Ung dung di truyen ( on tap chuong)

Ứng dụng di truyền học
TEA: ĐỖ THANH TUÂN
1. Tạo giống thuần chủng bằng nguồn biến dị tổ hợp
1.1 Tạo giống thuần chủng
-Tạo các giống thuần chủng khác nhau
- Cho lai các giống thuần chủng với nhau để phát hiện tổ hợp gen mong muốn. Cần lưu ý cả lai thuận và lai nghịch.
- Những cá thể có tổ hợp gen mong muốn được cho tự thụ phấn hay giao phối cận huyết kết hợp với chọn lọc chặt chẽ qua nhiều thế hệ để tạo các giống thuần và nhân lên.

Ví dụ: Việc tạo giống lúa lùn năng xuất cao của viện lúa IRRI
Giống lúa pecta x giống lúa Dea

Tekudan x Giống lúa IR8 x IR- 12 – 178


IR22 CICA4
1.2 Chọn giống lai có ưu thế cao
- Ưu thế lai là hiện tượng con lai có năng xuất cao, sức sống, khả năng sinh trưởng, phát triển hơn bố mẹ.
Có 3 giả thuyết giải thích hiện tượng UTL: Giả thuyết siêu trội, giả thuyết ở trạng thái dị hợp, giả thuyết về sự cộng gộp các gen trội có lợi.
Phương pháp tạo UTL:
+ Tạo các dòng thuần
+ Cho các dòng thuần lai với nhau để xác định tổ hợp cho UTL cao làm sản phẩm (Không dùng làm giống)
2. Tạo giống bằng đột biến nhân tạo
- Xử lí mẫu bằng tác nhân gây đột biến( Tác nhân vật lí, hoá học)
- Chọn các thể đột biến có kiểu hình mong muốn.
- Tạo dòng thuần chủng
3. Tạo giống bằng công nghệ tế bào
- Công nghệ tế bào thực vật:
Tách mô, tế bào ---> Nuôi cấy trong môi trường nuôi cấy nhân tạo ----> Tái sinh thành cây hoàn chỉnh
Công nghệ tế bào động vật
+ Cấy truyền phôi: Chia tách một phôi nhiều phôi  Cấy truyền vào các vật nhận  tạo ra nhiều con vật có kiểu gen giống nhau.
+ Nhân bản vô tính động vật: Chuyển ghép nhân tế bào xoma vào tế bào trứng đã tách nhân- Hợp tử  Phôi vô tính  con vật
Tiến sỉ Ian wilmut
(viện Roslin-Scotland): Trưởng nhóm nghiên cứu Cừu Dolly
Hình ảnh Cừu DOLLY
(05/07/1996 – 14/02/2003)
Cừu DOLLY và mẹ BLACK FACE
Cừu DOLLY sinh lần I(04/1988)
Cừu DOLLY tại Bảo tàng Royal ( Edinburgh – Scotland)
Ca sỉ DOLLY PARTON
 Vì sao có thể nuôi cấy tế bào, mô thực vật thành cây mới?
Mô
Mô
4. Tạo giống nhờ công nghệ gen
4.1 Tạo dòng gen nhờ kĩ thuật AND tái tổ hợp
Tạo phân tử AND tái tổ hợp
+ Tách AND từ sinh vật cho và AND plasmit ( Thể truyền)
+ Xử lí 2 nguồn AND trên bằng cùng một loại enzim giới hạn
+ Tạo AND tái tổ hợp
Đưa AND tái tổ hợp vào tế bào nhận
Phân lập dòng tế bào có AND tái tổ hợp và cho nhân lên để tạo dòng
plasmid
Tách ADNnst
tb cho

Enzim cắt

ADN tái tổ hợp
Tách plasmit

Enzim cắt
Ba bước cua Kĩ thuật di truyền
Tách ADN NST của “tế bào cho”
Đoạn ADN bị cắt ra
Gắn đoạn bị cắt vào plasmid nhờ
enzim nối
ADN tái tổ hợp
Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận E.coli
Sơ đồ cấy gen bằng cách dùng plasmid
E.coli có khả năng nhân đôi nhanh  plasmit cũng được nhân lên rất nhanh  lượng lớn các chất tương ứng với các gen đã ghép vào plasmit.
Vì sao tế bào nhận được dùng phổ biến là vi khuẩn E.coli ?
ỨNG DỤNG CỦA KTDT :
-Tạo những chủng vi khuẩn mới có khả năng sản xuất trên qui mô công nghiệp nhiều sản phẩm sinh học như: axit amin, protein, vitamin, hoocmôn, enzim, kháng sinh.
-Dùng plasmid để chuyển gen mã hóa insulin của người vào vi khuẩn E.coli → insulin chữa bệnh tiểu đường cho người
-Chuyển gen kháng thuốc diệt cỏ từ loài thuốc lá cảnh vào cây bông và cây đậu tương  các cây này có khả năng kháng thuốc diệt cỏ.
Cây thuốc lá cảnh
4.2 Tạo giống biến đổi nhờ công nghệ gen
Sinh vật biến đổi gen là cơ thể mà thế hệ gen của nó được con người làm biến đổi cho phù hợp với lợi ích của mình
Một vài thành tựu
+ Tạo vsv biến đổi gen, sản xuất thuốc chữa bệnh cho người, insulin chữa bệnh tiểu đường, hoocmon cho người lùn…
Lợn... phát sáng do chuyển gen
03:49` 13/01/2006 (GMT+7)

Với việc tạo ra những con lợn phát sáng xanh, các nhà khoa học Đài Loan hy vọng thành công này sẽ thúc đẩy lĩnh vực nghiên cứu tế bào gốc trên hòn đảo này.

Lợn phát sáng xanh.
Bằng cách tiêm protein phát sáng xanh vào phôi lợn, nhóm nghiên cứu thuộc ĐH Đài Loan đã tạo ra ba con lợn đực chuyển gien.

Theo GS Wu Shinn-Chih thuộc Khoa khoa học và công nghệ động vật, các nhà khoa học ở những nơi khác đã tạo ra lợn phát sáng xanh từng phần. Tuy nhiên, những con lợn ở Đài Loan xanh từ trong ra ngoài. Ngay cả tim và các cơ quan nội tạng của chúng cũng xanh.

Lợn chuyển gien thường được sử dụng để nghiên cứu bệnh ở người. Những con lợn nói trên sẽ giúp các nhà nghiên cứu giám sát và theo dõi những thay đổi về mô trong quá trình sinh trưởng của lợn.

Trong năm 2003, một công ty Đài Loan đã bắt đầu bán cá chuyển gen phát sáng đầu tiên trên thế giới. Các nhà bảo vệ môi trường đã phản đối việc làm này với lý do cá phát sáng đe doạ hệ sinh thái trái đất.
Minh Sơn (Theo Reuters)
Một số sản phẩm nông nghiẹp biến đổi gen
Ngô
Cà chua
Chó biến đổi gen ( internet)