XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU BÀI HỌC

X�C D?NH M?C TIấU MễN H?C
- B�I H?C
Mục tiêu giáo dục:
Xây dựng
mục tiêu dạy học
Nguyên tắc cơ bản để có kế hoạch bài dạy hiệu quả
Mục tiêu chung
Trước khi xây dựng mục tiêu cụ thể của bài học, cần xét đến những mục tiêu chung sẽ đạt được từ việc thực hiện những mục tiêu đó.
Hãy bắt đầu bằng việc xác định các phần của mục tiêu chung đó sẽ được thực hiện sau khi bạn dạy xong bài học đó.
Phân tích nhiệm vụ
Ví dụ: Một mục tiêu dạy học chung.
Học sinh có thể viết được một câu văn hoàn chỉnh.
Phân tích nhiệm vụ
Học sinh cần phải làm những gì để thực hiện được nhiệm vụ đó?
Phân tích nhiệm vụ
Học sinh có thể viết được một câu văn hoàn chỉnh.
Học sinh có thể phân biệt được các thành phần của câu.
Học sinh có thể phân biệt được chủ ngữ và vị ngữ của câu.
Học sinh có thể nhận biết được một câu hoàn chỉnh về nghĩa.
…
Xây dựng mục tiêu dạy học
Hãy suy nghĩ xem một học sinh khi đạt được mục tiêu sẽ có làm được những gì.
Xây dựng mục tiêu dạy học
Một học sinh viết được một câu hoàn chỉnh thì có thể …
Nhận biết được một câu có ý nghĩa
Phân biệt được các thành phần của câu
Diễn tả được một ý hoàn chỉnh trong một câu đúng ngữ pháp
Xây dựng mục tiêu dạy học
Tiếp theo, hãy nghĩ về những gì mà các em học sinh yếu nhất có thể làm được.
Hình thành ý tưởng về các nhiệm vụ học tập dành cho học sinh.
Các nhiệm vụ học tập này phải được lựa chọn cẩn thận để phản ánh được mức độ mà học sinh đạt được về nhận thức, tâm vận, tình cảm.
Mục tiêu nhận thức
PHÂN LOẠI CỦA BLOOM
Các kỹ năng tư duy
Nhớ
Nhớ và nhắc lại chính xác những kiến thức đã học .



Nhớ là cần thiết cho tất các mức độ tư duy.
Nhớ ở đây được hiểu là nhớ lại những kiến thức đã học một cách máy móc và nhắc lại. 
Những hoạt động tương ứng với mức độ biết có thể là xác định, đặt tên, liệt kê, đối chiếu hoặc gọi tên. 
Hiểu
Hiểu là mức độ khá gần với nhớ nhưng ở đây học viên phải có khả năng hiểu thấu đáo ý nghĩa của kiến thức. 
Hiểu không đơn thuần là nhắc lại cái gì đó. Học viên phải có khả năng diễn đạt khái niệm theo ý hiểu của họ. 
Những hoạt động tương ứng với mức độ hiểu có thể là diễn giải, tổng kết, kể lại, viết lại theo cách hiểu của mình. 
Là khả năng hiểu, diễn dịch, diễn giải, giải thích sự kiện hiện tượng bằng ngôn ngữ của chính mình.
Vận dụng
Vận dụng là bắt đầu của mức tư duy sáng tạo. Tức là vận dụng những gì đã học vào đời sống hoặc một tình huống mới. 
Vận dụng có thể được hiểu là khả năng sử dụng kiến thức đã học trong những tình huống cụ thể hay tình huống mới. 
Những hoạt động tương ứng với mức tư duy vận dụng có thể là chuẩn bị, sản xuất, giải quyết, vận hành, lựa chọn, …. 
Năng lực sử dụng thông tin và chuyển đổi kiến thức từ dạng này sang dạng khác (Sử dụng những kiến thức đã học trong hoàn cảnh mới).
Phân tích
Ở mức độ này đòi hỏi khả năng phân loại.
 
Phân tích là khả năng phân nhỏ đối tượng thành các hợp phần cấu thành để hiểu rõ hơn cấu trúc của nó. 

Các hoạt động liên quan đến mức độ phân tích có thể là vẽ biểu đồ, lập dàn ý, phân biệt hoặc chia nhỏ các thành phần.
Là khả năng nhận biết chi tiết, phát hiện và phân biệt các bộ phận cấu thành của thông tin hay tình huống, giải thích mối quan hệ giữa các thành phần đó.
Tổng hợp
Ở mức độ này học sinh phải sử dụng những gì đã học để tạo ra hoặc sáng tạo một cái gì đó hoàn toàn mới. 

