Văn

Chào mừng các thầy cô giáo đến dự giờ thăm lớp 8D
Bàn luận về phép học
(Luận học pháp)
Tiết 101, Văn bản:
La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp


Bài tấu: Luận học pháp bàn về 3 điều:
+ Quân đức (đức của vua)
+ Dân tâm (lòng dân)
+ Học pháp (phép học)
=> Văn bản thuộc phần 3 của bài tấu Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung tháng 8 năm 1791, khi ông vào Phú Xuân hội kiến với nhà vua.
Tấu là thể loại văn thư của bề tôi, được viết bằng văn xuôi, văn vần hoặc văn biền ngẫu, trình lên vua chúa kiến nghị, đề nghị của mình.
 Mục đích:
Bày tỏ kiến nghị của mình về việc chấn chỉnh việc học trong nước.
 Hình thức diễn đạt:
Được viết bằng văn xuôi kết hợp với văn biền ngẫu.
 Quan điểm:
Dùng lý lẽ nêu lên quan điểm về phép học chân chính với niềm tin phép học này có thể đào tạo được nhân tài, làm cho quốc gia hưng thịnh.
Bài tấu của Nguyễn Thiếp
Bố cục: 3 phần
+ Phần 1: Từ đầu …điều tệ hại ấy.(Mục đích chân chính của việc học).
+ Phần 2: tiếp theo… bỏ qua. (Bàn luận về đổi mới phép học).
+ Phần 3 phần còn lại: (Tác dụng của phép học, mong muốn của tác giả).
Câu châm ngôn: “Ngọc không mài, không thành đồ vật;
Người không học, không biết rõ đạo”.
- Đạo là lẽ đối xử hằng ngày giữa mọi người.
- Kẻ đi học là học điều ấy.
*Nghĩa là: Ngọc cũng phải mài, gọt, giũa => mới sáng, đẹp, có giá trị hơn. Người không học=> không trở thành người tốt được.
Câu châm ngôn: Ngọc không mài, không thành đồ vật;
Người không học, không biết rõ đạo”.
- Đạo là lẽ đối xử hằng ngày giữa mọi người.
- Kẻ đi học là học điều ấy.
Nghệ thuật:
Sử dụng câu văn biền ngẫu, hình ảnh ẩn dụ quen thuộc. ‘’Ngọc”-rất quý giá.
Khái niệm ‘’học’’ được giải thích bằng hình ảnh nghệ thuật so sánh rất đối xứng. Khái niệm ‘’đạo’’ được giải thích ngắn gọn, rõ ràng.
Câu phủ định (có từ phủ định: Không - 4 lần )
Tác dụng:
- Tạo ấn tượng, dễ nhớ, dễ thuộc, dễ hiểu
- Tăng sức thuyết phục cho luận điểm: Bàn về phép học.
Phê phán lối học ?
?

Phê phán lối học:
Học hình thức:
+ Học thuộc lòng câu chữ mà không hiểu nội dung.
+ Học máy móc, giáo điều.
- Học hòng cầu danh lợi:
+ Học để có danh tiếng, được trọng vọng.
+ Được sự nhàn nhã.
+ Được nhiều lợi lộc.
Không biết rõ đạo xưa:
+ Đạo tam cương: quân thần(vua tôi), phụ tử (cha con), phu phụ (chồng vợ).
+ Đạo ngũ thường: 5 đức tính của con người (Nhân, nghĩa, lễ, trí, tín) đạo đức, lễ nghĩa, trí tuệ và lòng tin.
Phê phán lối học:
- Học hình thức:
+ Học thuộc lòng câu chữ mà không hiểu nội dung.
+ Học máy móc, giáo điều.
- Học hòng cầu danh lợi:
+ Học để có danh tiếng, được trọng vọng.
+ Được sự nhàn nhã.
+ Được nhiều lợi lộc.
- Không biết rõ đạo xưa:
+ Đạo tam cương: quân thần(vua tôi), phụ tử (cha con), phu phụ (chồng vợ).
+ Đạo ngũ thường: 5 đức tính của con người (Nhân, nghĩa, lễ, trí, tín) đạo đức, lễ nghĩa, trí tuệ và lòng tin.
Lối học sai, lệch:
-> Hậu quả: Chúa tầm thường, thần nịnh hót.
=> Nước mất, nhà tan.
?
Đề cao việc học chân chính.
Nguyễn Thiếp khẳng định giá trị to lớn của việc học.
Như vậy học tập là một quy luật trong đời sống con người ở mọi thời đại.
Tấu trình:
*Chủ trương chính sách:
+ Mở rộng trường học (Phủ, huyên, trường tư).
+ Mở rộng đối tượng học: con cháu quan, dân đều được học.

