Tuần 9. Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa

CA DAO THAN THÂN, YÊU THƯƠNG, TÌNH NGHĨA

Lục bát biến thể
“Thân em như chẽn lúa đòng đòng
Phất phơ dưới ngọ nắng hồng ban mai”
“Yêu nhau tam tứ núi cũng trèo
Ngũ lục sông cũng lội
Thất bát cửu thập đèo cũng qua”
Song thất lục bát
“Thang mô cao bằng thang danh vọng
Nghĩa mô trọng bằng nghĩa chồng con
Trăm năm nước chảy đá mòn
Xa nhau nghìn dặm dạ còn nhớ thương”
I. Giới thiệu chung
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bài 1: Ca dao than thân
“ như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ ”
Thân em
biết vào tay ai
“Tiếc thay một tấm lụa đào
Áo rách chẳng vá vá vào áo tơi
Trời kia có thấu chăng trời
Lụa đào mà vá áo tơi sao đành”
NHÌN HÌNH ĐOÁN
CA DAO
“Thân em như miếng cau khô
Kẻ thanh tham mỏng, người thô tham dày”

“Thân em như cá rô thia
Ra sông mắc lưới vào đìa mắc câu”
“Thân em như con hạc đầu đình
Muốn bay không cất nổi mình mà bay”
“Thân em như cây chổi đầu hè
Phòng khi mưa gió đi về chùi chân
Chùi rồi anh quẳng ra sân
Bớ người hàng xóm, chùi chân thì chùi”
“Thân em như trái bần trôi
Gió dập sóng dồi, biết tấp vào đâu?”

“Thân em như quả bí trên cây
Dang tay mẹ bứt những ngày còn non”
“Thân em như ớt chín cây
Càng tươi ngoài vỏ càng cay trong lòng”


“Thân em như trái xoài trên cây
Gió đông, gió tây, gió nam, gió bắc
Nó đánh lúc la lúc lắc trên cành
Một mai rơi xuống biết đành vào tay ai?”


“Thân em như trái chuối tiêu
Ngọt bùi dành để thương yêu vì người”


“Thân em như giếng giữa đàng
Người khôn rửa mặt, người phàm rửa chân”
“Thân em như cây quế giữa rừng
Thơm tho ai biết, ngát lừng ai hay.”

“Thân em như trái bưởi bòng
Đắng the ngoài vỏ trong lòng ngọt thanh”
"Thân em như củ ấu gai
Ruột trong thì trắng, vỏ ngoài thì đen..."
Bánh trôi nước
Hồ Xuân Hương
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
Nguyên Phó Chủ Tịch Nước
Nguyễn Thị Kim Ngân – Nữ Chủ Tịch Quốc Hội đầu tiên
2. Bài ca dao số 6: Tình nghĩa
“Muối ba năm muối đang còn mặn
  Gừng chín tháng gừng hãy còn cay
  Đôi ta nghĩa nặng tình dày
Có xa nhau đi nữa cũng ba vạn sáu ngàn ngày mới xa”
“Muối ba năm muối đang còn mặn
Gừng chín tháng gừng hãy còn cay
Đôi ta nghĩa nặng tình dày
Có nhau đi nữa cũng mới ”
xa
xa
ba vạn sáu ngàn ngày
Vợ chồng anh Lê Nhật Hoàng và chị
Đỗ Thanh Tuyền
“Tay bưng dĩa muối chén gừng
Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau”
“Muối mặn ba năm vẫn còn mặn
Gừng cay chín tháng hãy còn cay
Đạo nghĩa cang thường xin chớ đổi đừng thay
Dẫu làm nên danh vọng hay có ăn mày ta cũng theo nhau”
"Muối mặn ba năm còn mặn 
Gừng cay chín tháng còn cay 
Dù ai xuyên tạc lá lay 
Sắt son nguyện giữ lòng này thủychung." 


“Hột muối mặn, ba năm còn mặn
Lát gừng cay, sắc chín nước còn cay
Anh thương em cha mẹ không hay
Như ngọn đèn giữa gió, biết xoay phương nào?”


“Muối mặn ba năm còn mặn
Gừng già cay chín tháng còn cay
Hai đứa ta thương nhau thiên hạ đều hay
Đèn tọa đăng sao em không tắt?
Cửa khóa sắt khoan gài
Chờ cho phụ mẫu ngủ, em ra ngoài với anh!”


“Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”
Trích Đất Nước – Nguyễn Khoa Điềm