Tổng hợp liên quan đến khả năng kết hợp các phần cùng nhau để tạo một dạng mới. 

Các hoạt động liên quan đến mức độ tổng hợp có thể gồm: thiết kế, đặt kế hoạch, tạo hoặc sáng tác.


Là khả năng hợp nhất các thành phần để tạo thành một tổng thể/sự vật mới.
Đánh giá
Đánh giá là khả năng phán xét giá trị của đối tượng. 

Để sử dụng đúng mức độ này, học sinh phải có khả năng giải thích tại sao sử dụng những lập luận giá trị để bảo vệ quan điểm. 

Những hoạt động liên quan đến mức độ đánh giá có thể là: biện minh, phê bình hoặc rút ra kết luận. 


Là khả năng phán xét giá trị hoặc sử dụng thông tin theo các tiêu chí thích hợp. (Sử dụng một bộ tiêu chí do người học tự đặt ra để đưa ra những nhận xét hợp lý. Hỗ trợ đánh giá bằng lý do/lập luận).
Lĩnh vực nhận thức: Nhớ
Nhớ
Nhắc lại được tên của các thành phần trong câu.
Phát biểu được định nghĩa chủ ngữ, vị ngữ, danh từ, động từ.
Lĩnh vực nhận thức: Hiểu
Hiểu
Xác định được các thành phần trong một câu văn.
Phát biểu được sự khác nhau giữa các thành phần của một câu đơn theo cách hiểu của mình.
Lĩnh vực nhận thức: Vận dụng
Vận dụng
Viết được một câu đơn
Lĩnh vực nhận thức: Phân tích
Phân tích
Xác định được các lỗi trong các câu và sửa đúng các lỗi đó.
Lĩnh vực nhận thức: Tổng hợp
Tổng hợp
Nêu ra được lý do cần có các thành phần câu trong một câu hoàn chỉnh.
Lĩnh vực nhận thức: Đánh giá
Đánh giá
Đưa ra được các ý kiến bình luận về những kĩ năng cần có để có thể trình bày rõ ràng ý tưởng trong giao tiếp.
Xây dựng mục tiêu bài dạy
Khi viết mục tiêu bài dạy, cần ghi nhớ những vấn đề sau:
Mục tiêu dạy học định hướng cho các hoạt động dạy học.
Mục tiêu dạy học định hướng cho việc tìm tài liệu học tập.
Mục tiêu dạy học mô tả những hành vi (quan sát được) học sinh sẽ thực hiện được chứ không phải hành vi được thực hiện bởi giáo viên.
Mục tiêu định hướng cho việc đánh giá.


Xây dựng mục tiêu dạy học
Trước khi xây dựng mục tiêu dạy học cần nghiên cứu kỹ các chuẩn nội dung môn học mà bạn đang dạy.

Xác định các chuẩn cần thiết của bài học mà bạn sẽ dạy

Xây dựng mục tiêu dạy học
Mục tiêu dạy học định hướng cho các bước tiếp theo trong kế hoạch bài dạy.
Không có bài giảng nào hiệu quả mà thiếu mục tiêu bài học.
Một bài học thiếu mục tiêu dạy học tốt giống như một chuyến đi mà không xác định được đích đến.
Bạn không biết mình đang đi đâu
Bạn không ý thức được bằng cách nào để mình đi đến đích
Và, bạn không biết được khi nào thì mình sẽ đến đích.

Các động từ có thể dùng để phân loại mục tiêu
theo thang bậc nhận thức.
Mục tiêu kỹ năng
Kỹ năng gì cần hình thành?
Điều kiện thực hiện: không gian, thời gian, tình huống, hoàn cảnh.
Mức độ thực hiện: tần suất, số lượng, độ thành thục...
Mục tiêu Kỹ năng
Tìm được ý chính trong đoạn văn (trong 5p)
Tóm tắt được một cuốn sách…
Xướng âm được bản nhạc…
Viết được một văn bản (theo yêu cầu)…
ứng xử được (trong một tình huống cụ thể)...
Trình bày được một nội dung trước tập thể...
Đọc diễn cảm một câu chuyện ngắn (theo vai)...
Thực hiện đúng qui trình (trong bất cứ thời điểm nào)...