Tấu trình:
*Chủ trương chính sách:
+ Mở rộng trường học (Phủ, huyên, trường tư).
+ Mở rộng đối tượng học: con cháu quan, dân đều được học.

*Đưa ra phép học (cách học):
- Phương pháp hoc: theo Chu Tử (học nho giáo, triết học, sử học,học từ thấp đến cao qua các cấp học theo trình tự).
- Nội dung học:
+ Học rộng nhưng nắm gọn (học rộng hiểu sâu, nắm kiến thức cơ bản, cốt lõi)
+ Theo điều học mà làm (học lí thuyết rồi thực hành- để biết và để làm).
*Đạo học thành:

- Người tốt nhiều

- Triều đình ngay ngắn

- Thiên hạ thịnh trị .
=> Nguyễn Thiếp mong muốn vua xem xét và ban lệch thực hiện.
BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC
Mục đích chân chính của việc học:
Phê phán lối học lệch lạc: học hình thức,cầu danh lợi, không biết đến đạo đức, lễ nghĩa, trí tuệ và lòng tin.
Phương pháp học: từ thấp đến cao, theo trình tự, học rộng nắm gọn, theo điều học mà làm.
Có đức, có tài, xây dựng đất nước hưng thịnh.
Thần nịnh hót, chúa tầm thường, nước mất, nhà tan.
Nhiều người tốt, triều đình ngay ngắn, thiên hạ thịnh trị.
Nguyễn Thiếp chân thành với sự học, mong vua xem xét và ban lệnh thực hiện.



Về nhà học thuộc nghi nhớ, Phân tích, nắm được những chi tiết trọng tâm cơ bản trong bài.
Vận dụng, tự tìm cho mình phương pháp học tập đúng đắn và hiệu quả nhất.
Đọc soạn bài mới: Thuế máu
Tấu trình:
* Chủ trương chính sách:
+ Mở rộng trường học (Phủ, huyên, trường tư).
+ Mở rộng đối tượng học: con cháu quan, dân đều được học.
*Đưa ra phép học (cách học):
- Phương pháp hoc: theo Chu Tử (học từ thấp đến cao qua các cấp học theo trình tự)
- Nội dung học:
+ Học rộng nhưng nắm gọn (học rộng hiểu sâu, nắm kiến thức cơ bản, cốt lõi)
+ Theo điều học mà làm (kết hợp lí thuyết với thực hành- để biết và để làm).
*Đạo học thành: - Người tốt nhiều
- Triều đình ngay ngắn
- Thiên hạ thịnh trị
=> Nguyễn Thiếp mong muốn vua xem xét và ban lệch thực hiện.
Câu châm ngôn:
“Ngọc không mài, không thành đồ vật;
Người không học, không biết rõ đạo”.
*Nghĩa là:
Ngọc cũng phải mài, gọt, giũa => mới sáng, đẹp, có giá trị hơn.
Người không học=> không trở thành người tốt được.
Đạo là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người
Kẻ đi học là học điều ấy - học tập tu dưỡng đạo đức
Nguyễn Thiếp khẳng định giá trị to lớn của việc học.
Như vậy học tập là một quy luật trong đời sống con người ở mọi thời đại.



