻ, hạnh phúc.
- Xã hội có được công dân tốt, giảm thiểu tệ nạn xã hội, nạn bạo hành, bạo lực; xã hội phồn vinh.
Hãy giáo dục trẻ bằng tình yêu thương và sự cảm thông
Chuyên đề 2

CÁC BIỆN PHÁP TÍCH CỰC THAY THẾ VIỆC TRỪNG PHẠT THÂN THỂ HỌC SINH
Bài 4:
THAY ĐỔI QUAN ĐIỂM NHẬN THỨC VỀ
GIÁO DỤC KỈ LUẬT

I. NHỮNG KHÓ KHĂN KHI THAY ĐỔI NHẬN THỨC VỀ GIÁO DỤC KỈ LUẬT

Thảo luận nhóm:
1/ Nêu những rào cản, khó khăn khi thay đổi nhận thức về giáo dục kỉ luật?

2/ Cần phải làm gì để có thể thay đổi nhận thức về giáo dục kỉ luật?

1. Tồn tại quan niệm lạc hậu:
Những quan niện lạc hậu, lỗi thời đã trở thành nếp nghĩ, nếp làm trong việc chăm sóc giáo dục con cái trong gđ, gd học sinh ở nhà trường, XH:
Yêu con cho roi cho vọt, ghét con...
Thuốc đắng đắn tật; đòn đau nhớ đời;
Măng không uốn làm sao uốn tre;...
Nhiều người/ giáo viên còn cho rằng giáo dục bằng biện pháp TPTT học sinh là biện pháp hữu hiệu gd hs và trật tự gia đình/lớp học....
Đây là quan niệm lạc hậu, lỗi thời
cần thay đổi

2. Áp lực công việc và điều kiện làm việc của GV
Cuộc sống GV khó khăn, công việc nhiều; đ.kiên csvc, p.tiện gd thiếu, lạc hậu; gia đình, xã hội thiếu quan tâm; tác động của tệ nạn XH ...
GV không thể làm hết thiên chức gd theo lương tâm.
GV chưa được trang bị về nhận thức mới
Bức xúc và trách phạt hs thường dễ xảy ra...


II. GIÁO VIÊN CẦN LÀM GÌ ĐỂ
CHUẨN BỊ CHO SỰ THAY ĐỔI
1. Thay đổi quan điểm nhận thức:
- Chấm dứt TPTT, thay biện pháp gd khác
- TPTT là tội lỗi, vi phạm PL
- TPTT chỉ có tác dụng nhất thời ở một trường hợp cụ thể nào đó mà thôi.
- Gd bằng b.pháp tích cực là xu thế, hiệu quả bền vững cần thực hiện.
2. Chuẩn bị cho sự thay đổi
- Suy nghĩ, tâm niệm về nghề dạy học; yêu nghề, yêu hs, yêu người
- Cố tìm niềm vui trong nghề, bình tâm...
- Đặt mình vào vị trí của trẻ, hiểu nguyện vọng, tâm tư, mong muốn của trẻ
- Nhà trường cùng các tổ chức XH cần:
Tuyên truyền; chia sẻ kinh nghiệm; tập huấn hội thảo về tác hại của pp cũ, thực hiện pp gd tích cực

Bài 5:
CÁC BIỆN PHÁP GD TÍCH CỰC

Thảo luận nhóm:
1. Theo bạn, ta có thể thay thế TPTT học sinh bằng những biện pháp tích cực nào ?
2. Trong điều kiện khó khăn hiện nay ta phải làm thế nào để có thể thực hiện được các biện pháp gd tích cực?
GỢI Ý MỘT SỐ BIỆN PHÁP
I. THAY ĐỔI CÁCH CƯ XỬ TRONG LỚP HỌC
a.Xây dựng qui tắc ứng xử
Rõ ràng, nhất quán: quan hệ GV-HS; HS-HS; HS-CSVC. Đây là cơ sở để gd, xử phạt đảm bảo an toàn, tôn trọng, trung thực và nhân hậu
GV và HS cùng xây dựng qui tắc và cùng thực hiện.
Không đề ra quá nhiều; phải phù hợp, cân bằng lợi ích tập thể và các nhân.

2. Khuyến khích, động viên tích cực
Khích lệ HS dù một tiến bộ nhỏ; khen bằng nhiều hình thức; trong học tập, sinh hoạt; trong lớp, trước bạn bè, trước trường; trước cha mẹ các em….

3. Thực hiện hình thức phạt phù hợp, nhất quán:
Khi vi phạm qui tắc nhất thiết phải chịu một số hình thức phat

Lưu ý:
a- Làm cho HS hiểu rõ vì bản thân làm sai, vi phạm qui tắc nên phải nhận hình thức phạt. Không la măng hs

b. Không sử dụng hình phạt mang tính bạo lực hoặc bằng hình thức chép phạt, giao nhiều bài tập ở nhà…; phạt giúp hs hiểu thêm một kĩ năng nào đó
c. Công bằng, khoan dung; tránh căng thẳng, đối đầu với hs
d. Không phạt hs về lỗi do ngoại cảnh; xem xét hoàn cảnh cụ thể từng trường hợp…

4. LÀM GƯƠNG TRONG CÁCH CƯ XỬ
Gương tốt sẽ só sự phản ảnh tốt, nhất là lứa tuổi học sinh

II. QUAN TÂM ĐẾN NHỮNG
KHÓ KHĂN CỦA TRẺ.

1. GV thường chú ý đến những khuyết điểm, sai phạm, ít quan tâm tìm hiểu nguyên nhân, khó khăn của trẻ ( có thể do hoàn cảnh gia đình, khiếm khuyết của bản thân….). Cần tìm hiểu và chia sẻ, giúp đỡ các em…

III. TĂNG CƯỜNG SỰ THAM GIA CỦA HS TRONG VIỆC XÂY DỰNG NỘI QUI LỚP HỌC
( Tài liệu trang 50 - )

IV. HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG TẬP THỂ
LỚP HỌC
( Tài liệu trang 54- )
Gợi ý một số hình thức tổ chức các hoạt động GD tích cức trong nhà trường

1. Xây dựng trường học thân thiện; xây dựng tập thể nhà trường – công đồng thân thiện; xây dựng nội qui nhà trường
2. Xây dựng mạng lưới trợ giúp: Nhóm GV; nhóm cộng đồng; nhóm bạn hữu…
3. Tổ chức các hoạt động, vui chơi tập thể
GV-HS; các buổi sinh hoạt cho HS; tổ chức diễn đàn, hội thảo…