Mục

tiêu

thái


độ
Thái độ được biểu hiện thông qua trạng thái cảm xúc, ngữ điệu ngôn ngữ
Thái độ được biểu hiện thông qua quan điểm, ý kiến, sự đánh giá...
Thái độ được biểu hiện thông qua hành vi, cử chỉ, hành động...
Như vậy,thái độ có cơ sở là nhận thức và thể hiện qua hành vi nên:
Mục tiêu thái độ cũng thể hiện trong 2 mục tiêu kiến thức và kỹ năng của bài dạy. Tuy nhiên mục tiêu thái độ cần mở rộng hơn ra ngoài phạm vi nội dung bài dạy, nó liên quan đến mục tiêu giáo dục nhân cách toàn diện.
Thái độ chung
Hoàn thành các nhiệm vụ được giao
Biết lắng nghe (tôn trọng), kiềm chế…
Vui vẻ chan hoà với bạn
Trung thực trong làm bài, không quay cóp…
Chấp hành nội qui của nhà trường, qui đinh của pháp luật…
Thái độ gắn với bài dạy
Giữ vệ sinh, không vứt rác bừa bãi
Không vẽ bậy, viết bậy lên bàn ghế
Phát biểu được cảm xúc của mình về…
Phát biểu được quan điểm của mình về…
ứng xử lịch thiệp…
Diễn xuất được cảm xúc yêu thương (căm hờn) của mình qua đọc bài thơ, văn…
Mô tả được hành vi phản ứng của mình đối với hiện tượng xh nào đó…
Thông số đo mục tiêu
Tốc độ
Độ chính xác
Độ sáng tạo
Biết kiểm tra đánh giá kết quả học tập của sinh viên
Biết xác định mục tiêu môn học
Biết lựa chọn hình thức tổ chức dạy-học phù hợp mục tiêu
Biết lựa chọn phương pháp dạy-học phù hợp mục tiêu
Bi?t l?a ch?n hỡnh th?c ki?m tra dỏnh giỏ phự h?p m?c tiờu
Biết tổ hợp đề, chấm, công bố kết quả thi
Biết xử lý kết quả kiểm tra đánh giá
Hệ mục tiêu
mục tiêu tổng quát
mục tiêu bậc 2
bậc 3
Đối chiếu với mục tiêu
Biết lập ma trận mục tiêu
- cấu trúc đề thi - câu hỏi thi
Mục tiêu bài dạy là sự mô tả các hoạt động, hành vi (hay thành tích) mà học sinh phải chiếm lĩnh được nếu muốn được công nhận là có năng lực. Đây là sự mô tả kết quả, sản phẩm mà bài dạy muốn đạt được.
Mô tả bài giảng chỉ kể ra nội dung của việc giảng dạy và không chỉ ra được cái đích cần đến, bằng cách nào để đến được đích đó và càng không chỉ ra được ta đã đến đích hay chưa.
PHÂN BIỆT
ĐỘ TIN CẬY VÀ GIÁ TRỊ
CỦA MỤC TIÊU BÀI DẠY
Truyền đạt chính xác ý định của GV để cả GV, HS và những người khác đều hiểu như nhau.
Một mục tiêu tin cậy và có giá trị khi nó xác định được:
Một hành vi có thể và phải được hoàn thành
Những điều kiện (trong đó hành vi được hoàn thành).
Tiêu chuẩn (chất lượng, mức độ hoàn thành chấp nhận được).
Nhớ: Chỉ yêu cầu người học nhớ được các khái niệm, định nghĩa, công thức và phương pháp giải. Người học được coi là đạt mục tiêu khi: phát biểu được định nghĩa, công thức, sử dụng được phương pháp giải trong các trường hợp đơn giản.
Hiểu: Người học không chỉ nhớ kiến thức mà còn hiểu thấu đáo các khái niệm, định nghĩa: chứng minh được, giải thích được, phân biệt được các khái niệm, định nghĩa, tính chất.
Vận dụng: vận dụng được các kiến thức để giải các bài tập (bài tập càng khó thì khả năng áp dụng của h/s càng cao).
Phân tích: Phân loại được các dạng bài tập, xây dựng được các phương pháp giải cụ thể đến các phương pháp giải chung.
Tổng hợp: Tổng hợp được các dạng bài tập liên quan đến một chương hay một dạng bài tập lớn dựa trên các kiến thức mà mình được học.
Đánh giá: So sánh được các phương pháp giải, đánh giá được ý nghĩa, nội dung, vai trò trong một hệ thống lớn.
Semina/nhóm
Xây dựng mục tiêu 1 bài trong SGK.
Thử đánh giá độ giá trị, độ tin cậy.