Tuần 9. Khái quát văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945

KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945
Lớp:11A3
Nhóm: 2
Văn học VN
đầu thế kỷ XX-1945
Bộ phận văn học
công khai
Bộ phận văn học
không công khai
Xu hướng
văn học lãng mạn
Xu hướng văn học
hiện thực
Văn học
yêu nước
2. V¨n häc h×nh thµnh 2 bé phËn vµ ph©n hãa thµnh nhiÒu xu h­íng
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945
I. Đặc điểm cơ bản của văn học VN từ đầu thể kỉ XX đến CMT8 năm 1945


Khái niệm:


Là văn học hợp pháp, tồn tại và phát triển trongvòng pháp luật của chính quyền thực dân phong kiến.

- Lực lượng sáng tác: nhà nho vaà các bậc trí thức tân học ,họ là những người chú trọng đến văn hoá hơn chính trị .

Điều kiện ra đời và phát triển:

Chữ quốc ngữ ra đời, báo chí, dịch thuật phát triển.
Cuộc sống ở thành thị và công chúng thành thị có nhiều sự thay đổi.
Vấn đề đổi mới về quan niệm sáng tác.
Chính sách văn hóa nô dịch của thực dân .
a)Văn học lãng mạn
Đặc trưng:
- Tiếng nói cá nhân tràn đầy cảm xúc, phát huy cao độ trí tưởng tượng để diễn tả những khát vọng, ước mơ; Nó coi con người là trung tâm của vũ trụ, khẳng định và đề cao cái tôi cá nhân riêng tư.
- Bất hoà trước thực tại, tìm cách thoát li vào đời sống nội tâm, vào thiên nhiên, vào tình yêu, vào tôn giáo, vào quá khứ.
- Chú trọng diễn tả những cảm xúc mạnh mẽ, tương phản gay gắt, những biến thái tinh vi trong tâm hồn con người.
=> VHLM khá phức tạp, không thuần nhất.

Giá trị:
- Thức tỉnh ý thức cá nhân, chống luân lí lễ giáo phong kiến cổ hủ, giải phóng cá nhân, giành quyền hạnh phúc cá nhân trong tình yêu, hôn nhân, gia đình.
- Làm cho tâm hồn người đọc tinh tế, phong phú, khiến cho họ thêm yêu quê hương, đất nước,tiếng mẹ đẻ, tự hào về truyền thống văn hoá dân tộc.
Hạn chế:
Ít gắn với đời sống chính trị của đất nước, đôi khi còn xa vào khuynh hướng đề cao chủ nghĩa cá nhân cực đoan
Biểu hiện:

Trước 1930:
-Tản Đà: Muốn làm thằng Cuội, Lại say, Chưa say…

-Hoàng Ngọc Phách: Tố Tâm - tiểu thuyết, Thời thế với văn chương, Bên bờ sông Lô


Muốn làm thằng Cuội
Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi
Trần giới em nay chán nữa rồi
Cung Quế đã ai ngồi đó chửa
Cành đa xin chị nhắc lên chơi
Có bàu có bạn, can chi tủi,
Cùng gió cùng mây, thế mới vui.
Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám
Tựa nhau trông xuống thế gian, cười.
(Tản Đà)
Khoảng năm 1930:
Xuất hiện trào lưu lãng mạn chủ nghĩa được kết tinh ở phong trào Thơ mới
-Tự lực văn đoàn: Hồn bướm mơ tiên, Nửa chừng xuân, Đoạn tuyệt,…
-Thạch Lam: Gió đầu mùa, Nắng trong vườn, Ngày mới,…
-Thanh Tịnh: Hậu chiến trường, Quê mẹ, Chị và em,…
-Nguyễn Tuân: Ngọn đèn dầu lạc, Một chuyến đi, Thiếu quê hương,…
b)Văn học hiện thực

Đặc trưng:
- Thấm đượm tinh thần nhân đạo sâu sắc, phơi bày thực trạng bất công, thối nát của xã hội đương thời, phản ánh tình cảnh và cuộc sống khốn khổ của các tầng lớp nhân dân bị áp bức, bóc lột với sự cảm thông sâu nặng.
- Đấu tranh chống áp bức bóc lột; Phản ánh mâu thuẫn giàu nghèo, mâu thuẫn xã hội, phê phán thế sự trên tinh thần nhân đạo và dân chủ.

Giá trị:
Phản ánh một cách khách quan, cụ thể, tỉ mỉ; xây dựng được những tính cách điển hình trong những hoàn cảnh điển hình.

Hạn chế:
Chưa thấy được tiền đồ của nhân dân và tương
lai của dân tộc.
Biểu hiện:

Từ TK 20 đến 1930: xu hướng văn học hiện thực:
-Nam Xương
-Nguyễn Bá Học: Chuyện ông Lý Chắm, Có gan làm giàu, Câu chuyện nhà sư,…
-Hồ Biểu Chánh: Kí ức cuộc đi Bắc Kì, U tình lục, Biểu Chánh thi văn,…

Hồ Biểu Chánh
Từ 1930 đến 1945: trào lưu hiện thực văn học chủ nghĩa:
- Vũ Trọng Phụng: Số đỏ, Làm đĩ, Trúng số độc đắc,…
-Nam Cao: Truyện người hàng xóm, Sống mòn,…
-Nguyên Hồng: Những ngày thơ ấu, Qua những màn tối, Bỉ vỏ,…
-Ngô Tất Tố: Tắt đèn, Lều chõng, Tập án cái đình, Đường thi,…
Tổng kết:
Hai xu hướng VHLM & VHHT cùng tồn tại
và phát triển song song vừa ảnh hưởng,tác
động qua lại, diễn biến, đổi thay không có sự
phân biệt rạch ròi đối lập về giá trị. Xu hướng
nào cũng có những cây bút tài năng, những tác
phẩm xuất sắc.