Kiểm tra bài cũ
"Nhân bất học bất tri lí, ngọc bất trác bất thành khí", từ thủa xưa ông cha ta đã coi việc học hành là nền tảng của sự nhận thức, vậy học như thế nào để đạt hiệu quả và thật sự có ích, đó cũng chính là vấn đề mà La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp bàn luận rất đầy đủ và dễ hiểu trong bài học mà chúng ta ti`m hiờ?u hụm nay.
Nêu đặc điểm của thể “cáo” ?
Cáo là thể văn
nghị luận cổ, thường được vua chúa hoặc thủ lĩnh dùng để trình bày một chủ trương hay công bố kết quả, một sự nghiệp để mọi người cùng biết.
Nêu nội dung chính của đoạn trích “Nước Đại Việt ta”?
1. Nguyên lý nhân nghĩa
2. Chân lý độc lập chủ quyền dân tộc
3. Chứng cớ lưu danh sử sách.
Bàn luận về phép học
(Luận học pháp)
Tiết 101, Văn bản:
La Sơn Phu tử Nguyễn Thiếp
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
Em hi?u gi` về cuụ?c do`i va` su? nghiờ?p cu?a tác giả Nguyễn Thiếp?
Bàn luận về phép học
Tiết 101
1. T¸c gi¶:
(Luận học pháp) La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp
Bàn luận về phép học
(Luận học pháp) La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Tiết 101
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
b. Đọc - Chú thích
(Luận học pháp)
a. Xuất xứ:
c. Bố cục - Thể loại:
Bàn luận về phép học
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2. Tác Phẩm:
- Là phần trích từ bài tấu của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung vào tháng 8 - 1791.
- Giọng đọc rõ ràng, dứt khoát như đang bày tỏ quna điểm nhưng ôn tồn.
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
b. Đọc - Chú thích
* Đoạn 1: Từ đầu. "học điều ấy" : Mục đích chân chính của việc học.
* Đoạn 2: tiếp "tệ hại ấy": Phê phán lối học lệch lạc, sai trái.
* Đoạn 3: tiếp . "xin chớ bỏ qua":Khẳng định quan điểm và phương pháp học.
* Đoạn 4: còn lại: Tác dụng của việc học chân chính.
(Luận học pháp)
a. Xuất xứ:
c. Bố cục - Thể loại:
Bàn luận về phép học
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
2. Tác Phẩm:
?. Bố cục:
Tiết 101
Bàn luận về phép học
(Luận học pháp)
Nguyễn Thiếp
2. Tác Phẩm:
So sánh Chiếu, Hịch, Cáo với Tấu
?. Bố cục:
?. Thể loại:
b. Đọc - Chú thích
a. Xuất xứ:
c. Bố cục - Thể loại:
I. Đọc – Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Bàn luận về phép học
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
II. Đọc - Hiểu văn bản:
(Luận học pháp)
Bàn luận về phép học
 Mục đích:
Bày tỏ kiến nghị của mình về việc chấn chỉnh việc học trong nước.
 Hình thức diễn đạt:
Được viết bằng văn xuôi kết hợp với văn biền ngẫu.
 Quan điểm:
Dùng lý lẽ nêu lên quan điểm về phép học chân chính với niềm tin phép học này có thể đào tạo được nhân tài, làm cho quốc gia hưng thịnh.
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Mục đích chân chính của việc học:
"Ngọc không mài, không thành đồ vật; người không học, không biết rõ đạo".
Đạo là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy.
Ngọc bất trác bất thành khí
Nhân bất học bất tri lí
Tam tự kinh
UNESCO đề xướng: “Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định mình.”
