Tuần 9. Khái quát văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945

Phần ứng dụng CNTT
Bài : Khái quát văn học Việt Nam từ thế kỉ XX đến cách mạng tháng 8/1945
Yêu cầu :
Em hãy nêu hoàn cảnh xã hội của nước ta trong giai đoạn này khi xem video trên ???
Tiết 31 : KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN CÁCH MẠNG THÁNG TÁM 1945


I. Đặc điểm cơ bản của văn học việt nam từ đầu thế kỉ XX đến cách mạng tháng 8 năm 1945
Văn học đổi mới theo hướng hiện đại hóa
Văn học hình thành hai bộ phận và phân hóa thành nhiều xu hướng, vừa đấu tranh với nhau, vừa bổ sung cho nhau để phát triển
Văn học phát triển với một tốc độ hết sức nhanh chóng
Nêu những đặc điểm cơ bản của VHVN từ đầu thế kỉ XX đến CMT8 /1945
1. Văn học đổi mới theo hướng hiện đại hóa
* Khái niệm : “ Hiện đại hóa là quá trình làm cho văn học thoát ra khỏi hệ thống thi pháp của văn học trung đại và đổi mới theo hình thức văn học phương Tây, có thể hội nhập với nền văn học hiện đaị thế giới .
Em hiểu thế nào là hiện đại hóa trong văn học ?
a. Những nhân tố tạo điều kiện cho văn học thời kỳ này đổi mới theo hướng hiện đại hóa
Về kinh tế
Về cơ cấu giai cấp
Về ý thức hệ
Về văn hóa
- Thực dân Pháp đặt ách đô hộ, chúng tiến hành khai thác thuộc địa với quy mô lớn => mâu thuẫn xã hội trở lên gay gắt. Cơ cấu và trình độ văn hóa cũng biến đổi theo hướng hiện đại hóa
- Xuất hiện những tầng lớp giai cấp mới : tư sản , tiểu tư sản, công nhân….
- Ảnh hưởng của tư tưởng tiến bộ phương Tây. Luồng văn hóa mới thông qua tầng lớp trí thức Tây học thấm sâu vào ý thức tâm hồn ngưới viết và người đọc
- Chữ quốc ngữ và chữ Pháp dần thay thế chứ Hán và chữ Nôm, báo chí, nghề xuất bản, và văn học dịch phát triển… phát triển mạnh tới sự phát triển của văn xuôi quốc ngữ. Viết văn trở thành nghề để kiếm sống
Kết luận : tất cả các nhân tố này là cơ sở tiền đề để đổi mới văn học theo hướng hiện đại hóa
b. Các giai đoạn của quá trình hiện đại hóa văn học
Giai đoạn
Từ thế kỉ XX đến khoảng 1920

Từ năm 1920 đến năm 1930
Từ năm 1930 đến năm 1945
Nội dung HĐH
Thành tựu HĐH
Thảo luận trong 3 phút
Thảo luận trong 3 phút
1
Nhóm 1
2
Nhóm 2
Nhóm 3
TÁC GiẢ TIÊU BIỂU
PHAN BỘI CHÂU
PHAN CHÂU TRINH
H.T.KHÁNG
NGUYỄN T. HIỀN
TÁC GiẢ TIÊU BIỂU
TẢN ĐÀ
HỒ BIỂU CHÁNH
PHẠM DUY TỐN
TÁC GiẢ TIÊU BIỂU
Thạch Lam
Vũ T.Phụng
Nam Cao
Xuân Diệu
Huy Cận
2. Văn học hình thành hai bộ phận và phân hóa thành nhiều xu hướng. Vừa đấu tranh với nhau, vừa bổ sung cho nhau để cùng phát triển
Bộ phận học học công khai
Gồm các sáng tác được đăng tải và xuất bản công khai. Các tác phẩm này vẫn có tính dân tộc và có tư tưởng lành mạnh, nhưng không có ý thức cách mạng và tinh thần chống đối trực tiếp chính quyền thực dân
Phân hóa thành nhiều xu hướng : hiện thực, lãng mạn, tự nhiên, ,..
Văn học lãng mạn
Văn học hiện thực
Tiếng nói cá nhân tràn đầy cảm xúc…
- Bất hoà với thực tại, tìm cách thoát li…
- Những cảm xúc mạnh mẽ, những biến thái tinh vi trong tâm hồn con người…
Phơi bày thực trạng bất công
- Phản ánh mâu thuẫn giàu nghèo
- Phản ánh hiện thực khách quan, cụ thể, xd những tính cách điển hình…
Giá trị
Thức tỉnh ý thức cá nhân, chống luân lí, lễ giáo phong kiến giành quyền hạnh phúc cá nhân…
- Làm tâm hồn con người phong phú, tinh tế…
- Ít gắn với đời sống chính trị, có khi sa vào khuynh hướng đề cao CN cá nhân cực đoan
- Thấm đượm tinh thần nhân đạo …
Hạn chế
Tác phẩm tiểu biểu
- Các nhà thơ phong trào thơ mới, nhóm Tự lực văn đoàn, một số nhà văn và nhà phê bình văn học…
-Chưa thấy được tiền đồ của nhân dân và tương lai của dân tộc.
Truyện ngắn và tiểu thuyết phóng sự: PDT, NTT, NCH, NC…Thơ trào phúng: Tú Mỡ, Đồ Phồn…
Đặc điểm
b. Bộ phận văn học không công khai
Là sản phẩm của các nhà văn – chiến sĩ . Là bộ phận văn học cách mạng. Nó trở thành dòng văn học chủ lưu của VHVN sau này.
Tiêu biểu có thơ của Phan Bội Châu , Phan Châu Trinh
Tóm lại : Giữa các bộ phận và các xu hướng văn học có sự khác biệt và đấu tranh với nhau về khuynh hướng, tư tưởng … nhưng thực tế chúng vẫn có tác động và có khi chuyển hóa lẫn nhau cùng phát triển. Điều đó tạo nên tính đa dạng, phong phú và phứ tạp của thời kỳ này


