Tuần 9. Đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết

ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
ĐỀ SỐ 2
Văn bản 1: Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi sau:
Bà lão cúi đầu nín lặng. Bà lão hiểu rồi. Lòng người mẹ nghèo khổ ấy còn hiểu ra biết bao nhiêu cơ sự, vừa ai oán vừa xót thương cho số kiếp đứa con mình. Chao ôi, người ta dựng vợ gả chồng cho con là lúc trong nhà ăn nên làm nổi, những mong sinh con đẻ cái mở mặt sau này. Còn mình thì... Trong kẽ mắt kèm nhèm của bà rủ xuống hai dòng nước mắt... Biết rằng chúng nó có nuôi nổi nhau sống qua được cơn đói khát này không?
( Trích Vợ nhặt-Kim Lân)
1. Đoạn văn trên được viết theo phương thức nào là chính?
2. Nội dung chủ yếu của đoạn văn bản là gì ?
3. Xác định thành ngữ dân gian được sử dụng trong đoạn văn và nêu hiệu quả nghệ thuật của các thành ngữ đó ?
4. Dấu ba chấm (...) trong câu văn Còn mình thì... có ý nghĩa gì?
5. Từ văn bản, viết đoạn văn bày tỏ suy nghĩ về tình mẫu tử.
Đoạn văn trên được viết
theo phương thức nào
là chính?
Câu 1 : Đoạn văn được viết theo
phương thức biểu cảm là chính .
2. Nội dung chủ yếu của
đoạn văn bản là gì ?
Câu 2 : Đoạn văn diễn tả tâm trạng của
nhân vật bà cụ Tứ khi biết con trai ( nhân vật Tràng)
dẫn người đàn bà xa lạ về nhà
3. Xác định thành ngữ dân gian
được sử dụng trong đoạn văn
và nêu hiệu quả nghệ thuật
của các thành ngữ đó ?
Câu 3 :
Thành ngữ dân gian được sử dụng trong đoạn văn : dựng vợ gả chồng ,
ăn nên làm nổi, sinh con đẻ cái .
Hiệu quả nghệ thuật của các thành ngữ :
chứng tỏ nhà văn thể hiện tài năng vận dụng sáng tạo ngôn ngữ dân gian,
dòng tâm tư người kể hoà với dòng suy nghĩ của nhân vật bà cụ Tứ.
Tác giả hiểu được nỗi lòng, tâm trạng của người mẹ thương con.
4. Dấu ba chấm (...) trong câu văn
Còn mình thì... có ý nghĩa gì?
Dấu ba chấm (...) trong câu văn Còn mình thì...
có ý nghĩa: gợi lời độc thoại nội tâm của nhân
vật bà cụ Tứ bị đứt đoạn, khi bà so sánh giữa
người ta với còn mình.
Qua đó, người đọc thấy được tấm lòng của người mẹ già này.
Bà thương con nhưng thấy mình chưa làm tròn bổn phận,
trách nhiệm của một người mẹ, nhất là trong ngày hạnh phúc
của con. Tấm lòng của bà cụ Tứ thật cao cả và thiêng liêng.
5. Từ văn bản, viết đoạn văn
bày tỏ suy nghĩ về tình mẫu tử.
Câu 5 : Đoạn văn cần đảm bảo các ý:
-Dẫn ý bằng chính dòng độc thoại nội tâm xúc động của bà cụ Tứ.
- Tình mẫu tử gì? Biểu hiện của tình mẫu tử?
- Ý nghĩa của tình mẫu tử?
- Phê phán những đứa con bất hiếu với mẹ và nêu hậu quả.
- Bài học nhận thức và hành động?
Văn bản 2: Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi sau:
         Trong lúc chị Chiến xuống bếp nấu cơm, Việt đi câu con cá về làm bữa cúng má trước khi dời bàn thờ sang nhà chú, còn một mình ở nhà trên, chú Năm lại cất tiếng hò. Không phải giọng hò trong trẻo trong đêm bay ra hai bên bờ sông, rồi dời lại trên cái ghe heo chèo mướn của chú. Câu hò nổi lên giữa ban ngày, bắt đầu cất lên như một hiệu lệnh dưới ánh nắng chói chang, rồi kéo dài, từng tiếng một vỡ ra, nhắn nhủ, tha thiết, cuối cùng ngắt lại như một lời thề dữ dội.
(Trích Những đứa con trong gia đình – Nguyễn Thi)
1. Đoạn văn trên được viết theo phương thức nào là chính?
2. Nội dung chủ yếu của đoạn văn bản là gì ?
3. Xác định phép điệp, phép so sánh trong văn bản. Nêu hiệu quả nghệ thuật của các phép tu từ đó ?
4. Việc phối thanh ở các tiếng cuối mỗi nhịp trong câu văn : Câu hò nổi lên giữa ban ngày, bắt đầu cất lên như một hiệu lệnh dưới ánh nắng chói chang, rồi kéo dài, từng tiếng một vỡ ra, nhắn nhủ, tha thiết, cuối cùng ngắt lại như một lời thề dữ dội. thể hiện như thế nào và đem lại hiệu quả nghệ thuật ra sao?
5. Đặt nhan đề cho văn bản.
Văn bản 3: Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi sau:
Đám than đã vạc hẳn lửa. Mỵ không thổi cũng không đứng lên. Mỵ nhớ lại đời mình. Mỵ tưởng tượng như có thể một lúc nào, biết đâu A Phủ chẳng trốn được rồi, lúc đó bố con thống lý sẽ đổ là Mỵ đã cởi trói cho nó, Mỵ liền phải trói thay vào đấy. Mỵ chết trên cái cọc ấy. Nghĩ thế, nhưng làm sao Mỵ cũng không thấy sợ...Trong nhà tối bưng, Mỵ rón rén bước lại, A Phủ vẫn nhắm mắt. Nhưng Mỵ tưởng như A Phủ biết có người bước lại... Mỵ rút con dao nhỏ cắt lúa, cắt nút dây mây. A Phủ thở phè từng hơi, như rắn thở, không biết mê hay tỉnh.Lần lần, đến lúc gỡ được hết dây trói ở người A Phủ thì Mỵ cũng hốt hoảng. Mỵ chỉ thì thào được một tiếng "Đi đi..." rồi Mỵ nghẹn lại. A Phủ khuỵu xuống không bước nổi. Nhưng trước cái chết có thể đến nơi ngay, A Phủ lại quật sức vùng lên, chạy.
         Mỵ đứng lặng trong bóng tối.
        Trời tối lắm. Mỵ vẫn băng đi. Mỵ đuổi kịp A Phủ, đã lăn, chạy xuống tới lưng dốc.
(Trích Vợ chồng A Phủ - Tô Hoài)
1. Đoạn văn trên được viết theo phương thức nào là chính?
2. Nội dung chủ yếu của đoạn văn bản là gì ?
3. Các từ láy được gạch chân: rón rén , hốt hoảng, thì thào đạt hiệu quả nghệ thuật như thế nào khi diễn tả quá trình Mị cởi trói cho A Phủ ?
4. Xác định ý nghĩa nghệ thuật của hình ảnh cái cọc và dây mây trong văn bản ?
5. Tại sao câu văn Mỵ đứng lặng trong bóng tối. được tách thành một dòng riêng?
6. Từ văn bản, viết một đoạn văn bày tỏ suy nghĩ về tình yêu thương con người của tuổi trẻ hôm nay.
Văn bản 4: Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi sau:

Tây Bắc ư ? Có riêng gì Tây Bắc
Khi lòng ta đã hóa những con tàu
Khi Tổ quốc bốn bề lên tiếng hát
Tâm hồn ta là Tây Bắc, chứ còn đâu.

1. Nêu ý chính của đoạn thơ?
2. Xác định các biện pháp tu từ trong đoạn thơ và nêu tác dụng của nó trong việc thể hiện nội dung?
3. Nêu ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh con tàu và Tây Bắc?