Đạo là lẽ đối xử hàng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy.
(Luận học pháp)
Bàn luận về phép học
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
Tác giả dùng phép so sánh: Ngọc - Người có học
 Học là để làm người, hình thành đạo đức, nhân cách sống của con người.
Hai tuần rồi mẹ bỏ bê cái blog của cún. Một phần do cún ốm phải nhập viện, phần khác cún ra viện về nhà đến cả tuần rồi mà vẫn còm nhom vì không chịu ăn, thế nên chẳng dám viết blog. Vì viết thì chỉ có kêu ca mà thôi, thế nên xin lỗi cún nhé.
Hai hôm nay thì khá hơn rồi, buổi sáng là đòi ăn cơm, mặc dù chỉ ăn được khoảng 10 hạt cơm. Cún của mẹ là thế, cơm ăn tính từng hạt, thế mà cũng hơn 3 tuổi rồi đấy.
Mà chẳng thích đi học nữa chứ, hai tuần nghỉ ở nhà, sáng nay mẹ hỏi con có đi học ko? Cún trả lời rành rọt: ko ạ, con ở nhà với bà.    
Không đi học làm sao được, sang tuần con khoẻ hơn thì con sẽ đi học trở lại nhé. Mỗi ngày chỉ học có khoảng bốn tiếng thôi mà, còn phần lớn thời gian con vẫn ở nhà đấy chứ. Con ngoan, con phải chịu khó đi học, học để lớn lên, để tâm hồn rộng mở, học để biết cách sống, học để trở thành một con người theo đúng nghĩa của nó: một con người sống có tình, có nghĩa, có hiếu và có trung con ạ.
"Nhân bất học, bất tri lý.
Ngọc bất trác, bất thành khí`
Cho dù thời nay nhiều người có học hành tử tế thành tài thì vẫn bất nhân bất nghĩa lắm, vì vậy mẹ vẫn muốn con trai mẹ học để làm người trước khi học để thành tài con ạ.
Mẹ yêu con nhiều!
Blog của một người mẹ
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nước Việt ta, từ khi lập quốc đến giờ, nền chính học đã bị thất truyền. Người ta đua nhau lối học hình thức hòng cầu danh lợi, không còn biết đến tam cương, ngũ thường. Chúa tầm thường, thần nịnh hót. Nước mất, nhà tan đều do những điều tệ hại ấy.
* Học hình thức:
Học thuộc lòng từng câu từng chữ mà không hiểu nội dung.
Học máy móc, giáo điều.
* Học cầu danh lợi:
Học để có danh tiếng, được trọng vọng.
Học để lấy sự nhàn nhã.
Học để thu được nhiều lợi lộc.
Nguyễn Thiếp
(Luận học pháp)
Bàn luận về phép học
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Mục đích chân chính của việc học:
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
2. Phê phán những biểu hiện lệch lạc sai trái của việc học:
nền chính học đã bị thất
truyền
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
* Học hình thức:
Học thuộc lòng từng câu từng chữ mà không hiểu nội dung.
Học máy móc, giáo điều.
* Học cầu danh lợi:
Học để có danh tiếng, được trọng vọng.
Học để lấy sự nhàn nhã.
Học để thu được nhiều lợi lộc.
* Hệ quả: Chúa tầm thường, thần nịnh hót.
* Hậu quả: Nước mất, nhà tan.
(Luận học pháp)
Bàn luận về phép học
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Mục đích chân chính của việc học:
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
2. Phê phán những biểu hiện lệch lạc sai trái của việc học:
Để phê phán về những biểu hiện lệch lạc sai trái trong việc học, tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật gì?
Phép: Liệt kê
Những biểu hiện lệch lạc, sai trái ấy đã để lại những hệ quả và hậu quả gì?