Nêu những hiểu biết của em về bộ phận văn học này ?
3. Văn học phát triển với một tốc độ hết sức nhanh chóng
- Văn học giai đoạn này phát triển một cách mau lẹ cả về số lượng, sự cách tân, sự trưởng thành, về độ kết tinh ở những cây bút tài năng. Ví dụ:
+ Từ 1932→ 1941, Hoài Thanh và Hoài Chân đã chọn được 169 bài thơ của các nhà thơ mới cho “Thi nhân Việt Nam” (Chưa kể thơ HCM, Tố Hữu và các nhà thơ Cách mạng).
+ Thời kì Trung đại chưa có văn xuôi Tiếng Việt, vậy mà chỉ trong gần nửa đầu TK XX, văn học có nhiều tác phẩm văn chương nghệ thuật gắn với tên tuổi: Hoàng Ngọc Phách, nhóm Tự lực văn đoàn, Nguyễn Công Hoan, Vũ Trọng Phụng, Nam Cao…

II.Thành tựu chủ yếu của văn học việt nam từ đầu thế kỉ XX đến cách mạng tháng 8-1945
Về nội dung tư tưởng
- VHVN vẫn tiếp tục phát huy hai truyền thống lớn của văn học dân tộc: Chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa nhân đạo.
- Lòng yêu nước gắn liền với quê hương đất nước, trân trọng truyền thống văn hóa dân tộc, ca ngợi cảnh đẹp của quê hương đất nước, lòng yêu nước gắn kiền với tinh thần quốc tế vô sản.
- Chủ nghĩa nhân đạo gắn với sự thức tỉnh ý thức cá nhân của người cầm bút.

Những truyền thống tư tưởng lớn nhất sâu sắc của lịch sử văn học Việt Nam? Và có những đóng góp gì mới cho những truyền thống ấy ?
2. Về hình thức thể loại và ngôn ngữ văn học
Các thể loại văn xuôi phát triển đặc biệt là tiểu thuyết và truyện ngắn.
Tiểu thuyết văn xuôi quốc ngữ ra đời đến những năm 30 được đẩy lên một bước mới.
Truyện ngắn đạt được thành tựu phong phú và vững chắc
Phóng sự ra đời đầu những năm 30 và phát triển mạnh
Bút kí, tuỳ bút, kịch, phê bình VH phát triển.
Thơ ca: Là một trong những thành tựu VH lớn nhất thời kì này, đã thoát khỏi những quy tắc chặt chẽ của thơ ca trung đại để thể hiện tinh thần dan chủ của thời đại mới với cái tôi cá nhân đầy cảm xúc
Lí luận, phê bình văn học cũng đạt được những thành tựu đáng ghi nhận
Bài tập củng cố

Câu 1: Đâu không phải là đặc điểm cơ bản của văn học việt nam từ đầu thế kỉ XX đến CMT8- 1945?
Văn học đổi mới theo hướng hiện đại hóa.
B. Văn học hình thành hai bộ phận và phân hóa thành nhiều xu hướng, vừ đấu tranh với nhau vừa bổ sung cho nhau để cùng phát triển.
C. Văn học phát triển với tốc độ hết sức nhanh chóng.
D. Nền văn học của chế độ mới, vận động và phát triển dưới sự lãnh đạo của ĐCSVN.
D
Câu 2: Nội dung tư tưởng của văn học Việt Nam từ thế kỉ XX đến trước CMT8- 1945?
A. VHVN vẫn tiếp tục phát huy hai truyền thống lớn của văn học dân tộc: chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa nhân đạo.
B. VHVN từ thế kỉ XX đến năm 1945 mang tinh thần yêu nước, mang âm hưởng hào hùng.
C. VHVN từ thế kỉ XX đến năm 1945 tập trung phản ánh các cuộc kháng chiến của dân tộc, hướng tới khám phá sức mạnh và phẩm chất tốt đẹp của quần chúng công nông binh.
D. VHVN từ thế kỉ XX đến năm 1945 tập trung vào hình ảnh người lao động, những đổi thay của con người trong bước đầu xây dựng XHCN với cảm hứng lãng mạn, chủ quan.
A
Câu 3: Thành tựu chủ yếu của VHVN từ thế kỉ XX đến CMT8- 1945 được thể hiện trên những phương diện nào?
Văn chính luận, thơ phú.
B. Thơ, truyện, kí.
C. Truyện ngắn, phóng sự, thơ mới.
D. Tản văn, truyện ngắn.
C
Giới thiệu về tác gia tiêu biểu
Khaisquats lại hoàn cảnh lịch sử