Em hãy liên hệ với những biểu hiện sai trái còn phổ biến trong việc học ngày nay?
Tiết 101
Bàn luận về phép học
3. Khẳng định quan điểm và phương pháp học tập đúng đắn
Nguyễn Thiếp
(Luận học pháp)
Bàn luận về phép học
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Mục đích chân chính của việc học:
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
2. Phê phán những biểu hiện lệch lạc sai trái của việc học:
Nguyễn Thiếp xin vua Quang Trung điều gì?
- Mở rộng việc học -> khuyến khích tùy đâu tiện đó mà học.
- Bắt đầu từ tiểu học: bồi gốc => từ thấp đến cao.
Học rộng hiểu sâu, rồi tóm lược cho gọn.
Theo điều học mà làm => học đi đôi với hành.
Cúi xin từ nay ban chiếu thư cho thầy trò trường học của phủ, huyện, các trường tư, con cháu các nhà văn võ, thuộc lại ở các trấn cựu triều, đều tuỳ đâu tiện đấy mà đi học. Phép dạy, nhất định theo Chu Tử. Lúc đầu học tiểu học để bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến tứ thư, ngũ kinh, chư sử. Học rộng rồi tóm lược cho gọn, theo điều học mà làm. Hoạ may kẻ nhân tài mới lập được công, nhà nước nhờ thế mà vững yên. Đó mới thực là cái đạo ngày nay có quan hệ tới lòng người. Xin chớ bỏ qua.
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Đạo học thành thì người tốt nhiều; người tốt nhiều thì triều đình ngay ngắn mà thiên hạ thịnh trị.
Đó là mấy điều, thành thật xin dâng. Chẳng quản lời nói vu vơ, cúi mong Hoàng thượng soi xét.
Kẻ hèn thần cung kính tấu trình.
-> Đất nước nhiều nhân tài -> chế độ vững -> quốc gia hưng thịnh.
3. Khẳng định quan điểm và phương pháp học tập đúng đắn:
Nguyễn Thiếp
(Luận học pháp)
Bàn luận về phép học
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Mục đích chân chính của việc học:
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
2. Phê phán những biểu hiện lệch lạc sai trái của việc học:
Quan điểm và phương pháp học tập đúng đắn sẽ đem lại tác dụng và ý nghĩa gì?
Tác giả dùng phép lập luận gì trong câu văn này: “Đạo học thành tài thì người tốt nhiều ; người tốt nhiều thì triều đình ngay ngắn mà thiên hạ thịnh trị” ?
Phép lập luận móc xích.
Em hãy nhận xét về quan điểm và phương pháp học tập của Nguyễn Thiếp tấu lên nhà vua từ thế kỉ XVIII ?
người tốt nhiều; người tốt nhiều
4. Tác dụng và ý nghĩa của việc học chân chính:
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Thực tế hiện nay, Nhà nước ta đã có những chế độ chính sách gì khuyến học, khuyến tài với mục đích để quốc gia hưng thịnh?
3. Khẳng định quan điểm và phương pháp học tập đúng đắn:
Nguyễn Thiếp
(Luận học pháp)
Bàn luận về phép học
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Mục đích chân chính của việc học:
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
2. Phê phán những biểu hiện lệch lạc sai trái của việc học:
4. Tác dụng và ý nghĩa của việc học chân chính:
Khi đề xuất ý kiến của mình với vua, tác giả đã dùng những từ ngữ như: “cúi xin; xin chớ bỏ qua, mong Hoàng thượng soi xét” Hãy cho biết những từ ngữ này thuộc kiểu từ nào? Qua đó em hiểu được gì về thái độ của tác giả?
Từ ngữ cầu khiến -> Mong vua xem xét và ban lệnh thực thi.
Đối với em, để có thành tích tốt trong năm học này sẽ đề ra cho mình những phương pháp học tập nào ?
Bàn luận về phép học
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Hãy cho biết tác giả bài tấu đã dùng những luận điểm nào để “Bàn luận về phép học”? Cách sắp xếp hệ thống luận điểm có hợp lí không?
3. Khẳng định quan điểm và phương pháp học tập đúng đắn:
Nguyễn Thiếp
(Luận học pháp)
Bàn luận về phép học
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Mục đích chân chính của việc học:
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
2. Phê phán những biểu hiện lệch lạc sai trái của việc học:
4. Tác dụng và ý nghĩa của việc học chân chính:
Hệ thống luận điểm logic, hợp lý.
Cách lập luận chặt chẽ, đầy sức thuyết phục.
Tiết 101
Bàn luận về phép học


Mục đích chân chính của việc học


Phê phán những lệch lạc, sai trái
Khẳng định quan điểm; phương pháp đúng đắn
Tác dụng của việc học chân chính
Nguyễn Thiếp
(Luận học pháp)
Bàn luận về phép học
II. Đọc - Hiểu văn bản:
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
Tiết 101
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
(Luận học pháp)
Bàn luận về phép học
II. Đọc - Hiểu văn bản:
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
2. Nội dung:
3. Ghi nhớ:
Trong đầm gì đẹp bằng sen
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.